T.C.
YARGITAY
18. HUKUK DAİRESİ
E. 2013/6096
K. 2013/8304
T. 14.5.2013
• ZAYİ BELGESİ VERİLMESİ İSTEMİ (Dernekler Tarafından Tutulması Zorunlu Olan Defter ve Belgelerin Okunamayacak Hale Gelmesi veya Kaybolması Halinde Bu Hususun Öğrenilmesinden İtibaren 15 Gün İçinde Dernek Merkezinin Bulunduğu Yer Sulh Hukuk Mahkemesinde Dava Açılacağı)
• DERNEĞE AİT DEFTER VE BELGELERİN KAYBOLMASI (Zayi Belgesi Alınması İçin Görevli Mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi Olduğu - Görevsizlik Kararı Verilmesi Gerektiği/Dernek Merkezinin Bulunduğu Yer Mahkemesinin Yetkili Mahkeme Olduğu)
• DERNEĞE AİT DEFTER VE BELGELERİN OKUNMAYACAK HALE GELMESİ (Öğrenilmesinden İtibaren 15 Gün İçinde Dernek Merkezinin Bulunduğu Yer Sulh Hukuk Mahkemesinde Dava Açılacağı)
6100/m.382, 383
5253/m.32
ÖZET : Dava, zayi belgesi verilmesine ilişkindir. Dernekler tarafından tutulması zorunlu olan defter ve belgelerin gerekli dikkat ve özen gösterilmiş olması şartıyla elde olmayan bir nedenle okunamayacak hale gelmesi veya kaybolması halinde, bu hususun öğrenilmesi tarihinden itibaren 15 gün içinde dernek merkezinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinde zayi belgesi alınması için dava açılması gerektiği bunun gereğini yerine getirmeyen yöneticilerin ise cezalandırılacağı hükme bağlanmıştır. Görevli mahkemenin sulh hukuk mahkemesi olduğunun kabulü ile görevsizlik kararı verilmesi gerekir.

DAVA : Dava dilekçesinde, zayi belgesi verilmesi istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

KARAR : 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 32/k maddesinde, dernekler tarafından tutulması zorunlu olan defter ve belgelerin gerekli dikkat ve özen gösterilmiş olması şartıyla elde olmayan bir nedenle okunamayacak hale gelmesi veya kaybolması halinde, bu hususun öğrenilmesi tarihinden itibaren 15 gün içinde dernek merkezinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinde zayi belgesi alınması için dava açılması gerektiği bunun gereğini yerine getirmeyen yöneticilerin ise cezalandırılacağı hükme bağlanmıştır.

1 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 382. maddesinde çekişmesiz yargıya tabi işlerin neler olduğu sayılmış, aynı Kanunun 383. maddesinde de çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkemenin aksine bir düzenleme bulunmadıkça sulh hukuk mahkemesi olduğu ifade edilmiş, zayi belgesinin verilmesini düzenleyen 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 32/k maddesinde ise sulh hukuk mahkemesi dışında bir mahkemenin görevlendirilmediği anlaşılmaktadır. Görev kamu düzenine ilişkin olup, yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınacağından, görevli mahkemenin sulh hukuk mahkemesi olduğunun kabulü ile görevsizlik kararı verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek yerinde bulunmayan gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nın 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 14.05.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.