T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
E. 2005/9585
K. 2005/37259
T. 28.11.2005
• ÜCRET ALACAĞl ( Gemi Kaptanının/Gemi Alacağı Hakkı Olduğu - Finansal Kiralayanın Gemi Alacağı ve Kanuni Rehin Hakkı Doğumu Riskini de Göze Alacağı/Husumetin Reddedilemeyeceği )
• GEMİ KAPTANININ ÜCRET ALACAĞl ( Gemi Alacağı Hakkı Olduğu - Finansal Kiralayanın Gemi Alacağı ve Kanuni Rehin Hakkı Doğumu Riskini de Göze Alacağı/Husumetin Reddedilemeyeceği )
• GEMİ ALACAĞl HAKKI ( Finansal Kiralayanın Gemi Alacağı ve Kanuni Rehin Hakkı Doğumu Riskini de Göze Alacağı/Husumetin Reddedilemeyeceği - ( Gemi Kaptanının Ücret Alacağı ve Sınırlı Kanuni Rehin Hakkı Talebi )
• FİNANSAL KİRALAYANIN SORUMLULUĞU ( Gemi Alacağı ve Kanuni Rehin Hakkı Doğumu Riskini Göze Alması Gereği - Gemi Kaptanının Ücret Alacağı ve Sınırlı Kanuni Rehin Hakkı Talebinin Reddedilemeyeceği )
4857/m. 32
6762/m. 1235
ÖZET : Davacı, davalılardan V. D. Finansal Kiralama AŞ.nin maliki olduğu diğer davalı A. G. Akaryakıt Ltd. Şti.nin finansal kiracı sıfatıyla işlettiği gemide kaptan olarak çalıştığını ancak ücretinin ödenmediğini belirterek ücret alacağının tahsiline ve alacak miktarı ile sınırlı kanuni rehin hakkı tanınmasına karar verilmesini istemiştir.

Davacının ücret alacağı TTK 1235/3. maddesine göre gemi alacağı hakkı olup bu hak TTK'nın 1235. maddesinde yazılı olayların vukuu ile yasa nedeniyle kendiliğinden doğar. Bu hakkın kullanımı da gemiye yönelik bir haktır. Finansal kiralayan, gemi işletilmesini menfaat karşılığı kiralayıp gemiyi kiraya verdiğine göre gemi üzerinde gemi alacağı ve kanuni rehin hakkı doğumu riskini de göze almalıdır. Gemi donatan borçlunun mal varlığına dahil olsun veya olmasın, malik veya zilyedi kim olursa olsun rehin hakkı alacağının konusunu gemi oluşturur.

DAVA : Davacı, ücret alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Hüküm süresi içinde davalılardan V. D. Finansal Kiralama AŞ. ve davacı avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : 1. Davalılardan V. D. Finansal Kiralama AŞ. 6.12.2004 havale tarihli dilekçesi ile katılma yolu ile kararı temyiz etmiştir. Ancak davalı şirket yasal süresi içerisinde temyiz harcını yatırmadığı ve temyiz defterine de kayıt yaptırmadığı gibi 5521 sayılı Kanun uyarınca da usulüne uygun olarak kararı temyiz etmediği anlaşılmakla temyiz isteminin reddine,

2. Davacı temyizine gelince; Davacı, davalılardan V. D. Finansal Kiralama AŞ.nin maliki olduğu diğer davalı A. G. Akaryakıt Ltd. Şti.nin finansal kiracı sıfatıyla işlettiği gemide kaptan olarak çalıştığını ancak ücretinin ödenmediğini belirterek ücret alacağının tahsiline ve alacak miktarı ile sınırlı kanuni rehin hakkı tanınmasına karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece davalılardan V. Finansal Kiralama Şirketinin donatan olmadığı belirtilerek bu şirket yönünden davanın husumetten reddine diğer davalı A. G. Akaryakıt ve Kimyasal Mad. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti. yönünden ise davanın kabulüne karar verilmiştir. .

Dosya içerisinde mevcut 15.08.1996 tarihli Finansal Kiralama sözleşmesi ile davalılardan A. G. Akaryakıt ve Kimyasal Mad. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti., V. D. Finansal Kiralama AŞ.den MIT A. A. tankerini kiralamıştır. Ve tanık beyanları ile yazılı belgelerden davacının Finansal Kiralama sözleşmesine konu gemide çalıştığı sabittir. Davacının ücret alacağı TTK 1235/3. maddesine göre gemi alacağı hakkı olup bu hak TTK'nın 1235. maddesinde yazılı olayların vukuu ile yasa nedeniyle kendiliğinden doğar. Bu hakkın kullanımı da gemiye yönelik bir haktır. Finansal kiralayan, gemi işletilmesini menfaat karşılığı kiralayıp gemiyi kiraya verdiğine göre gemi üzerinde gemi alacağı ve kanuni rehin hakkı doğumu riskini de göze almalıdır. Gemi donatan borçlunun mal varlığına dahil olsun veya olmasın, malik veya zilyedi kim olursa olsun rehin hakkı alacağının konusunu gemi oluşturur. Somut olayda davacı istemi üzerine mahkemece gemi üzerine ihtiyati tedbir konulmuş yargılama sırasında davalı vekilinin istemi üzerine V. D. Finansal Kiralama AŞ'ye ait Mrr A. A. gemisi üzerindeki tedbirin kaldırılarak davalı V. D. Finansal Kiralama AŞ. tarafından ibraz edilen banka teminat mektubu üzerine kaydırılmasına karar verilmiştir. Bu şekilde hem davacı hem de 3. şahısların olası zarar ve ziyanlarına karşılık olarak dosyaya ibraz edilen bu teminat mektubunun verilmesiyle davalı V. D. Finansal Kiralama AŞ. de hizmeti kabul etmiş olmaktadır. Bu nedenle mahkemece yazılı şekilde davalılardan V. D. Finansal Kiralama AŞ. yönünden davanın husumetten reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 28.11.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.