Miras hakkına mahsuben aile konutu üzerinde mülkiyet hakkı tanınması davası (TMK 652) Sulh Mahkemesinde açılır. (TMK 658) Aile konutu olduğunun tespiti davası Aile Mahkemesinde açılır. Maktu harca tabi olacağı kanısındayım. Bilindiği gibi Ortaklığın giderilmesi davaları da Sulh Mahkemesinde açılır.

Aile konutunun bulunduğu parsel yönünden , sağ kalan eşe mülkiyet hakkı tanınırsa ,bu parsel ortaklığın giderilmesi davasına konu teşkil etmez. Mülkiyetin tanınması ve aile konutu olduğunun tespiti davaları ortaklığın giderilmesi davasını etkilediğinden bekletici neden yapılır.

Bunun için;
1. Ort. Giderilmesi davasında öncelikle aile konutunun bulunduğu parsel hk. Mülkiyetin tespiti davası açılacağı beyan edilerek süre istenir. Sulh Hukuk Mahkemesi öncelikle aile konutu olduğunun tespiti davası açması için süre tanır. Bekletici neden yapar. Aile Mahkemesi tespit davasını ret ederse, Sulh M. Ortaklığın giderilmesi davasına devam eder.

2. Aile Mahkemesi aile konutu olduğuna dair tespit kararı verirse, ort. gi.davasına bakan Sulh Mahkemesi madde 652 ye göre mülkiyet hakkı tanınması için dava açması yönünden süre verir. Bu kez bu davanın sonucu beklenir. Dava ret edilirse , Sulh Mahkemesi ortaklığın gid. Davasına devam eder, mülkiyet hakkı kabul edilirse, bu parsel yön. Ort. Giderilmesi davasını ret eder.

(Ya da doğrudan TMK 652 mad. gereğiSulh Mahkemesinde dava açılır. Bu davayı gören mahkeme Aile Mahkemesinden tespit kararı getirilmesi için süre tanır. Bekletici neden yapar. Bu işlemler hakkında ortaklığın giderilmesi davasına bakan mahkemeye bilgi verilir. Ort. gid. davasına bakan mahkeme de bekletici neden yapar. )

Saygılarımla.

İpuçları

T.C.

YARGITAY

2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/2338

K. 2004/3194

T. 15.3.2004

• AİLE KONUTUNUN SAĞ KALAN EŞE ÖZGÜLENMESİ ( Davacının Murise Ait Mesken Nitelikli Bağımsız Bölümün Miras Hakkına Mahsuben Mülkiyet Hakkının Tanınmasını Talep Etmesi )

• DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ ( Sulh Hukuk Mahkemesinde Açılan Bir Davanın Asliye Hukuk Mahkemesinde Açılan Bir Dava İle Aralarında Bağlantı Varsa Birleştirilmesinin Mümkün Olması )

• AİLE KONUTU ( Yerel Mahkemece Dava Konusu Yerin Aile Konutu Olup Olmadığı ile İlgili Aile Mahkemesinin Kararının Beklenmesinin Gerekmesi )

• BEKLETİCİ MESELE ( Yerel Mahkemece Dava Konusu Yerin Aile Konutu Olup Olmadığı ile İlgili Aile Mahkemesinin Kararının Beklenmesinin Gerekmesi )

4721/m.652

ÖZET : Sulh Hukuk Mahkemesinde açılan bir dava ile Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan bir dava aralarında bağlantı var ise, bu iki dava Asliye Hukuk Mahkemesinde birleştirilebilir. Somut olayda, mahkemece yapılacak iş bir ara kararı ile birleştirme talebinin reddine karar vermek, dava konusu ( 4 ) nolu bağımsız bölümün aile konutu olup olmadığının tesbiti ile ilgili aile mahkemesinden karar alması için davacıya önel vermek, bu konuyu bekletici sorun yapmak, aile konutu ise Türk medeni Kanununun 652. maddesi hükümlerine uygun inceleme yapıp sonucu uyarınca karar vermekten ibarettir.
DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili 11.08.2003 tarihli dava dilekçesinde; müvekkilinin eşinin 12.03.2003 tarihinde vefat ettiğini, muris adına Beyoğlu, 1486 ada, 15 parselde kayıtlı mesken nitelikli ( 4 ) nolu bağımsız bölümün miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkının tanınmasını; davalılara ait 6/8 payın müvekkili adına tescilini talep etmiştir. Harca esas değer 18.230.362.500 lira olarak gösterilmiştir.
Davalılardan Fatma vekili süresinde yaptığı ilk itiraz ile davanın 6.5.2003 tarihinde açılan B 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2002/273 esas sayılı ortaklığın giderilmesi dosyası ile birleştirilmesini istemiştir.
Dava, aile konutunun sağ kalan eşe özgülenmesi isteğine ilişkindir. ( TMK. Md. 652 )
Mahkemece, davanın B 1. Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmekte olan ortaklığın giderilmesi davası ile birleştirilmesine karar verilmiş; hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Sulh Hukuk Mahkemesinde açılan bir dava ile Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan bir dava aralarında bağlantı var ise, bu iki dava Asliye Hukuk Mahkemesinde birleştirilebilir. ( Prof. Dr. Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü, Altıncı Baskı, C lll, sh. 3421 )
Ortaklığın giderilmesi davası Fatma tarafından açılmış olup; 1486 Ada 1, 3 ve 4 nolu bağımsız bölümler ile Kuşadası 204 Ada 18 parselde kayıtlı taşınmazların ortaklığın giderilmesine ilişkindir. Ancak ( 4 ) nolu bağımsız bölüm aile konutu değilse bu taşınmaz yönünden de dava ortaklığın giderilmesi şeklinde incelenecektir.
O halde mahkemece yapılacak iş bir ara kararı ile birleştirme talebinin reddine karar vermek, dava konusu ( 4 ) nolu bağımsız bölümün aile konutu olup olmadığının tesbiti ile ilgili aile mahkemesinden karar alması için davacıya önel vermek, bu konuyu bekletici sorun yapmak, aile konutu ise Türk medeni Kanununun 652. maddesi hükümlerine uygun inceleme yapıp sonucu uyarınca karar vermekten ibarettir. Bu yön gözetilmeden yanlış nitelendirme ile birleştirme kararı verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine oybirliğiyle karar verildi.
(KAZANCI)
NoT : Sayın (Av.Ö.Erol Yavuz) un eklediği Yargıtay kararına göre gerekli düzeltmeleri yaptım. 27.11.2007