T.C.
YARGITAY
19. HUKUK DAİRESİ
E. 2010/14085
K. 2011/7715
T. 9.6.2011
• AVANS OLARAK VERİLEN ÇEKLER NEDENİYLE MENFİ TESPİT DAVASI ( Borçlu Olmadığının Tespiti - Davacı Keşidecinin Lehtara Karşı İleri Sürebileceği Şahsi Def'ileri Davalı Faktoring Şirketine Karşı da İleri Sürebileceği/Alacağın Temliki )
• FAKTORİNG ŞİRKETLERİNİN SADECE ALACAĞI TEMLİK ALABİLECEKLERİ ( Fatura ve Senetlere Dayalı Alacağı Satın Almadıkları/Tahsilini Üstelenemeyecekeleri - Ancak Alacağı Temlik Alabilecekleri/Şahsi Def'ilere Muhatap Olabilecekleri )
• KEŞİDECİNİN LEHTARA KARŞI İLERİ SÜRDÜĞÜ ŞAHSİ DEF'İLER ( Alacağı Temlik Alan Faktoring Şirketine Dahi İleri Sürebileceği - Davacının Borçlu Olmadığının Mahkemece Saptanması Nedeniyle Diğer Davalı Faktoring Şirketi Yönünden de Davanın Kabulü Gereği )
Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik/m. 22/2

ÖZET : Avans olarak verilen çeklerin malın teslim edilmemesi sebebiyle bedelsiz kaldığı iddiası ile çeklerin lehdarı ve hamiline karşı açılan menfi tespit davasında; 10.10.2006 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren "Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik'in" 22/2. maddesi hükmü uyarınca, faktoring şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile bir mal veya hizmet satışından doğmuş veya doğacak fatura veya benzeri belgelerle tevsik edilemeyen alacakları satın alamazlar veya tahsilini üstlenemezler. Faktoring şirketleri belirtilen yönetmelik hükmü uyarınca alacağı temlik alabilirler.Davacı keşideci lehtara karşı da ileri sürebileceği şahsi defileri davalı faktoring şirketlerine karşı da ileri sürebilir.Davacının çekler sebebiyle davalı şirkete borçlu olmadığı mahkemece saptandığına göre, davalı şirketin davacıya keşide ettiği faturalar gerçek bir alacağı göstermediğinden davanın diğer davalı faktoring şirketi yönünden de kabulü gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükümün davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vekili ile davalılardan E... Faktoring A.Ş. vekili gelmiş, diğer davalı taraftan kimse gelmemiş olduğundan onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Dava, avans olarak verilen çeklerin mal teslim edilmemesi sebebiyle bedelsiz kaldığı iddiası ile çeklerin lehdarı ve hamiline karşı açılan menfi tespit davasıdır.

Davalı U... Makina San. A.Ş. vekili, davaya cevap vermemiş, diğer davalı E... Faktoring A.Ş. vekili, müvekkilinin çekleri faktoring yönetmeliğine uygun olarak faturalarla birlikte aldığını, iyiniyetli hamil olduğunu, şahsi defilerin müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceğini bildirerek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, davacının davalı U... Makina San.A.Ş. 'den alacağı mallara karşılık davaya konu çekleri verdiği halde davalı mal teslim etmediğinden çeklerin bedelsiz kalıp, davacının borcu bulunmadığı, çeklerin diğer davalı faktoring şirketine U... Makina San. A.Ş. cirosu ile geçtiği, çek ile birlikte davacı adına düzenlenmiş iki adet faturanın da temlik alındığı, bu suretle faktoring yönetmeliğine uygun hareket edildiği ve iyiniyetli yetkili hamil olunduğundan şahsi defilerin bu davalıya karşı ileri sürülemeyeceği gerekçeleriyle, davanın davalı U... Makina San. A.Ş. yönünden kabulüne, davaya konu çeklerden dolayı davacının davalı U... Makina San.A.Ş. 'ye borçlu olmadığının tespitine, diğer davalı hakkında açılan davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

10.10.2006 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren "Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik'in" 22/2. maddesi hükmü uyarınca, faktoring şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile bir mal veya hizmet satışından doğmuş veya doğacak fatura veya benzeri belgelerle tevsik edilemeyen alacakları satın alamazlar veya tahsilini üstlenemezler. Faktoring şirketleri belirtilen yönetmelik hükmü uyarınca alacağı temlik alabilirler. Bu durumda, davacı keşideci lehtara karşı da ileri sürebileceği şahsi defileri davalı faktoring şirketlerine karşı da ileri sürebilir.

Somut olayda, davacının çekler sebebiyle davalı U... Makina San.A.Ş. 'ye borçlu olmadığı mahkemece saptandığına göre, U... Makina San.A.Ş. 'nin davacıya keşide ettiği faturalar gerçek bir alacağı göstermediğinden davanın diğer davalı faktoring şirketi yönünden de kabulü gerekirken, aksi düşüncelerle yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan sebeplerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükümün BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davacı yararına takdir edilen 825.00.-TL duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınarak, davacıya verilmesine, peşin harcın istenmesi halinde iadesine, 09.06.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.