T.C. YARGITAY

Hukuk Genel Kurulu
Esas: 2008/13-524
Karar: 2008/528
Karar Tarihi: 17.09.2008


ÖZET: Davalının davacı konut abonesine ücret karşılığında elektrik kullanım hizmeti sunduğu, tutulan kaçak tutanağı içerisinde normal kullanımdan doğan borcun da bulunacağı aşikar olduğundan ve taraflar arasındaki ilişkinin 4077 sayılı yasa kapsamında kaldığı anlaşılmaktadır. 4077 sayılı yasanın uygulanması ile ilgili her türlü ihtilafa tüketici mahkemelerinde bakılacağı öngörülmüştür. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında resen gözetilir. Görevle ilgili hususlarda kazanılmış hak söz konusu olmaz.

(4077 S. K. m. 1, 2, 3, 23) (1086 S. K. m. 429)

Dava: Taraflar arasındaki <borçsuzluğun tespiti> davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Diyarbakır 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce mahkemenin görevsizliğine dair verilen 21.12.2006 gün ve 2006/517-673 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 18.6.2007 gün ve 2007/5202-8776 sayılı ilamı ile;

(... Davacı, elektrik abonesi olduğunu davalı yetkililerinin evinde bulunmadığı bir sırada evine gelip kaçak tutanağı düzenlediklerini, kaçak elektrik tüketiminin bulunmadığını ileri sürerek borçsuzluğun tespitine karar verilmesini istemiştir.

Davalı davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, bu tür davaların haksız eylemden kaynaklandığı ve dava değerine göre Sulh Hukuk Mahkemesince hükme bağlandığı gerekçe gösterilerek dava dilekçesinin görev yönünden reddine, talep halinde dosyanın değere göre Sulh Hukuk mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş; hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.

1- 4822 sayılı yasa ile değişik 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun <Amaç> başlıklı 1. maddesinde yasanın amacı açıklandıktan sonra kapsam başlıklı 2. maddesinde <Bu kanun, birinci maddesinde belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan birini oluşturduğu her türlü tüketici işlemini kapsar> hükmüne yer verilmiştir. Yasanın 3. maddesinde mal; alışverişe konu olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi malları ifade eder. Satıcı; kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri kapsar. Tüketici ise bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi ifade eder şeklinde tanımlanmıştır. Yine anılan yasanın 3/d maddesinde, <hizmet; bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her türlü faaliyet> olarak tanımlanmıştır.

Bir hukuki işlemin 4077 sayılı yasa kapsamında kaldığının kabul edilmesi için yasanın amacı içerisinde yukarıda tanımları verilen taraflar arasında mal ve hizmet satışına ilişkin bir hukuki işlemin olması gerekir. Somut uyuşmazlıkta davalı TEDAŞ'ın (satıcı) davacı konut abonesine ücret karşılığında elektrik kullanım hizmeti sunduğu, tutulan kaçak tutanağı içerisinde normal kullanımdan doğan borcun da bulunacağı aşikar olduğundan ve taraflar arasındaki ilişkinin 4077 sayılı yasa kapsamında kaldığı anlaşılmaktadır.

4077 sayılı yasanın 23. maddesi bu kanunun uygulanması ile ilgili her türlü ihtilafa tüketici mahkemelerinde bakılacağını öngörmüştür. Taraflar arasındaki uyuşmazlık Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun kapsamında kaldığına göre davaya bakmaya Tüketici Mahkemesi görevlidir. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında resen gözetilir. Görevle ilgili hususlarda kazanılmış hak söz konusu olmaz. Diyarbakır'da ayrıca Tüketici Mahkemesi var ise dava dilekçesinin görev yönünden reddi aksi durumda Diyarbakır'da davaya Tüketici Mahkemesi niteliği ile bakılması gerekir...),

Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Karar: Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

Sonuç: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.’un 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 17.09.2008 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı

T.C. YARGITAY

13.Hukuk Dairesi
Esas: 2009/9051
Karar: 2010/509
Karar Tarihi: 25.01.2010


ÖZET: Davacı davalının mesken abonesi olduğunu kaçak elektrik kullanımı sebebiyle hakkında yapılan icra takibine itiraz ettiğini ileri sürerek itirazın iptal edilmesine karar verilmesini istemiştir. Davalı tüketici ile davacı satıcı arasında elektrik satımından kaynaklanın bir uyuşmazlık bulunduğu anlaşılmaktadır. Davaya bakmaya tüketici mahkemesi görevlidir.

(2004 S. K. m. 67) (4077 S. K. m. 2, 23)

Dava ve Karar: Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı sebeplerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içerisinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

Davacı davalının mesken abonesi olduğunu kaçak elektrik kullanımı sebebiyle hakkında yapılan icra takibine itiraz ettiğini ileri sürerek itirazın iptal edilmesine karar verilmesini istemiştir.

Davalı davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece aynı konuda daha önce açılan davada karar verilmiş olduğundan karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.

1- 4822 s.kanun ile değişik 4077 s. Tüketicinin Korunması Hakkında Yasanın Amaç başlıklı 1. maddesinde kanunun amacı açıklandıktan sonra kapsam başlıklı 2. maddesinde <Bu kanun, birinci maddesinde belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan birini oluşturduğu her türlü tüketici işlemini kapsar> hükmüne yer verilmiştir. Kanunun 3. maddesinde mal; alışverişe konu olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi malları ifade eder. Satıcı; kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri kapsar. Tüketici ise bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen kullanan veya yararlanan gerçek yada tüzel kişiyi ifade eder biçiminde tanımlanmıştır.

Bir hukuki işlemin 4077 s.kanun kapsamında kaldığının kabul edilmesi için kanunun amacı içinde yukarda tanımları verilen taraflar arasında mal ve hizmet satışına ait bir hukuki işlemin olması gerekir.

4077 s. kanunun 23. maddesi bu yasanın uygulanması ile ilgili her türlü ihtilafa tüketici mahkemelerinde bakılacağını öngörmüştür. Somut olay değerlendirildiğinde davalı tüketici ile davacı satıcı arasında elektrik satımından kaynaklanın bir uyuşmazlık bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu halde davaya bakmaya Tüketici Mahkemesi görevlidir. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ait olup taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında resen gözetilir. Görevle ilgili hususlarda kazanılmış hak söz konusu olmaz. Mahkemece ayrı bir tüketici mahkemesi var ise görevsizlik kararı verilmesi yok ise ara kararıyla tüketici mahkemesi sıfatıyla karar verilmesi gerekirken yazılı biçimde hüküm tesisi usul ve kanuna aykırıdır.

2- Bozma nedenine göre davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.

Sonuç: Birinci bentte açıklanan sebeplerle temyiz edilen kararın davalı yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan sebeplerle davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istem halinde iadesine, 25.01.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı