Kiracının almakta olduğu maaş ya da ücretin kira tespit davalarında hiçbir önemi yoktur.
Kira sözleşmesindeki kira artışı ile ilgili özel şart, yenilenen ilk dönem için geçerlidir.
Yargıtay 3.Hukuk Dairesi'nin kira tespiti konusunda yıllardır istikarla uygulanan ilkelerini (hepsini olmasa da) gösteren yeni tarihli bir içtihadı aşağıya ekliyorum. Yararlı olmasını dilerim.


YARGITAY

3. HUKUK DAİRESİ

Esas Numarası: 2009/3529

Karar Numarası: 2009/6062

Karar Tarihi: 07.04.2009

Dava dilekçesinde kira parasının 01.05.2007 gününden başlayarak aylık, 748,91 YTL olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

YARGITAY KARARI

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kâğıtlar okunup gereği düşünüldü.

Davacı vekili dava dilekçesinde, 01.05.2007 dönemine ait kira parasının aylık 748,91 YTL olarak tespit edilmesini talep etmiş, mahkemece; TEFE (ÜFE) oranında yapılan artış ile kira parasının 748,91 YTL olarak tespitine karar verilmiş, hükmü davalı vekili temyiz etmiştir.

Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesi 01.05.1992 başlangıç tarihli olup, 1 yıl sürelidir ve dava konusu mesken ile ilgili önceki 01.05.2006 dönemine ait kira parasının mahkemece hak ve nesafet kurallarına göre aylık 675 YTL olarak tespit edildiği ve kararın onanarak kesinleştiği anlaşılmaktadır.

Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarına göre şartlar değişmediği ve özel nedenler bulunmadığı takdirde kira ilişkisinin kurulduğu tarihte tarafların serbest iradeleriyle kararlaştırdıkları kira parasının takip eden üç dönem (yıl) TEFE (ÜFE) artış oranının yansıtılması suretiyle bulunacak kira parasının 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı YİBK da öngörülen “hak ve nesafet” kurallarına da uygun olduğu kabul edilmekte ve kira parası üç dönem TEFE (ÜFE) oranında artırılarak tespit edilmektedir. Aynı yöntem, önceki dönem kira parasının mahkemece hak ve nesafet kurallarına uygun olarak ve kiralananın serbestçe getirebileceği kira parası gözetilmek suretiyle takdir edilmesi halinde de uygulanmaktadır. Mahkemenin uygulaması bu yöndedir ve kira parası mahkemece tespit edilen önceki dönem kira parasının TEFE (ÜFE) oranında artırılması suretiyle tespit edilmiştir. Ancak davalı vekili tarafından yeni dönemde kira paralarının ekonomik nedenlerle artmadığı, aksine, azaldığı savunulmuştur. Nitekim kira parasının tespiti istenen dönemlerde konut ve işyeri kiralarının genel fiyat artışları kadar artmadığı hatta azaldığı da bilinen bir gerçektir. O nedenle davalı vekilinin bu savunması üzerinde durulmalı gerçekten çevrede oluşan kira paralarının genel fiyat artışları kadar artmadığı yahut kira paralarında bir düşüş saptandığı takdirde kira parasının TEFE(ÜFE) artırılmak isteği reddedilmeli ve önceki dönemde ödenen kira parasına hükmolunmalıdır.

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.’nun 428. Maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene oybirliği ile karar verildi.07.04. 2009