T.C.
YARGITAY
19. HUKUK DAİRESİ
E. 2006/1905
K. 2006/7235
T. 3.7.2006


ÖZET : Dava, kambiyo niteliği taşımayan çekten kaynaklanan alacağın tahsili için girişilen icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.

Dava konusu çek, süresinde bankaya ibraz edilmediği için, kambiyo hukukundan kaynaklanan haklar yitirilmiştir. Davacı, temel ilişkiye dayandığını bildirdiğinden ispat külfeti davacıya ait olup bu çeke yazılı delil başlangıcı olarak dayanabilir ve alacağını her türlü delille kanıtlayabilir.

Davacı, tarafların ticari defterlerine delil olarak dayandığını belirttiğinden davalının ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak süresinde ibraz edilmeyen çekin vade farkı alacağı olup olmadığı ve taraflar arasında vade farkı ile ilgili bir anlaşma veya teamülün bulunup bulunmadığı araştırılarak sonucuna göre mahkemece bir karar verilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Dava, kambiyo niteliği taşımayan çekten kaynaklanan alacağın tahsili için girişilen icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.

Davalı D... şirketi vekili ile D... şirketi vekili çekin kambiyo niteliğinde olmadığını, icrada temel ilişki bulunmadığını belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuşlardır.

Davalı D... Yapı AŞ. vekili, çekin kambiyo senedi niteliğini kaybettiğini ve ciro ilişkisinin de ortadan kalktığını, davacının müvekkiline karşı alacak davası açabileceğini, hiç borcu olmadığını, alacaklı olduğunu, ispat yükünün davacıda bulunduğunu belirtmiştir.

Mahkemece, davacı defterlerini inceleyen bilirkişi raporuna göre, davanın reddine, takip kötüniyetli olmadığından davalıların tazminat taleplerinin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.

Dava konusu çek, süresinde bankaya ibraz edilmediği için, kambiyo hukukundan kaynaklanan haklar yitirilmiş olur. Davacı duruşma sırasında temel ilişkiye dayandığını bildirdiğinden ispat külfeti davacı taraftadır. Bu durumda davacı aralarında temel ilişki bulunduğunu iddia ettiği davalı yönünden bu çeke yazılı delil başlangıcı olarak dayanabilir ve alacağını her türlü delille kanıtlayabilir. Davacı, duruşma sırasındaki beyanında, tarafların ticari defterlerine delil olarak dayandığını belirtmesine rağmen, davalı D... Yapı Ltd. Şti.'nin defterleri incelenmemiştir. Bu durumda mahkemece anılan davalının ticari defter ve kayıtları üzerinde uzman bir bilirkişiye inceleme yaptırılarak süresinde ibraz edilmemiş olan bu çekin iddia edildiği gibi, vade farkı alacağına karşılık verilip verilmediği, vade farkı ile ilgili taraflar arasında bir anlaşma veya teamülün bulunup bulunmadığı hususlarının saptanarak tüm deliller birlikte değerlendirildikten sonra hasıl olacak duruma göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre öteki yönlerin şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde geri verilmesine, 03.07.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.