1) Keşideci protesto edilmediği için cirantalara ve lehdara karşı kambiyo hukukundan doğan müracaat hakkı ortadan kalkmaktadır. Müracaat hakkı kambiyo hukukunda mahsus bir hak olduğundan bu kurumun şartlarının sağlanmaması halinde "kişinin kambiyo hukukunca takip hakkı yoktur" ifadesi anlam bulur. Bu nedenle bu bir şikayettir.

T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 2005/12634

K. 2005/18166

T. 27.9.2005

• TAKİP DAYANAĞI SENEDİN PROTESTO EDİLMEMESİ ( Takip Alacaklısının Senet Borcu Nedeniyle Lehtara Müracaat Hakkı Kaybolduğu - Lehtar Şirket Yönünden Takibin İptali Gereği )

• HAMİLİN LEHDARA MÜRACAATI ( Edebilmesi Keşidecilerin Protesto Edilmesine Bağlı Olduğu )

• TAKİBİN İPTALİ ( Takip Alacaklısının Senet Borcu Nedeniyle Lehtara Müracaat Hakkı Kaybolduğu - Lehtar Şirket Yönünden Takibin İptali Gereği )

• KEŞİDECİNİN İMZA İTİRAZI ( Borçlunun Kendisi İle İlgili Olmayan ve Senedi Ciro Edenin İmzasına İtiraz Etme Hakkı Olmadığı )

6762/m.589,690,642


ÖZET : TTK.nun 690 madde göndermesi ile bonolarda da uygulanması gereken 642. maddesi gereğince hamilin lehtara müracaat edebilmesi anılan madde koşullarında keşidecilerin protesto edilmesine bağlıdır. Takip dayanağı senet protesto edilmediğinden takip alacaklısının senet borcu nedeniyle lehtara müracaat hakkı kaybolmuştur. Bu nedenle lehtar şirket yönünden takibin iptali açıklanan gerekçe ile yerindedir. Öte yandan senedi tanzim eden keşideci borçlunun kendisi ile ilgili olmayan ve senedi ciro edenin imzasına itiraz etme hakkı yoktur.
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki taraf vekilleri tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Takip dayanağı bonoların incelenmesinde senedin Üçel Bulgur Sanayi Tarım Ürünleri Limited şirketi lehine Mustafa Yıldız ve Ramazan Yıldız tarafından tanzim edildiği görülmüştür.
Öncelikle belirtelim ki TTK.nun 690 madde göndermesi ile bonolarda da uygulanması gereken 642. maddesi gereğince hamilin lehtara müracaat edebilmesi anılan madde koşullarında keşidecilerin protesto edilmesine bağlıdır. Takip dayanağı senet protesto edilmediğinden takip alacaklısının senet borcu nedeniyle lehtara müracaat hakkı kaybolmuştur. Bu nedenle lehtar şirket yönünden takibin iptali açıklanan gerekçe ile yerindedir. Öte yandan senedi tanzim eden keşideci borçlunun kendisi ile ilgili olmayan ve senedi ciro edenin imzasına itiraz etme hakkı yoktur.
( TTK.690 göndermesi ile TTK. 589. maddesi )Bu durumda icra mahkemesince keşideci borçlu itirazının reddine karar vermek gerekirken onun yönünden de takibin iptaline karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Kabule göre de, lehtar şirket adına ciroda imzası bulunan Mustafa Yıldız'ın vekaletnamesindeki geniş yetkiler nazara alındığında ticari mümessil olup olmadığı da araştırılmaksızın sonuca gidilmesi de isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklı vekilinin Borçlu Ramazan Yıldız yönünden temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366 ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 27.09.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 2005/12911

K. 2005/16741

T. 12.9.2005

• KEŞİDECİNİN PROTESTO EDİLMESİ ( Lehtar-Cirantanın Takip Edilmesi Halinde Zorunlu Olduğu - Bu Husus Yerine Getirilmediğinden Hamilin Aynı Borçlu Hakkındaki Müracaat Hakkının Düştüğü )

• TAKİBİN İPTALİ ( Lehtar-Cirantanın Takip Edilmesi Halinde Keşidecinin Protesto Edilmesi Zorunlu Olduğu - Borçlunun Diğer Borçlu Şirketin Münferit Yetkilisi Olması Sonucu Değiştirmediği/Borçlu Yönünden Takibin İptali Gereği )

6762/m.642,690

2004/m.170/a-son


ÖZET : TTK.nun 690. maddesinin göndermesiyle bonolar hakkında da uygulanması gerekli aynı yasanın 642. maddesi gereğince lehtar-cirantanın takip edilmesi halinde keşidecinin protesto edilmesi zorunludur. Bu husus yerine getirilmediğinden hamilin aynı borçlu hakkındaki müracaat hakkı düşmüştür. Borçlu Muzaffer Yıldırım'ın muteriz diğer borçlu şirketin münferit yetkilisi olması sonucu değiştirmez. O halde, İİK.nun 170/a-son maddesi gereğince bu borçlu yönünden takibin iptali gerekir.
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : 1- Tarafların iddia ve savunmalarına, dosya içeriğindeki bilgi ve belgelere ve kararın gerekçesine göre borçlu Akşam Yatakları Limited Şirketi vekilinin temyiz itirazlarının REDDİNE;
2- Borçlu Muzaffer Yıldırım'ın temyiz itirazlarına gelince:
Takip dayanağı bononun incelenmesinde keşideci borçlu Akşam Yatakları Ltd. Şirketi, lehtar, dava dışı borçlu Güven Tekstil Ltd. Şti., ilk ciranta ise yine muteriz borçlu Akşam Yatakları Ltd. Şirketidir. Muteriz borçlulardan Muzaffer Yıldırım'ın cirosu ise daha sonradır. Bononun arka yüzündeki ilk ciro imzası lehtar üçüncü kişi takip borçlusu şirkete ait olmadığından TTK.598/1 gereği ciro silsilesi kopmuştur. Anılan nedenle bonodaki son hamil konumunda olan takip alacaklısının borçlu Muzaffer Yıldırım'ın takip hakkı bulunmamaktadır.
TTK.nun 690. maddesinin göndermesiyle bonolar hakkında da uygulanması gerekli aynı yasanın 642. maddesi gereğince lehtar-cirantanın takip edilmesi halinde keşidecinin protesto edilmesi zorunludur. Bu husus yerine getirilmediğinden hamilin aynı borçlu hakkındaki müracaat hakkı düşmüştür. Borçlu Muzaffer Yıldırım'ın muteriz diğer borçlu şirketin münferit yetkilisi olması sonucu değiştirmez. O halde, İİK.nun 170/a-son maddesi gereğince bu borçlu yönünden takibin iptali gerekirken somut olaya uygun düşmeyen gerekçelerle adı geçen içinde istemin reddi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlu Muzaffer Yıldırım vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda ( 2 )numaralı bentte yazılı nedenlerle ve anılan borçlu yönünden İİK. 366 ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 12.09.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Yukarıdaki iki kararda da takibin iptalinden bahsedilmesi hususun şikayet yolu olduğunu göstermektedir. (Yargıtay kararları için Gazme DÜLGER hanımefendinin http://www.turkhukuksitesi.com/showt...1470#post71470 linkindeki mesajından yararlanılmıştır. Teşekkürler.)

2) 5 günlük şikayet süresine tabidir.