Degerli Meslekdaslarim, malumunuz 2002/2 sayili grup muafiyet tebligi, AB normlarinin ulkemizde uygulanmaya baslanmis olan bir turu idi. AB uygulamasi paralelinde idare ve uzman 13 daire modern kararlara dogru gidiyor idi. Ne yazik ki, 13 daire buyuk bir donus yaparak, konuyu dar anlamda yorumlamaya -ve yorumlatmaya- basladi. Continental hukuk sistemimiz bu sinavdan gecemedi ve bagimsiz idari otoriteyi ezdi.
isin ozunde; ABD ve AB uygulamasi ve genel hukuk ilkelerine gore; dikey anlasmayi olusturan iliskiler yumagindan hangisi en evvela baslamis ise, dikey anlasmada mundemic rekabet etmeme yukumlulugu maddesinin yururlugu de bu andan baslamakta idi. bircok degisik hukuk kolunda yer alabilen iliskiler yumagina "dikey iliski" tanimi getiren rekabet hukuku, "niyete" bakiyor idi. satis noktasini rekabete kapatma gucunu sinirliyor idi. ex post olarak olaya bakip, rekabet ihlali uyarisini algiladiginda da, tum iliskileri dosyaya alip, bunlarin arasindan hangisinin ilk olduguna gore rekabet etmeme suresini baslatiyor ve sure bitiminde hala iliski baki ise bunu "keenlemyekun" olarak algilayacak sekilde davraniyor idi. Doktrin de buralardaki tespitlere degisik kismi butlan filan gibi tanimlar getirmis idi.
Butun bunlari yapmasinin temelinde de, serbest piyasa ekonomisinin bilimsel olarak ispat ettigi "tekeller topluma zarar verir, serbest rekabet ortami tekelleri onler" varsayimlari var idi. yani bir nevi kamu yarari geregince, her nevi piyasada rekabetin devam etmesi ilkesi "ustun ilke" kabul edilmis idi. Avrupa ve ABDde hala da oyledir. kamunun menfaati, dikey iliskide, dagitci ve bayinin rekabet kurallarinin arkasindan dolanmalarini engellemekte yatar. Bagimsiz idari otorite veya "ust kurum"lar bu amacla kurulmus esnek yapilardir.
danistay 13 HD 2011/688esas 2015/1456Karar ve 2011/710 esas 2015/1459 karar sayili 14.04.2015 tarihli kararlarinda, iliskiler yumagina degil, bayilik anlasmasina bakarim demekle, pazarin rekabet kapatilmasina yol vermis ve rekabet hukukunu 2000li yillardan oncesine geri dondurerek, AB yolundan ayrilmistir. Son tahlilde; serbest piyasa duzenine aykiri ve tuketicilerin elde edebilecekleri rekabetci fiyatlarin olusmnasini engelleyici, yani aleyhlerine olan bir donem baslatmistir. Bu kararlarin detaylarina ulasabilen var ise bana da gondermenizi rica edecegim. Cunku danistay bunlari yayinlamamis durumdadir.Ama rekabet kurumu 15-32/452-136 sayili kararinda andigim ictihatlar geregi bundan AB yolundan ciktigini itiraf etmistir. danistay karar orijinallerini bulan olursa yardimci olmasini rica ederim. saygilarimla Av H. vedat Gurer