YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİ E. 2003/9421
T.C.

YARGITAY

4. HUKUK DAİRESİ

E. 2003/9421

K. 2003/14610

T. 11.12.2003


ÖZET : Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 21. maddesinde ""bu tarifede yer alan ücretlere 3065 Sayılı Yasa hükümleri gereği KDV ayrıca ilave olunur"" denmekteyse de, 3065 sayılı Yasanın 20/4. maddesindeki ""belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile biletle tahsil edilen hallerde tarife ve bilet bedeli, KDV dahil edilerek tespit olur ve vergi müşteriye ayrıca intikal ettirilmez"" hükmü ile Anayasa'nın 73. maddede belirtilen ""vergi, resim, harç ve benzeri yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır"" şeklindeki yasa maddeleri karşısında normlar arasındaki aykırılık gözetildiğinde, yasa hükmü gereği tarifedeki ücrete ayrıca KDV'nin eklenmemesi gerekir.
Avukatlık Yasası ve bu yasaya dayalı olarak hazırlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nde yer alan düzenlemeler, HUMK'nın davanın taraflarına ve hükmün kimlere yönelik olarak kurulacağına ilişkin hükümlerini kaldırıcı veya değiştirici nitelikte olmadığından; hükmün ve ayrıntısı niteliğindeki yargılama giderlerinin ve yargılama giderlerine dahil bulunan vekalet ücretinin davanın tarafları hakkında kurulması gerekir.
DAVA : Davacı, hakkında 3. kişi tarafından icra takibi yapılan takip borçlusu davalıya borcu bulunmadığının tespit edilmesi isteminde bulunmuştur. Mahkemece istem reddedilmiş; kararı davacı temyiz etmiştir.
KARAR : Mahkemece davalı vekili yararına takdir edilen vekalet ücretine katma değer vergisi eklenerek hüküm kurulmuştur. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 21. maddesinde; ""bu tarifede yer alan ücretlere 3065 Sayılı Yasa hükümleri gereği katma değer vergisi ayrıca ilave edilir"" denilmekte ise de, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Yasası'nın 20/4. maddesinde, ""belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile biletle tahsil edilen hallerde tarife ve bilet bedeli, katma değer vergisi dahil edilerek tespit olunur ve vergi müşteriye ayrıca intikal ettirilmez"" hükmü ile Anayasa'nın 73. maddesinde belirtilen ""vergi, resim harç ve benzeri yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır"" şeklindeki yasa maddelerinin bu düzenleniş biçimine karşın, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 21. maddesindeki düzenleme biçiminin yer alış bulunması, normlar arasında aykırılık yaratmıştır. Bu gibi durumlarda ve yargılama hukuku bakımından öncelikle göz önünde tutulacak hüküm, Anayasa kuralıdır. Yukarıda yazılı olan Anayasa kuralına dayanılarak çıkarılan 3065 sayılı yasanın 20/4. maddesinde, yukarıda açıklandığı üzere, bu nitelikteki tarifelerde öngörülen miktarın içinde Katma Değer Vergisi'nin de bulunduğu, diğer bir ifade ile Katma Değer Vergisi'nin tarifede belirlenen miktar içinde yer aldığı belirtilmiştir. Şu durumda, yasa hükmü gözetildiğinde, tarifedeki ücrete ayrıca Katma Değer Vergisi'nin eklenmemesi gerektiği kabul edilmek gerekir.
Mahkemenin yukarıda yazılı olan bu yasal düzenlemeleri gözetmeden, tarifede belirlenen ücrete ayrıca Katma Değer Vergisi eklenmesi biçiminde vardığı sonuç usul ve yasaya aykırı olup karar bu nedenle bozulmalıdır.
Yargılama sonunda hüküm, ancak davanın tarafları hakkında verilebilir. Yargılama giderleri de hükmün sonuçlarına göre yanların sorumlulukları ile ilgili bulunduğundan, hüküm ile birlikte karara bağlanması gerekir ( 29.5.1957 tarih ve 4/16 sayılı İBK ). Bu bağlamda, yargılama giderleri aleyhine hüküm verilen tarafa yükletilir ve vekalet ücreti de yargılama giderlerindendir.
Diğer yandan, 4667 Sayılı Yasa'nın 77. maddesiyle değişik 1136 sayılı Avukatlık Yasası'nın 164/son maddesinde dava sonunda, karar ile tarifeye dayalı olarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücretinin avukata ait olacağı belirtilmeli ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 3. maddesinde de ""Yargı yerlerince avukata ait olmak üzere karşı tarafa yükletilecek vekalet ücreti..."" biçiminde anılan yasa hükme koşut bir düzenlemeye de yer verilmiştir.
SONUÇ :
Yukarıda açıklandığı üzere gerek Avukatlık Yasası ve gerekse de yasaya dayalı olarak hazırlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nde yer alan düzenlemeler; Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasası'nın davanın taraflarına ve hükmün kimlere yönelik olarak kurulacağına ilişkin hükümlerini kaldırıcı veya değiştirici nitelikte değildir. Aksine, hükmün ve ayrıntısı niteliğindeki yargılama giderlerinin ve yargılama giderlerine dahil bulunan vekalet ücretinin davanın tarafları hakkında kurulması gerekir. Avukatlık Yasası'ndaki ""vekalet ücreti avukata aittir"" biçimindeki düzenleme hükmü kuran mahkemeye değil, vekil ile vekil edene yönelik bir kuraldır. Bu yorum ve varılan sonuç aynı maddedeki ""bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez"" biçimindeki düzenleme ile de doğrulanmaktadır. Açıklanan nedenlerle, taraf sıfatı bulunmayan vekil yararına vekalet ücretine hükmedilmesi de bozmayı gerektirmiştir.