Bağımsız bir tacir yardımcısı olarak acente, bu faaliyetini tek basına
sürdürebileceği gibi isletmesinin is hacmine göre bir veya birden fazla isçi
çalıstırmak suretiyle de yerine getirebilir. Böyle bir durumda, 506 sayılı
Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 8. maddesine göre Kuruma bildirilerek kendi
adına tescil edilmis isyerinde isçi çalıstırmaya baslayan acente, isveren sıfatını
kazanacağından, Đs Kanununda isveren için öngörülmüs olan tüm sorumluluklar
ve zorunluluklar acente için de uygulanacaktır. Bu bakımından acentenin
diğer isverenlerden herhangi bir farkı bulunmamaktadır. Đsveren sıfatını
kazanan acente, kendisine ait isletmede çalıstıracağı isçiler ile is sözlesmesi
akdetmek ve içeriğini belirlemek, isçinin üstlenmis olduğu is görme borcunu
nerede, nasıl ve hangi çerçevede yerine getireceği konularında yönetim
hakkına dayalı olarak isçiye talimat vermek gibi isverene ait yetkileri
kullanma hakkına sahiptir. Bu itibarla, acente tarafından istihdam edilen
kimselerin isvereni sadece acente olup müvekkilin, acentenin isçilerine karsı
isveren sıfatı bulunmamaktadır.

Acentenin, müvekkilden isyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine iliskin yardımcı iste veya asıl isin bir bölümünde
isletmenin ve isi gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir is
alması da söz konusu olmadığından, müvekkilin asıl isveren sıfatıyla da
acentenin isçilerine karsı is sözlesmesinden, toplu is sözlesmesinden veya İş Kanunu’ndan doğan isçilik hakları nedeniyle herhangi bir sorumluğu bulunmamaktadır.
Su halde, yasaya uygun biçimde kurulmus bir acentelik iliskisinde
acentenin isyeri ve isçileri, müvekkilin isyeri ve isçilerinden bağımsız
olarak mütalaa edilmektedir.

Bu noktada uyusmazlık is hukuku bakımından özellikle üç noktada
ortaya çıkmaktadır. Đlk olarak, isçinin is sözlesmesi sona erdiğinde isçinin
ödenmeyen isçilik haklarından kimin sorumlu olacağı sorunuyla karsılasılmaktadır.
Yukarıda belirtildiği üzere, geçerli bir sekilde kurulan acentelik
iliskisinde isveren sıfatını acente tasımaktadır. Bu itibarla, isçinin yasa ve
sözlesmelerden doğan isçilik haklarının müvekkilden istenmesi mümkün
değildir.


Ars. Gör. Dr. Erhan BİRDEN'den alıntıdır.

http://web.deu.edu.tr/hukuk/dergiler...-1/ebirhan.pdf