sizinle aynı olan bir davamızda bu kararı ekledik.

T.C. YARGITAY

11.Hukuk Dairesi
Esas: 2002/12698
Karar: 2003/5289
Karar Tarihi: 22.05.2003


SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME DAVASI - TEMİNAT OLARAK VERİLEN ÇEKİN KARŞILIKSIZ ÇIKMASI - ÇEKİN ZAMANAŞIMINA UĞRAMASI - ÇEKE DAYALI MÜRACAAT HAKKININ OLUŞMAMASI GEREĞİ

ÖZET: Senede dayanan hakların muhafazası için kanun hükmünce yapılması gerekli işlemlerin yerine getirilmemiş olmasından dolayı haklar düşmüş olsa bile keşidecinin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre borçlu kalacakları öngörülmüştür. Mahkemece, bu hükmün gözden kaçırılarak, çekin süresinde ibraz edilmemiş olmasından dolayı hamilin TTK.'nun 644 ncü maddesine göre bu davayı açamayacağına ilişkin kabulü doğru görülmemiştir.



(6762 S. K. m. 644)

Dava: Taraflar arasında görülen davada Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi'nce verilen 09.10.2002 tarih ve 2002/242 - 2002/353 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi A. Orhan tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Karar: Davacı vekili, davalının keşidecisi olduğu ve dava dışı şirketçe müvekkilinin alacağına karşılık teminat olarak verilen çekin süresinde karşılıksız çıktığını ve zamanaşımına uğradığını, davalı aleyhine ilamsız takipte bulunulduğunu, takibin itiraz üzerine durduğunu, bu durumdan müvekkilinin davacı ile doğrudan bir temel ilişkisi olmadığından itirazın iptali davasından sonuç alınamayacağının düşünüldüğünü ileri sürerek TTK'nun 730/14.maddesi yollaması gereğince 644.madde gereğince çek bedeli kadar nedensiz zenginleşmeye dayanarak, 1.230.000.000 TL'nin karşılıksız kaldığı tarihten itibaren faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.

Davalı vekili, çekin zamanaşımına uğradığını ve davacının muhatabının çeki teminat olarak bankaya veren dava dışı şirket olması gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, davacının keşideci, davacı ile temel borç ilişkisi bulunmadığı ve çekin zamanaşımına uğradığı, ancak süresinde muhataba ibraz edildiğinden çeke dayalı müracaat hakkının oluşmadığı, bu nedenle TTK.'nun 644.maddesi gereğince dava açma hakkı bulunmadığı gerekçesiyle, ret kararı verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

Dava, zamanaşımına uğramış çek nedeniyle hamil bankanın keşideci aleyhine TTK.'nun 644.maddesine göre sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak açılmış alacak istemine ilişkindir. Mahkemece, çeke dayalı müracaat hakkının oluşmadığı ve bu nedenle TTK.'nun 644. maddesine dayanılarak dava açılamayacağı gerekçe gösterilerek ret, kararı verilmiştir.

TTK.nun 644/1 ncı maddesi hükmüne göre, senede dayanan hakların muhafazası için kanun hükmünce yapılması gerekli işlemlerin yerine getirilmemiş olmasından dolayı haklar düşmüş olsa bile keşidecinin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre borçlu kalacakları öngörülmüştür. Mahkemece, bu hükmün gözden kaçırılarak, çekin süresinde ibraz edilmemiş olmasından dolayı hamilin TTK.'nun 644 ncü maddesine göre bu davayı açamayacağına ilişkin kabulü doğru görülmemiştir. Kaldı ki, dosya kapsamına göre, dava konusu çek süresinde muhataba ibraz edilmiştir. Ancak, ibraz tarihinden itibaren 6 aylık zamanaşımı süresi içinde işlem görmediğinden zamanaşımına uğramış olup, ortada müracaat hakkı kullanılması mümkün olan ancak, her an müracaat hakkı zamanaşımı def'i ile engellenebilecek bir çek söz konusu olduğundan, hamilin TTK'nun 644.maddesinde düzenlenen ve temel ilişkiye dayanmayan, çek bedeli kadar keşidecinin sebepsiz zenginleşmiş olması ve aynı şekilde hamilin aynı miktar kadar zararının oluşması nedeniyle dava açması mümkündür. O halde, mahkemece, işin esasına girilerek, sonucuna göre karar vermek gerekir iken, aksi düşünceyle ret kararı verilmesi bozmayı gerektirmiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile kararın BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 22.05.2003 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)