Mesajı Okuyun
Old 07-04-2007, 17:13   #10
Av. Dr. V. SEVEN

 
Varsayılan

Daha önce de yazdığım üzere, eskilerin yanlışlıkları sergilemek üzere anlatmayı sevdikleri bir kıssa vardır.
Kurban olayını anlatmak için kürsüye çıkan biri, “Hz. Davut Allah'a 'Yarabbi bana bir kız çocuğu ver de sana kurban edeyim' diye yakarmış. Duası yerine gelmiş ve Ayşe doğmuş. Tam adağını yerine getireceği sırada Azrail gökten bir keçiyle çıkagelmiş, 'Kızı bırak, keçiyi kurban et' demiş…”
Sabrı o noktaya kadar dayanan bir dinleyici, “Edep yahu!” nidasıyla söze destursuz girmiş: “Hangi yanlışını düzelteyim: O peygamber Hz. Davut değil Hz. İbrahim… İstediği çocuğun cinsiyeti kız değil erkek… Doğan çocuğun adı Ayşe değil İsmail… Gökten gelen melek Azrail değil Cebrail… Kurban edilen de keçi değil koç…”

Ben yanlış anlamadım, kusura da bakmıyorum. Siz de yanlış anlamayınız!

Sormak istediğim konu uygulanan bu oranların yasal dayanağı idi. Ben yazdım oldu diyorsanız benim buna diyeceğim bir şey olamaz. Ancak bu tür bir iddia içinde, yasa yapma yetkisinin TBMM’nin yanında sizde de olduğu anlamını taşır. İkinci olarak TCMB’nın reeskont faiz oranlarını yayınlamış olmasından bu oranların hukuki ilişkilere de uygulanacağı sonucu çıkmaz. Bu sonucun çıkabilmesi için yasal bir temelinin bulunması gerekir.

Avukatlık Kanunu m.2’ye göre, “Avukatlığın amacı; hukuki münasebetlerin düzenlenmesini, her türlü hukuki mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını her derecede yargı organları, hakemler, resmi ve özel kişi, kurul ve kurumlar nezdinde sağlamaktır.

Olayımıza dönecek olursak; olayda bir bono söz konusu, bono TTK m. 688-691’de düzenlenmiştir. TTK m. 3’e göre, “Bu kanunda tanzim olunan hususlarla bir ticarethane veya fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer bir müesseseyi ilgilendiren bütün muamele, fiil ve işler ticari işlerdendir.” Dolayısıyla sorun Ticari İşlerde Uygulanacak, yasal temerrüt faizi ile ilgilidir. Şu an için çeklerde bu tür bir sorun yoktur (3167 Sayılı Kanun Madde 16a - (Ek madde: 26/02/2003 - 4814 S.K./15. md. Çekin karşılıksız kalan miktarı için gecikme faizi, ibraz tarihinden itibaren, 04/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanuna göre ticari işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanır.).

Kambiyo senetlerinde temerrüt faizinin kanunda açıkça %10 oranı üzerinden talep edilebileceğinin özel olarak öngörülmesi, ticari işlerde daha yüksek olabilecek banka iskontosu oranında temerrüt faizinin talep edebileceğini öngören TTK m. 1461/II hükmünün uygulanıp uygulanmayacağı açısından şüphelere neden olmuştur (Ayrıca bkz TTK m 9). Bu konudaki farklı yorumlar 3095 sayılı kanunun yürürlüğe girmesinden sonra da devam etmiştir, özellikle Yargıtay daireleri arasında içtihat uyuşmazlığına yol açmıştır. Yargıtay HGK’nun bonoda temerrüt faizine ilişkin 26.04.1995 tarih ve 11-171/413 sayılı kararı ile “…esasen ticari bir iş olduğu çekişmesiz bono düzenlenmesi nedeniyle uygulanması gereken temerrüt faiz oranının, ticari temerrüt faiz oranı olduğu .. ve bu nedenle reeskont oranının uygulanması gerektiği…” kabul edildiğinden uygulama bu yönde devam etmektedir. Şu an için ilk kaynak bu karardır. Ancak kararın verildiği tarihte ticari işlerde uygulanan yasal temerrüt faiz oranı “reeskont faiz oranı” iken, 18/12/1999 tarih ve 4489 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ile reeskont faiz oranı adi işlerde uygulanacak faiz oranı halinde getirilmiş, ticari işlerde uygulanacak faiz oranı ise “avans faiz oranı” olarak değiştirilmiştir. 01.01.2000 tarihinden itibaren ticari işlerdeki yasal temerrüt faiz oranı “avans faiz oranı” olarak uygulanırken, adi işlerdeki oran sürekli değişiklik göstermiştir. Günümüze kadar olan değişiklikler aşağıda verilmiştir.

[1] Değişik madde: 18/12/1999 - 4489/1 md.)Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme, yıllık, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli kredi işlemlerinde uyguladığı reeskont oranı üzerinden yapılır. Söz konusu reeskont oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan reeskont oranından beş puan veya daha çok farklı ise, yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur.
2 29/03/2003 kabul tarihli, 31/03/2003 tarih ve 25065 (Mük.) sayılı R.G.de yayımlanan 4833 sayılı 2003 Mali Yılı Bütçe Kanununun 51. maddesinin (t) bendi gereğince, ilgili kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 04/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1. maddesindeki kanuni faiz oranı, 01/04/2003 tarihinden itibaren aylık % 2.5 olarak uygulanır.
3 24/12/2003 kabul tarihli, 28/12/2003 tarih ve 25330 (Mük.) sayılı R.G.de yayımlanan 5027 sayılı 2004 Mali Yılı Bütçe Kanununun 49. maddesinin (o) bendi gereğince, ilgili kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 04/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranı, 01/01/2004 tarihinden itibaren aylık % 1,25 olarak uygulanır.
4 28/12/2004 kabul tarihli, 31/12/2004 tarih ve 25687 (1. Mük.) sayılı R.G.de yayımlanan 5277 sayılı 2005 Mali Yılı Bütçe Kanununun 37 maddesinin (e) bendi gereğince, ilgili kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 04/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranı, aylık % 1 olarak uygulanır.
5 21/4/2005 kabul tarihli, 27/4/2005 tarih ve 25798 sayılı R.G.’de yayımlanan 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 14’ne göre, 04/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 1 - Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme yıllık yüzde oniki oranı üzerinden yapılır.
Bakanlar Kurulu, bu oranı aylık olarak belirlemeye, yüzde onuna kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya yetkilidir. 5335 sayılı kanun m. 35/c’ye göre 14. madde yayımı izleyen ayın başından itibaren yürürlüğe gireceğinden yıllık % 12’lik oran 01.05.2005 tarihinden itibaren uygulanacaktır.
6 30/12/2005 tarih ve 26039 sayılı R.G.de yayımlanan 2005/9831 Karar Sayılı BKK. ile maddede öngörülen kanuni faiz oranının 01/01/2006 tarihinden geçerli olmak üzere yıllık % 12'den % 9'a indirilmesi kararlaştırılmıştır.

Ayrıca, Bütçe Kanunu ile yapılan yukarıdaki düzenlemelere Anayasa ile izin verilmediği (Anayasa m. 161), dolayısıyla Bütçe Kanunu kapsamında belirlenen faiz oranlarının olsa olsa devlet tarafından ödenecek faizlerle ilgili olabileceği, bu nedenle anılan hükümlerin özel hukuk işlerinde uygulanmayacağını belirten, Yargıtay kararları ile Makaleler de bulunmaktadır.

OKUMADAN ALİM, YAZMADAN KATİP OLUNMAZ.