T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
E. 2007/36276
K. 2009/1590
T. 5.2.2009
• BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİ ( İşçi İle İşveren Arasında Ticari Bir İlişkinin Olmadığı - Dava Konusu Senetten Dolayı Davacı İşçinin İşverene Borcunun Olmadığı/Senedin Karşılıksız Olarak Teminat Senedi Olarak Düzenlendiğinden Davanın Kabulü Gerektiği )
• İŞÇİYE İMZALATILAN TEMİNAT SENEDİ ( Borçlu Olmadığının Tespiti - Dava Konusu Senetten Dolayı Davacı İşçinin İşverene Borcunun Olmadığı/Senedin Karşılıksız Olarak Teminat Senedi Olarak Düzenlendiğinden Davanın Kabulü Gerektiği )
• TEMİNAT SENEDİ ( Borçlu Olmadığının Tespiti - Dava Konusu Senetten Dolayı Davacı İşçinin İşverene Borcunun Olmadığı/Senedin Karşılıksız Olarak Teminat Senedi Olarak Düzenlendiğinden Davanın Kabulü Gerektiği )
2004/m.72
ÖZET : Dava, borçlu olmadığının tespiti istemidir. İşveren şirket bir anonim şirket olup, şirket kayıtlarında alacak ve borçlarının gösterilmemiş olduğundan söz edilemez. İşveren vekili de taraflar arasında ticari bir ilişkinin olmaması sebebiyle senedin şirketin ticari defterlerinde kaydının olmadığını beyan etmiştir.

Esasen, işçi ile işveren arasında ticari bir ilişkinin de varlığından söz edilemez. Bu durum karşısında dava konusu senetten dolayı davacı işçinin işverene borcunun olmadığı, senedin karşılıksız olarak teminat senedi olarak düzenlendiği anlaşılmaktadır. Davanın kabul edilmesi gerekir.

DAVA : Davacı, 06.06.2000 tarihinde davalı işyerinde çalışmaya başladığını işe başladığı tarihte işverence boş bir senet imzalattırıldığını, 02.03.2002 tarihinde işyerinden ayrıldıktan sonra senedin doldurularak işleme konulduğunu iddia ederek söz konusu senetten dolayı işverene borçlu olmadığını tespitine karar verilmesini istemiştir.

Davalı, davacının 2001 yılının ortalarında evleneceğini, paraya ihtiyacı olduğunu söylemesi üzerine senedin tanzim edildiğini ancak ödenmediğini, protesto çektiklerini davanın reddi gerektiğini savunmuştur.

Mahkemece bonoya karşı bedelsizlik iddiasının yazılı delille kanıtlanması gerektiği, davacını ise yazılı delil sunmadığı gerekçesi ile dava redolunmuştur.

Karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup, düşünüldü:

KARAR : Taraflar arasındaki uyuşmazlığın normatif dayanağı İcra İşas Kanunu’nun 72. maddesinde düzenlenen menfi tespit davasıdır.

Davacı senedin bedelsiz ( karşılıksız ) olarak düzenlendiğini iddia etmiş olup kural olarak iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. Ancak taraflar arasında işçi işveren ilişkisi mevcut olup mahkemenin kabulünü aksine davacı iddiasını her türlü delille ispat edebilir. Dinlenen davacı tanıkları şef, bölüm sorumlusu gibi kalifiye elemanlara bu şekilde işe girerken boş senet imzalatıldığını, davacıya da böyle bir senet imzalatıldığını ifade etmişlerdir. İşveren davalı, senedin davacının evleneceğini, paraya ihtiyacı olduğunu beyan etmesi nedeniyle borç para temine yönelik olarak düzenlendiğini savunmuş ise de, davacı 21.07.2000 tarihinde evlenmiş olup bono ise 06.06.2001 tanzim tarihlidir. Davalı vekili de taraflar arasında ticari bir ilişki olmadığı gerekçesiyle senedin şirketin ticari defterlerinde kaydı olmadığını belirtmiştir.

Davalı şirket bir anonim şirket olup şirketin kayıtlarında alacak ve borçlarının gösterilmemiş olması düşünülemez. Tüm bu sebeplerle dava konusu senetten dolayı davacının davalı işverene borçlu olmadığı, senedin karşılıksız olarak teminat senedi şeklinde düzenlenmiş olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece davanın kabul edilmesi gerekirken yazılı dilekçe ile rededilmesi hatalıdır.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, 05.02.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.