T.C. YARGITAY

11.Hukuk Dairesi
Esas: 2004/6666
Karar: 2005/4716
Karar Tarihi: 05.05.2005


TAZMİNAT DAVASI - TAŞIYANIN SORUMLULUĞU - BİRDEN FAZLA TAŞIYICI BULUNDUĞU TAKDİRDE HER BİRİNE KARŞI DAVA AÇILABİLECEĞİ - HASAR TUTARINDA SOVTAJ BEDELİNİN YÜZDE OTUZ OLARAK DÜŞÜLECEĞİ - BAKİYE ZARARA DAVA TARİHİNDEN İTİBAREN AVANS FAİZİ UYGULANMASI GEREĞİ

ÖZET: Birden fazla taşıyıcı bulunduğu takdirde her birine karşı dava açılabilir. Hasar tutarında sovtaj bedeli yüzde otuz olarak düşüldüğünde bakiye zarara dava tarihinden itibaren avans faizi uygulanarak davanın kısmen kabulü gerekir.

(Eşyaların Karayolundan Uluslar Arası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (CMR) m. 27, 36)

Dava: Taraflar arasında görülen davada İstanbul Asliye 3. Ticaret Mahkemesi'nce verilen 25.12.2003 tarih ve 2001/1386 - 2003/1932 sayılı kararın Yargıtay'ca duruşmalı olarak incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenmiş olmakla, duruşma için belirlenen 03.05.2003 günde davalılardan Devnak Ulus. Nak. Tic. A.Ş. avukatı Mehmet Köksal gelip, diğer davalı ve davacı avukatı tebligata rağmen gelmediğinden, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraf avukatı dinlenildikten sonra, duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi Ali Orhan tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Karar: Davacı vekili, müvekkilinin Polonya'ya taşınmak üzere davalı taşıyana teslim ettiği 300,21 m2 Marmara Mermeri emtiasının 3 gün gecikmeli ve % 100 hasarlı olarak Varşova gümrüğüne ulaştığını ve burada hasarın tutanak ile tespit edildiğini, mermerlerin davalı taşıyana FOT olarak teslim edilip gönderen müvekkilinin sorumluluğunun yükleme ile sona erdiğini ve teslim yerine kadar sorumluluğun taşıyana geçtiğini, fatura bedelinin alıcı tarafından müvekkiline ödenmediğini ihtara rağmen davalıların da ödeme yapmadıklarını ileri sürerek, 8.243.000.000.-TL. nın % 70 faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalılar vekili, müvekkillerinin alt taşıyıcı olduğunu ve davacı ile sözleşmelerinin bulunmadığını satışın FOB satış şeklinde yapılmış olması nedeniyle takip hakkının alıcıya ait olduğunu, nitekim alıcının 25.10.2000 tarihli yazı ile müvekkili Devnak A.Ş.den tazminat talebinde bulunduğunu, davacının aktif dava ehliyeti olmadığını, CMR.nin 27 nci maddesi gereğince % 5 faiz istenebileceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.

Davalı Devnak A.Ş.nin diğer vekili de, aktif dava ehliyetine itirazı yanında zamanaşımı def'i ile birlikte zararın davacının hatalı istif ve yüklemesinden kaynaklandığını, emtiada en az % 50 sovtaj değeri bulunduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna göre, davacının yurt dışındaki alıcıya sattığı mermer emtiasının fiilen taşımayı yapan davalı Emin Turizm A.Ş.nin sorumluluğu altında iken hasarlandığı, gümrük beyannamesi ve faturada satış şekli <FOB> olarak gösterilmiş ise de satım bedeli ödeme şeklinin <mal mukabili> olduğu ve taşımanın FOB olarak yapılmadığı, taşıma işinin Mondial Nak. Ltd. Şti. tarafından üstlenildiği ve bu şirketin işi davalı Devnak A.Ş.ne devrettiği, fiili taşımanın da Emin Turizm A.Ş. tarafından yapıldığı, CMR sözleşmesinin 36 ncı maddesi gereğince birden fazla taşıyıcı bulunduğu takdirde her birine karşı dava açma olanağı bulunduğu, hasar tutarında sovtaj bedeli % 30 olarak düşüldüğünde bakiye zararın 5.444.562.480.-TL olduğu gerekçesiyle bu tutara dava tarihinden itibaren avans faizi uygulanmak üzere her iki davalı açısından davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalılar vekillerinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davalılar vekillerinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, davacı vekili duruşmaya gelmediğinden duruşma vekillik ücreti takdirine yer olmadığına, temyiz harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 05.05.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı