YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
Esas No:1983/8792
Karar No:1984/966

Karar Tarihi: 09.02.1984
T.C.
ALACAK DAVASI - DERDESTLİK İTİRAZI - DAVANIN AÇILMAMIŞ
SAYILMASI GEREĞİ
ÖZET: Her iki davanın aynı sayılması için gerekli şartlar bakımından maddi anlamda kesin hüküm ile
derdestlik arasında hiç bir fark yoktur. Ne varki kesin hüküm itirazında aynı davanın daha önce kesin
olarak karara bağlandığı ileri sürüldüğü halde; derdestlik itirazında aynı davanın aynı dava olduğunu
söyleyebilmek için; maddi anlamda kesin hükümdeki gibi; her ki davanın taraflarının, konusunun,
(müddeabihlerinin) ve dava sebeplerinin aynı olması gerekir. İlkin davanın tarafların aynı olması için
tarafların her iki davada da aynı sıfatla (davacı veya davalı sıfatıyla) hareket etmiş olmaları gerekmez.[/b][/color][/color][/color][/u][/u]
Derdestlik itirazında dava sebebinden maksat da (hukuki sebepler değil) davanın dayanağını teşkil
eden vakıalardır. Böylece derdestlik itirazında her iki davanın taraflarının, konusunun ve dava
sebeplerinin aynı olduğu karısına varılırsa bu ikinci davanın açılmamış sayılmasına karar verilmelidir.
(1086 S. K. m. 187, 194)


Dava: Davacı davalıya teslim edilen muhtelif yem bedeli 165.242 TL. isteğe rağmen dönmediğinden
tahsilini istemiştir.
Davalı aynı alacak mahkemenin 1982/613 esasında kayıtlı dava ile talep edilmiş ve davanın
reddedilmiş olup henüz kesinleşmediğinden, derdest bulunduğu ve bu sebeple reddini dilemiştir.
Mahkeme, davanın istem gibi kabulüne karar vermiş ve hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davalı derdestlik ilk itirazı nedeniyle işbu davanın açılmış sayılmasına karar verilmesini istemektedir.
Bir davada derdestlik ilk itirazı ile; açılmış olan bir davanın daha önce aynı veya başka bir
mahkemede açılmış olupda görülmekte (derdest) olduğu iddiasının ileri sürülmesidir. Desdestlik
itirazının kabul edilebilmesi için varlığı gerekli üç koşul birlikte aranır.
Bunla: 1 - Bu davanın daha öne aynı veya başka bir mahkemede açılmış olması; 2 - davanın
görülmekte (derdest) olması; 3 - daha önce açılmış ve görülmekte olan o dava ile ikinci davanın yani
bu davanın aynı olması koşullarıdır.
Her iki davanın aynı sayılması için gerekli şartlar bakımından maddi anlamda kesin hüküm ile
derdestlik arasında hiç bir fark yoktur. Ne varki kesin hüküm itirazında aynı davanın daha önce kesin
olarak karara bağlandığı ileri sürüldüğü halde; derdestlik itirazında aynı davanın aynı dava olduğunu
söyleyebilmek için; maddi anlamda kesin hükümdeki gibi; her ki davanın taraflarının, konusunun,
(müddeabihlerinin) ve dava sebeplerinin aynı olması gerekir. İlkin davanın tarafların aynı olması için
tarafların her iki davada da aynı sıfatla (davacı veya davalı sıfatıyla) hareket etmiş olmaları gerekmez.
Derdestlik itirazında dava sebebinden maksat da (hukuki sebepler değil) davanın dayanağını teşkil
eden vakıalardır. Böylece derdestlik itirazında her iki davanın taraflarının, konusunun ve dava
sebeplerinin aynı olduğu karısına varılırsa bu ikinci davanın açılmamış sayılmasına karar verilmelidir.
(H.U.M.K. 187/4 ve 194. maddeleri)
Maddi olayımızda ise işbu dava ile daha önce aynı mahkemenin 1982/613 esasında kayıtlı davanın
tarafları, konusu ve sebepleri aynıdır. Şöyleki; davacısı 1335 sayılı Kazıklar Tarım Kredi Kooperatifi
davalısı, sait Özer, konusu aynı yem teslimine yani maddi olgulara dayanmakta olup talep edilen
miktar da aynıdır. Öyleyse davalının derdestlik ilk itirazının kabulü ile işbu davanın açılmamış
sayılmasına karar verilmesi gerekirken anılan ilk itirazın reddiyle istemin aynen kabulüne karar
verilmesi usul ve yasaya aykırı olup hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA
10.2.1984 gününde oybirliği ile karar verildi.
Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı Sayfa 2 / 2