Alıntı: Yazan Av. Hakan EREN Sayın meslektaşlarım, Tespit davaları, en basit tanımı ile “bir hukuki ilişkinin var olup olmadığının tespitine ilişkin” davalardır. Böyle bir davanın sonunda verilecek hüküm ile ya hukuki ilişkinin varlığına, ya da yokluğuna (örneğin borçlu olmadığına dair menfi tespit) karar verilir. Gelelim davanın konusuz kalması meselesine… Davanın devamı sırasında dava konusu istem yerine getirilirse (borç ödenirse – müdahaleye son verilirse vs) davanın konusu kalmaz; konusu kalmayan dava hakkında hüküm verilmesine yer olmadığına karar verilir. Sorum teorik olarak şu: Tespit davaları konusuz kalabilir mi? Sorumun pratik yönü ise şöyle: A alacaklı olduğu B’nin taşınmazına ipotek koydurtuyor. B, borcunu ödüyor ama A’dan aldığı ipotek kaldırma yazısını tapuya işletmiyor. Bu taşınmazda, ipotekten sonra yer alan haciz alacaklısı C, ipoteği kaldırtamadığı için artık A’nın B’den herhangi bir alacağının kalmadığının tespiti yönünde B aleyhine dava açıyor. Dava açıldıktan sonra B ipoteği bu kez resmen kaldırtıyor. Mahkeme de, konusu kalmayan dava hakkında hüküm verilmesine yer olmadığına karar veriyor. C’nin bu aşamadaki iddiası şudur: Benim açtığım dava bir (olumsuz) tespit davasıdır. Tespit davaları hakkında ya davanın kabulüne ya da reddine karar verilir. Tespit davaları, eda davaları gibi konusuz kalamaz. Çünkü somut bir istem içermez. Hukuki durumun tespitini ister. (Dikkat edilirse, dava ipoteğin kaldırılması davası değildir; ipotek konulmasına sebep olan hukuki ilişkide artık A’nın herhangi bir alacağının kalmadığının tespitidir) Bu sebeple, “konusuz kalan dava hakkında hüküm verilmesine yer olmadığına” değil, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirdi. C’nin bu görüşü hakkında meslektaşlarımızın görüşü nedir? Selam ve saygılarımla…

Tespit davasının devam edilerek karara bağlanmasında talep edenin "hukuki yararı" varsa, konusuz kaldı denilerek hüküm kurmaya yer olmadığına karar verilememesi gerekir diye düşünüyorum.

Bu itibarla tespit kararı verilmesinde hukuki yararınızın olduğunu ortaya koymanız lazım. (diye düşünüyorum)