T.C. YARGITAY
13.Hukuk Dairesi

Esas: 2007/7465
Karar: 2007/12504
Karar Tarihi: 25.10.2007

ÖZET: Taraflar arasındaki hukuki ilişki av malzemeleri satımı, verilen mazot ve borç paradan kaynaklanmaktadır. Bilirkişi beyanı ile yazılar dava konusu işlemlerin devamlı olarak senede bağlanmamasının adet haline gelmediği, aksine senet alınarak da bu işlemlerin yapıldığı belirtilmektedir. Öyle olunca mahkemece şahit dinlenilmesi doğru değildir. Murisin tuttuğu davalının imzası bulunmayan defterde ki kayıt ve miktarlarda davalıyı bağlamaz. Davacı iddiasını yazılı delillerle kanıtlayamamıştır. Ne var ki dava dilekçesinde ve delil listesinde açıkça davacının yemin deliline dayandığı anlaşılmaktadır. Davacıya iddiaları konusunda yemin teklif etme hakkı olduğu hatırlatılarak sonucuna uygun karar verilmesi gerekir.

(2004 S. K. m. 67) (1086 S. K. m. 293)

Dava: Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

Karar: Davacı, ticaretle uğraşan murisinin sağlığında davalıya av malzemeleri satıp mazot ve nakit para verdiğini bundan dolayı doğan alacağın örf ve âdete göre senede bağlanmadığını, murisin defterine kayıt edildiğini, davalı borcunu ödemediğinden aleyhinde yaptığı icra takibine davalının itiraz ettiğini bildirip, itirazın iptaline, inkar tazminatına karar verilmesini istemiştir.

Davalı, davacı murisinin tek taraflı tuttuğu kendi imzası bulunmayan defter ve belgelerin kendisini bağlamayacağını ve iddianın doğru olmadığını bildirip davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.

Taraflar arasındaki hukuki ilişki av malzemeleri satımı, verilen mazot ve borç paradan kaynaklanmaktadır. Davacı murisi tarafından davalıya satılan av malzemeleri, verilen mazotun bedeli ve borç para için mahalli örf ve âdete göre senet düzenlenmediğini, bunları murisin özel defterine kayıt edildiğini bildirip, yörede bu kabil işlemlerin senede bağlanmadığı yönünde bilirkişi incelemesi yapılmasını istemiştir. Dosyaya sunulan Yumurtalık Sulh Hukuk Mahkemesinin 2005/188 Esas sayılı dosyasında dinlenen bilirkişinin beyanını içeren duruşma zaptı fotokopisi C… Ticaret Odası ve S.S Y…. Merkez Su Ürünleri Kooperatifi Başkanlığının yazılarına dayanarak, dava konusu satım ve karz işlemlerinin senede bağlanmasının yörede teamül olmadığı kabul edilerek dinlenen şahit beyanları ve murisin defterinde yazılı olan miktara itibar edilerek dava kabul edilmiştir. HUMK 293/4 maddesi hükmüne dayanılarak tanık dinlenebilmesi için teamül unsurunun gerçekleşmesi ve bir çevrede herhangi bir hukuki işlemin devamlı olarak senede bağlanmamasının adet haline gelmesi ve bu hususun zaman içinde herkes tarafından uyulmak suretiyle istikrarlı bir nitelik kazanmış bulunması ve ayrıca kamuoyunda da bu teamüle inanılmış olması gerekmektedir. Yumurtalık Sulh Hukuk Mahkemesince dinlenen bilirkişi beyanını içeren duruşma zabtındaki açıklamalar ile C… Ticaret Odası Başkanlığının ve Merkez Su Ürünleri Kooperatifi Başkanlığının yazılarından yukarıda açıklandığı şekilde bir teamülün yörede oluşmadığı anlaşılmaktadır. Zira bilirkişi beyanı ile yazılar dava konusu işlemlerin devamlı olarak senede bağlanmamasının adet haline gelmediği, aksine senet alınarak da bu işlemlerin yapıldığı belirtilmektedir. Öyle olunca mahkemece, 293/4. maddesinde ki şartlar gerçekleşmediği halde şahit dinlenilmesi doğru değildir. Murisin tuttuğu davalının imzası bulunmayan defterde ki kayıt ve miktarlarda davalıyı bağlamaz. Davacı iddiasını yazılı delillerle kanıtlayamamıştır. Ne var ki dava dilekçesinde ve delil listesinde açıkça davacının yemin deliline dayandığı anlaşılmaktadır. Davacıya iddiaları konusunda yemin teklif etme hakkı olduğu hatırlatılarak sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken, mahkemece aksi düşüncelerle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı tarafından temyiz edilen kararın BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden tarafa iadesine, 25.10.2007 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı