T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2005/16473
K. 2006/799
T. 2.2.2006

• AİLE KONUTUNUN BELİRLENMESİ ( Eşlerin Evlenmelerinden İtibaren Beraber Oturdukları Evden Eşlerden Birinin Geçimsizlik Nedeniyle Başka Yere Taşınması Durumunda Daha Önce Birlikte Oturulan Evin Aile Konutu Olarak Belirlenmesi Gereği )

• EŞİN GEÇİMSİZLİK NEDENİYLE BAŞKA YERE TAŞINMASI ( Daha Önce Birlikte Oturulan Evin Aile Konutu Olarak Belirlenmesi Gereği )

• AİLE KONUTU KAVRAMI ( Eşlerin Bütün Yaşam Faaliyetlerini Gerçekleştirdikleri Mekan Olduğu - Eşlerden Birinin Geçimsizlik Nedeniyle Başka Yere Taşınması Durumunda Daha Önce Birlikte Oturulan Evin Aile Konutu Olarak Belirlenmesi Gereği )

4721/m.186,188,189,194,195

ÖZET : Aile konutu, eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdikleri mekandır. Evlenmelerinden itibaren beraber oturdukları evden eşlerden birinin geçimsizlik nedeniyle başka yere taşınması durumunda, daha önce birlikte oturulan evin aile konutu olarak belirlenmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Eşler, evlilik birliğini beraberce yürütür ve yönetirler. Oturdukları konutu da birlikte seçerler ( MK md. 186 ). Aile konutu; eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdikleri acı, tatlı günlerini yaşadıkları, yaşam faaliyetlerini yoğunlaştırdıkları mekandır. Aile konutu tektir. Bu sebeple de konutla ilgili kira sözleşmesinin feshi, bu konutun başkasına devredilmesi yahut buna benzer hukuki işlemlerin tamamen veya kısmen sınırlandırılması diğer eşin rızasına bırakılmıştır ( MK md. 194 ). Eşlerden her biri ortak yaşam devam ettiği sürece ailenin ihtiyaçlarını temin bakımından birliği de temsil ederler ( MK md. 188 ). Bu temsilin kullanıldığı hallerde eşler üçüncü kişilere karşı müteselsil sorumlu olurlar ( MK md. 189/1 ). Eşlerden her biri, meslek ve iş seçiminde, diğerinden izin almak zorunda değildir. Ancak, meslek ve iş seçerken, seçilen meslek ve iş yürütülürken evlilik birliğinin huzur ve yararları da dikkate alınmalıdır ( MK md. 192 ). Aile konutu ile yerleşim yeri kavramlarının eş anlamlı olmadığı da tartışmasızdır.

Eşlerden birinin evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya evlilik birliğine ilişkin önemli bir konuda uyuşmazlığa düşülmesi halinde hakimin müdahalesinin istenmesi imkan dahilindedir ( MK md. 195 ).

Toplanan delillerden; tarafların 19.04.1990'da evlendikleri, bu evlilikten iki çocuklarının olduğu, halen çocuklardan birinin annenin, diğerinin babanın yanında kaldığı, davalı ( kadın ) tarafından 01.07.2003'te boşanma davası açıldığı, bu davanın reddine karar verildiği ve 14.03.2005'te kesinleştiği, eşlerin iki yılı aşkın bir süredir ayrı yaşadıkları, tarafların evlenmeleri üzerine Yozgat'ın T... Mahallesi, T... Sokak 4/4 numaralı taşınmazda oturmaya başladıkları, davacının Yozgat'ta sağlık memuru, davalının da Telekom İdaresinde çalıştığı, eşler arasında geçimsizliğin çıkması üzerine davalının tayinini Gemlik'e istediği ve halen de Gemlik'te memuriyet görevini yaptığı anlaşılmaktadır.

Davacı ( koca ) evliliğin başından beri eşi ile beraber oturdukları T... Sokaktaki 4/4 numaralı dairenin eşlerin aile konutu olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.

Bu dosya ve özellikle delil olarak dayanılan retle sonuçlanan dava dosyasından; T... Sokaktaki 4/4 numaralı dairenin aile konutu olduğu anlaşılmaktadır. Davalının karşı çıkması dürüstlük kuralı ile bağdaştırılamaz ( MK md. 2 ).

Mahkemece; davanın kabulü ile T... Sokaktaki 4/4 numaralı dairenin aile konutu olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile ret hükmü kurulması doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün gösterilen sebeple ( BOZULMASINA ), temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 02.02.2006 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY :

Evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi veya evlilik birliğine ilişkin önemli bir konuda uyuşmazlığa düşülmesi halinde, eşlerin ayrı ayrı veya birlikte hakimin müdahalesini isteyebilecekleri konusunda değerli çoğunluk ile aramızda "görüş birliği" vardır. ( Ömer Uğur GENÇCAN, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu, Bilimsel Açıklama-İçtihatlar-İlgili Mevzuat, Yetkin Yayınevi: l. Cilt, TMK. m. 1-351, Ankara 2004, 1614 sayfa, II. Cilt, TMK. m. 352-1030, Ankara 2004, 1628 sayfa, Kısaltma: GENÇCAN-TMK, s. 1101-1106 ).

Çekişme nedir?;

Değerli çoğunluğun davacı kocanın isteğinin "ne olduğunu bilmeden" kendiliğinden belirleme yapmasına katılmıyorum.

Şöyle ki;

Davacı koca dava dilekçesinde dava konusunu "ortak konut seçimi" olarak göstermesine karşın, son istem bölümünde "Yozgat'ta bulunan konutun müşterek aile konutu olduğuna" karar verilmesini istemiştir. Açıklamalar bölümünde davalının "ortak konut" seçimine yanaşmadığı açıklanırken bir yandan da "eşler tüm anılarını bu evde geçirmiştir" açıklaması ile "aile konutu"na göndermede bulunmuştur.

Aynı çelişkiyi aile mahkemesi hakimi de yaşamaktadır. Hakim gerekçesinde davanın TMK m. 186 hükmüne göre "ortak konut seçiminden" kaynaklandığını açıklarken kararını farklı olarak TMK m. 194 hükmüne göre "aile konutu seçiminden" kurmaktadır.

Bilindiği üzere, TMK m. 186 hükmünde ( ZGB 162 ) "eşlerin konutu" ( Eheliche Wohnung ), buna karşılık TMK m. 194 hükmünde ( ZGB 169 ) ise "aile konutu" ( Wohnung der Familie ) düzenlenmiştir. Sözkonusu bu iki konut her zaman aynı anlamda değildir ( Şükran ŞIPKA, Türk Medeni Kanunu'nda Aile Konutu ile ilgili işlemlerde Diğer Eşin Rızası, TMK. m. 194, 2. Bası, İstanbul-2004, s. 80 ).

Yapılacak işlem nedir?

Aile mahkemesi hakimi davacı kocadan isteğinin ne olduğunu açıklamasını ( HUMK m. 74 ) istemeli, delilleri buna göre değerlendirip sonucuna göre karar vermelidir.

Kaldı ki, mesleki nedenlerden dolayı eşler farklı yerleşim yerleri edinmeleri durumunda aile konutu bu iki yer de olabilir. ( ŞIPKA, s. 81; HAUSHEER/REUSSER/GEISER, Bern Komm., N. 139; STETTLER N. 279 ).

Bu sebeplerle değerli çoğunluğun görüşüne katılmıyorum.

Ömer Uğur GENÇCAN

Üye
Karar Kazancı Bilişim Teknolojileri İçtihat Bilgi Bankasından alınmıştır. www.kazanci.com.tr