T.C. YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu

Esas: 2009/18-26
Karar: 2009/51
Karar Tarihi: 04.02.2009

MENFİ TESPİT DAVASI - İHTİYARİ DAVA ARKADAŞLIĞI - DAVA KONUSU BORÇTAN MÜTESELSİLEN SORUMLU OLMA - TEK BAŞINA DAVA AÇMA İMKANININ MEVCUDİYETİ - TEK VEKALET ÜCRETİ HESAPLANMASININ DOĞRU OLMASI - DİRENME KARARININ YERİNDE OLUŞU

ÖZET: Dava, eğitim öğretim giderinden kaynaklanan borcun bulunulmadığının tespiti istemine ilişkindir. Davacılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı mevcut olup,dava konusu edilen borçtan müteselsilen sorumlu oldukları ve her birinin tek başına dava açma imkanlarının olduğu açıktır. Davada her davacı için ve tüm borç miktarı yönünden dava konusu edilmiş ve inceleme de bu doğrultuda yapılmış olması nedeniyle her üç davacının sorumlu olmadığı miktarlar içerisinde en fazla bulunan miktara göre ve tek vekalet ücreti hesaplanması doğrudur.

(2004 S. K. m. 72) (5401 S. K. m. 3) (1136 S. K. m. 164)

Dava: Taraflar arasındaki <menfi tespit> davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 21.11.2007 gün ve 2007/183 E. 445 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 18. Hukuk Dairesinin 11.03.2008 gün ve 2008/372-2799 sayılı ilamı ile;

(...Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.

Ancak;

Dava, eğitim giderinden kaynaklanan 60.011,37 YTL borcun 52.650 YTL' sinden davacı M..... Ö....'in, 40.002 YTL'sinden davacı Ulviye Çınar'ın ve 22.650 YTL' sinden ise davacı T.... Ö....'in sorumlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.

Yükümlü ve kefillerin birlikte açmış oldukları davada, gerçek borç ve borçlu olunmayan miktar yükümlünün sorumluluğu çerçevesinde tayin edilir. Bu sebeple davada kendisini vekille temsil ettiren taraflar yararına karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca yükümlü asıl borçlu yönünden ret ve kabul edilen miktarlar üzerinden vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, kefil M..... Ö.... yönünden kabul edilen miktar üzerinden davacı yararına vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiştir…) gerekçesi ile bozularak dosya yerel mahkemesine dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN: Davalı vekili

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Karar: Dava, eğitim öğretim giderinden kaynaklanan borcunun bulunulmadığının tespiti istemine ilişkindir.

Davacılar vekili, müvekkili T.... Ö....’in, M..... A..... Lisesinde, 2002-2006 yılları arasında öğrenim gördüğünü, A..... Liseden mezun olduktan sonra da, 2006-2007 eğitim öğretim yılında K... H... Okulunda öğrenime devam etmekte iken, kendi isteği ile 23.02.2007 tarihinde H... Okulu öğrenciliğinden ayrıldığını,müvekkilleri tarafından imzalanmış olan Yüklenme ve Kefalet Senetlerinde olmadığı halde, yabancı dil, atış, personel ve amortisman giderleri de dahil edilmek suretiyle, fazla talepte bulunulduğunu ileri sürerek, fazlaya dair her türlü talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla, 23.02.2007 tarihine kadar işlemiş faizi ile birlikte davalı kurumca tahakkuk ettirilen toplam 60.011,37 YTL.nin, 7.000,00 YTL.si asıl borç ve 3.000,00 YTL.si de işlemiş faiz kapsamında olmak üzere şimdilik 10.000,00 YTL.sinden her üç müvekkillin de borçlu olmadıklarının tespitine,ıslah dilekçesi ile de, davacı M..... Ö..... yönünden dava konusunun 42.650,00 YTL daha arttırılmasına ve 60.011,37 YTL.nin, 52.650,00 YTL.sinden borçlu olmadığının;davacı U..... Ç.... yönünden dava konusunun 30.002,00 YTL daha arttırılmasına ve toplam 60.011,37 YTL.nin 40.002,00 YTL.sinden borçlu olmadığının tespitine; davacı Tolga Önder yönünden dava konusunun 22.650,00 YTL daha arttırılmasına ve toplam 60.011,37 YTL.nin, 32.650,00 YTL.sinden borçlu olmadığının ve mahkemece hüküm altına alınacak ödenmesi gereken borcun kefalet senetlerindeki limiti aşması halinde, davacı kefillerin ödenecek borç ile ilgili sorumluluklarının kefalet senedindeki limit ile sınırlı olduğunun tespitine,karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı İdare vekili, davanın idari yargıda görülmesi gerektiğini,5401 sayılı Kanunun 3.md.de ödeneceklerin düzenlendiğini, yüklenme senedinde de taahhütte bulunulduğunu, masraflarda maliyet broşürlerinin esas alınmasının gerektiğini bildirerek, davanın reddine karar verilmesini cevaben bildirmiştir.

Mahkemece, ıslah da nazara alınarak davacı T.... Ö.... yönünden 22.302,10 YTL asıl borç, 5.018,66 YTL faiz olmak üzere 27.320,76 YTL borçlu bulunduğunun,32.650 YTL yönünden borçlu bulunmadığının tespitine, davacı M..... Ö.... yönünden 7.312,28 YTL miktardan sorumlu bulunduğunun, 52.650 YTL yönünden borçlu bulunmadığının tespitine, davacı U..... Ç.... yönünden de 20.008,48 YTL'den sorumlu bulunduğunun, 40.002 YTL'den sorumlu bulunmadığının tespitine karar verilmiştir.

Özel Dairece, <…Yükümlü ve kefillerin birlikte açmış oldukları davada, gerçek borç ve borçlu olunmayan miktar yükümlünün sorumluluğu çerçevesinde tayin edilir. Bu sebeple davada kendisini vekille temsil ettiren taraflar yararına karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca yükümlü asıl borçlu yönünden ret ve kabul edilen miktarlar üzerinden vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği…> gerekçesi ile hükmü bozmuş, mahkeme de önceki kararında direnmiştir.

Somut olayda,davacılar tek bir vekil tutarak, davacılardan öğrenci T.... Ö....’in askeri okuldan ayrılması nedeniyle kendilerinden istenen 60.011,37 YTL'den sorumlu bulunmadıkları miktarı dava konusu yapmış olup, mahkemece de her birinin asıl borçlu ve kefil sıfatıyla sorumlu oldukları ve sorumlu olmadıkları tutarlar hüküm altına alınmıştır.

Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (2008)nin 3.maddesinde <…Müteselsilen sorumlu olanlar aleyhine açılan davanın reddinde, ret sebebi ortak olan davalılar vekili lehine tek, ret sebebi ayrı olan davalılar vekili lehine ise her ret sebebi için ayrı ayrı avukatlık ücretine hükmolunur.> denilmektedir.

Mahkeme gerekçesinde de belirtildiği gibi, davacılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı mevcut olup,dava konusu edilen borçtan müteselsilen sorumlu oldukları ve her birinin tek başına dava açma imkanlarının olduğu açıktır. Davada her davacı için ve tüm borç miktarı yönünden yani, öğrenci T.... Ö....'in sorumlu olmadığı miktar haricinde kalan kısmında dava konusu edilmiş ve inceleme de bu doğrultuda yapılmış olması nedeniyle her üç davacının sorumlu olmadığı miktarlar içerisinde en fazla bulunan miktara göre ve tek vekalet ücreti hesaplanması doğrudur. Genel Kurul görüşmeleri sırasında Özel Daire sözcüsü de Dairenin son uygulamalarının bu doğrultuda olduğunu beyan etmiştir.

Bu nedenle Yerel Mahkemenin direnme kararı yerindedir.

Sonuç: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile direnme kararının yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı ONANMASINA, 04.02.2009 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı