Sayın Dostum Tikici,
Benim mesajım, sayın acekin’in ilk mesajında belirttiği Avukatlık Kanun’nu ve İİK.38.md.ile ilgili olarak uygulamada çok sıklıkla karşılaştığım (HUMK.daki ilam şeklinde yorumlanması) bu konuda asıl –evlendirme memuru.. konusuna bir parantez açarak hatırlatma kastını taşımaktadır.Bu nedenle asıl konuya ve maddenin içeriğine özellikle hiç değinmedim.

Konuyla ilgili olarak görüşlerimi kısaca aşağıda sunuyorum.
Ben meseleye öncelikle haklar açısından bakarak bir sonuca ulaşmaya çalışacağım.Hem evlenme hem de boşanma işlemi kişisel haklar ile kamu yararını birlikte içerisinde barındırmaktadır.Ancak evlenme işleminde kişinin özgür iradesine üstünlük tanınmaktadır.Evlendirme memurunun boşanma işlemini yapıp yapamayacağına da bu açıdan bakılmalıdır.Yani boşanmayı da tarafların özel hayatlarıyla ilgili olarak vereceği özgür iradelerine mi yoksa kamusal gerekçelerle kamunun müdahalesine mi açık bırakacağız?Tarafların,evlenirken oluşan serbest iradelerine üstünlük tanınırken ;bu evliliğin sona ermesinde yine bu irade beyanlarına üstünlük tanınmalı mıdır?

Evlilik birliği oluştuktan ve özellikle de çocuklar olduktan sonra bu birliğin gelecek kuşaklar düşünülerek kamusal yönünün olduğu da gözardı edilemez.Tarafların iradesi boşanmaya yönelik iken sadece gelecek kuşaklar gerekçesi bile evliliğin devamında kamunun menfaatini ortaya koymaktadır.
Konuyu biraz daha somutlaştırmak gerekirse;evliliğin başlangıcında kişilerin özgür iradesine tanınan üstünlüğü özel hukuktaki bir sözleşme şeklinde algılamamak da gerekir.Zira bu şekilde bir düşünce bizi BK.daki sözleşmeden dönme,cayma,fesih gibi hükümlerin de uygulanması gerekliliğine ulaştırır.Burdaki hükümlerin de uygulanamayacağını tartışmaya dahi gerek olmadığını düşünüyorum.Demek ki;boşanmada tarafların özel hayatları ile dahi ilgili olsa tam bir serbestiyeti yoktur.Buna da kamusal yararlar engel teşkil etmektedir.
Kişilerin iradeleri de kamu yararı da bir çok haklı gerekçelere dayandırılabilir.Bu nedenle biz hukukçular olarak her iki hakka da değer verip dengelemek zorundayız.Evlilik ve boşanmayı ne sözleşmeden dönme ne de kamu yararı düşüncesi ile idari bir işlem şeklinde değil kendine özgü yapısı olan bir sözleşme şeklinde düşünmek gerekir.

Sonuç olarak;kamusal menfaatler veya kamunun menfaatinin olmadığı durumlar belirtilerek yapılacak bir düzenleme ile belirlenen sınırlar içerisinde evlendirme memuruna yapılacak beyanla boşanma kararı verilebilmesini mümkün görmekteyim.Ancak bunun da hem sosyologlar hem de hukukçularla birlikte ve incelikle düşünülmesi gerekir.Sayın seyyah’ın da belirttiği gibi böyle bir düzenleme diğer kanunlardaki değişiklikleri de zorunlu kılacaktır.
Birbiriyle çatışan bu iki kavram incelikle dengelendikten ve taraflar da anlaştıktan sonra kişilerin özgür iradesine hak ettiği değerin verilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Selam ve saygılarımla...

Av.M.Aydın Bilen