Mesajı Okuyun
Old 13-05-2009, 18:02   #3
AVUKAT TEOMAN

 
Varsayılan iptal kararını alana ödeme yapılması

Bu konu çok tarışmalı olmakla birlikte aynı konuya ilişkin farklı yargıtay kararları mevcuttur.
Yargıtay 19. Hukuk dairesi bu konuda tarışmasız olarak çek hamili lehine karar vermektedir. Her ne kadar çek iptal dahi edilmiş olsa çeki elinde bulunduran hamilin kötü niyetli ve ağır kusurlu olduğu ispatlanmadıkça çek hamilini korumaktadır.
Ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararına göre çek hamilinin çek iptal kararı alana karşı dava açmasını ve bu hususun bekletici mesele yapılmasını önermektedir.
Çek iptal kararının hasımsız olarak alınması ve tespit niteliği taşıması nedeni ile davaya taraf olmayan hamili bağlamayacağı görüşü hakimdir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında da belirtildiği üzere TTK 558/2 md. gereğince "Kıymetli evrakın borçlusu, ancak senedin teslimi mukabilinde ödeme ile mükelleftir. Hile veya ağır kusuru bulunmadıkça borçlu vadenin hululünde senedin mahiyetine göre alacaklı olduğu anlaşılan kimseye ödemede bulunmakla borcundan kurtulur" bu durumda çek iptal kararını alan kişiye keşideci olarak yapılan ödeme ile keşidecinin borçtan kurtulması gerektiği açıktır. Yargıtay ilgili hukuk daireleri mevcut durumda Hukuk Genel Kurulu kararına uygun karar vermemektedir. Üstelik sözkonusu Hukuk Genel Kurulu kararında yer alan karşı oy yazısı da incelendiğinde dava konusu olayda çek iptal kararı verilmeden keşidecinin müdahil olup çek hamilinden haberdar olduğu üzerinde durulmuştur. Hukuk Genel Kurulu bu duruma rağmen yukarıda belirttiğimiz şekilde karar vermiştir. ("bir çekten dolayı iki meşru hamil olamayacağından öncelikle gerçek hak sahibinin tespiti gerekir." )
sonuç olarak Mahkemeler ve yargıtay dairesi uygulamada çek hamilini korumaktadırlar. Ancak Mahkemeden HGK kararına uygun bir karar alınması ve bozmaya rağmen direnilmesi halinde HGK kararı uygulanabilir. Aksi durumda Yargıtay daireleri HGK kararına uymamaktadır. Aşağıda açıklandığı gibi İçtihatların birleştirilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Hukuk ve Ceza Genel Kurullarının en önemli görevi Yargıtay dairelerinin bozma kararlarına karşı ilk derece mahkemelerinin verdiği direnme kararlarını incelemektir. Hukuk ve Ceza Genel Kurullarının kararları kesindir. Bu kararlara karşı ilk derece mahkemeleri tekrar direnme kararı veremez.
Yargıtay Büyük Genel Kurulunun görevi, “Hukuk Genel Kurulunun benzer olaylarda birbirine aykırı biçimde verdiği kararları ile Ceza Genel Kurulunun yine benzer olaylarda birbirine aykırı olarak verdiği kararları veya Hukuk Genel Kurulu ile Ceza Genel Kurulu; Hukuk Genel Kurulu ile bir hukuk dairesi; Hukuk Genel Kurulu ile bir ceza dairesi; Ceza Genel Kurulu ile bir hukuk dairesi veya bir hukuk dairesi ile bir ceza dairesi arasındaki içtihat uyuşmazlıklarını gidermek ve içtihatları birleştirmektir”. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun verdiği kararlara “içtihadı birleştirme kararı” denir. Bu kararlar Resmi Gazetede yayımlanırlar ve Yargıtay dairelerini ve adliye mahkemelerini bağlarlar.