T.C. YARGITAY
7.Hukuk Dairesi

Esas: 2008/76
Karar: 2008/1224
Karar Tarihi: 25.03.2008

ÖZET: Davalı şirkete dava dilekçesi ve duruşma oturum gününün mevzuata uygun şekilde tebliğ edilmesi gerekir. Ayrıca davalı şirkete ödeme emri tebliğ edilememiş olsa dahi itirazın iptali isteminin tahsil istemini de içerdiği dikkate alınarak davanın tahsil davası olarak görülüp sonuçlandırılması gerekir.

(2004 S. K. m. 67) (1086 S. K. m. 73) (7201 S. K. m. 35)

Dava: Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca tetkiki davacı tarafça istenilmiş olup, temyiz isteminin süresinde olduğu anlaşılmakla; dosya incelendi, dosyadaki belgeler okundu, tetkik hakiminin açıklamaları dinlendi. Gereği görüşüldü:

Karar: 1- Dava niteliği ve içeriği itibarıyla tacir yada tacir sayılan taraflar arasında haksız fiilden kaynaklanan rücu tazminatı alacağının tahsili için başlatılan icra takibine karşı öne sürülen itirazın iptali istemine ilişkindir.

İddia ve savunmaya, duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere, bu yolla saptanan dava niteliğine, dosya kapsamında toplanıp değerlendirilen delillere, delillerin takdir, tahlil ve tartışımına ait hükümde gösterilen gerekçelere, Ticaret Sicil Müdürlüğü yazı cevabından davalı Tatlıoğulları şirketinin nevi veya unvan değiştirerek sair davalı şirketlere dönüşmesinin sözkonusu olmadığının ve tüzel kişiliğinin devam ettiğinin anlaşılmasına göre mahkemece davalı Deniz Elektrik İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve Çukurova Elektrik Enerji İmar İnş. Taah.Ltd.Şti. hakkında açılan davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından davacı tarafın anılan şirketlerle ilgili olarak verilen hükme yönelik yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddi ile bu davalılar yönünden verilen hükmün ONANMASINA,

2- Davacı tarafın Tatlıoğulları Elektrik Tesis Ticaret Ltd. Şti. ile ilgili olarak verilen hükme yönelik temyiz itirazlarına gelince; mahkemece icra dosyasında henüz ödeme emri tebliğ edilmeden dava açıldığı gerekçesiyle bu davalı hakkındaki davanın da reddine karar verilmiş ise de, verilen hüküm usul ve kanuna uygun değildir.

HUMK. 73. maddesi hükmünde çok açık bir biçimde vurgulanan temel hukuk kuralına göre, hakim tarafları dinlemeden, onları iddia ve savunmalarını bildirmeleri için usulüne uygun olarak davet etmeden hükmünü veremez.

7201 s. Tebligat Yasası ve bu yasanın uygulanmasını göstermek üzere çıkartılan Tebligat Tüzüğü tamamen şekli ve emredici hükümler içerdiğinden, geçerli bir tebligattan söz edilebilmesi için tebligatın en ufak ayrıntısına kadar yasa ve tüzükte belirtilen yönteme uygun şekilde yapılması, tebligatın yöntemine uygun şekilde yapıldığının da belgelendirilmesi zorunludur.

Dosyanın incelenmesinde, tebliğ memurunca adresinden ayrıldığı belirlenen ve yeni adresi de tesbit edilemeyen davalı Tatlıoğulları Elektrik Tesis Ticaret Ltd. Şti.'ne dava dilekçesi ve duruşma oturum gününün Niğde Ticaret Sicil Müdürlüğünce bildirilen <İlhanlı Mahallesi, Yokuşköprü Sokak, Niğde> adresinde 7201 s. Tebligat Yasasının 35. maddesi hükmüne göre tebliğ edildiği ve esasa girilerek davanın esası yönünden hüküm verildiği anlaşılmaktadır. Anılan madde hükmüne göre tebligat çıkartılabilmesi ve yapılan tebligatın geçerliliğinden söz edilebilmesi için maddede aranan sair koşullar yanında tebliğ olunacak evrakın bir nüshasının kapısına asılacağı bina numarası da belirli olan bir adresin bulunması gerekir. Ne var ki Ticaret Sicil Müdürlüğünce bildirilen adreste kapı numarası yazılı değildir. Bir sokakta farklı numaralarda pek çok binanın bulunacağı gözetildiğinde tebliğ olunacak evrakın bir nüshasının kapısına asılacağı binanın bunlardan hangisi olduğunun tebliğ memurunca bilinemeyeceği ve mahkemece de tebligatın doğru adreste yapılmış olup olmadığını denetleyemeyeceği kuşkusuzdur. Bu olgular dikkate alındığında dava dilekçesi ve duruşma oturum gününün davalı şirkete tebliği usulsüzdür. Koşulları oluşmadan usulsüz olarak yapılan tebligatla taraf teşkili sağlanmış olmayacağından böyle bir tebligatla davanın esasına girilemez ve savunma hakkı kısıtlanarak hüküm verilemez.

O halde, mahkemece öncelikle davalı şirketin müdürlüklerinde bina numarasını da içerecek biçimde tam adresinin bulunup bulunmadığı, şirket yöneticilerinin kimlik ve adres bilgileri Niğde Ticaret Sicil Müdürlüğünden sorulup saptanmalı, ilgili Vergi Dairesi ve Ticaret Odası Başkanlığından da davalı şirketin en son faaliyet adresi sorulmalı, bina numarasını da içerecek adres bildirilmesi halinde bina numarası da yazılarak davalı şirketin bildirilecek bu adreslerine dava dilekçesi ve duruşma günü Tebligat Yasasının 35. maddesi hükmüne göre tebliğe çıkartılmalı, Tebligat Yasasının 35. maddesi hükmüne göre tebligat çıkartılabilecek adres bulunamaması halinde yöneticilerinden sorularak şirketin en son faaliyet adresi zabıta aracılığıyla araştırılıp soruşturulmalı, şirketin Mersin'de şubesinin bulunduğu gözetilerek bu adresten de aynı araştırma ve soruşturma yapılmalı, en son faaliyet adresinin bu biçimde belirlenmesi halinde davalı şirket adına belirlenecek bu adreslerde normal yolla tebligat çıkartılmalı, tüm araştırma ve soruşturmalara rağmen davalı şirketin tebligat yapılabilecek adresinin belirlenememesi halinde ilanen tebligat yolu düşünülmeli, davalı şirkete dava dilekçesi ve duruşma oturum günü Tebligat Yasası ve Nizamnamesine uygun şekilde tebliğ edildikten sonra esasa girilmeli, geldiğinde davalı şirketten davaya karşı diyecekleri, taraflardan delilleri sorulup saptanmalı, gösterilecek deliller toplanmalı, daha sonra toplanan ve toplanacak bütün deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm verilmelidir.

Mahkemece böylesine bir araştırma ve soruşturma yapılmadan usulsüz olarak yapılan tebligatla davanın esasına girilerek yazılı biçimde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi kabule göre de davalı şirkete ödeme emri tebliğ edilememiş olsa dahi itirazın iptali isteminin tahsil istemini de içerdiği dikkate alınarak davalı Tatlıoğulları Elektrik Tesis Ticaret Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın tahsil davası olarak görülüp sonuçlandırılması gerekirken yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi dahi isabetsiz, davacı tarafın temyiz itirazları bu sebeple yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin ödenen temyiz harcının istem halinde davacı tarafa iadesine, 25.03.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)