Dairesi Karar Yılı Karar No Esas Yılı Esas No Karar Tarihi
İDARİ DAVA DAİRELERİ 1994 189 1993 789 08/04/1994

KARAR METNİ
SOSYAL SİGORTALAR KURUMUNDAN ALINARAK DAVACIYA VERİLMESİNE HÜKMEDİLEN
MİKTARIN, KURUMUN YASAYLA MUAF TUTULDUĞU HARÇ DEĞİL, DAVADA HAKSIZ ÇIK
MASI NEDENİYLE DAVACIYA ÖDEMEK DURUMUNDA BULUNDUĞU YARGILAMA GİDERİ
OLDUĞU HK.<
Sosyal Sigortalar Kurumu Ödemiş Dispanserinde Kadın Hastalıkları ve
Doğum Uzmanı olarak görev yapan davacıya, 1987 yılı 2.dönem ikramiyesi
nin %50 kesinti yapılarak ödenmesinin uygun görüldüğüne ilişkin işle-
min iptali istemiyle açılan davada İdare Mahkemesince verilen iptal ka
rarı, davalı idarenin temyiz istemi üzerine Danıştay Beşinci Dairesin-
ce incelenmiş ve kararın, dava konusu işlemin iptali ile ilgili kısmın
da usule ve hukuka aykırılık bulunmadığından bu kısmının onanmasına,
buna karşılık yargılama giderleri yönünden davalı idarenin temyiz iste
minin kabulü ile kararın bu noktaya ilişkin kısmının 2577 sayılı İdari
Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendi uyarın-
ca bozulmasına karar verilmiştir.
Danıştay Beşinci Dairesinin bozma kararı üzerine dosyanın gönderildiği
İdare Mahkemesince dosyanın tekrar incelenmesi, yalnızca yargılama gi-
derlerine yönelik olarak yapılmış ve Mahkemece, bozma kararına uyulma-
yarak, yargılama giderleri yönünden ısrar edilmiş ve dava konusu işle-
min iptal edilmiş olma durumu dikkate alınarak yargılama giderlerinin
davalı idareden alınıp, davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Davalı idare bu kez İdare Mahkemesinin, yargılama giderleri yönünden
verdiği ısrar kararını temyiz etmekte ve idarelerinin, 4792 sayılı Sos
yal Sigortalar Kurumu Kanununun 2868 sayılı Kanun ile değişik 24.madde
sinin (c) fıkrası hükmü uyarınca yargılama giderlerinden muaf tutulma-
sı gerektiği iddiasıyla bozulmasını istemektedir.
Temyiz dosyasının incelenmesinden: Danıştay Beşinci Dairesince 4792 sa
yılı Kanunun 26.7.1983 günlü 2868 sayılı Kanun ile değişik 24.maddesi-
nin (c) fıkrasında Sosyal Sigortalar Kurumunca açılan ve Kurumun taraf
olduğu davalar ve icra kovuşturmaları ile ilanların her türlü vergi,
resim ve harçtan muaf olduğunun hükme bağlanmış olduğu, buna göre Kuru
mun taraf olduğu davalarda her ne suretle olursa olsun harç ödemekle
yükümlü tutulmasına yasal olanak bulunmadığı; bu durum nedeniyle, Kuru
ma karşı açılan ve Kurum aleyhine sonuçlanan davada, önceden alınan
başvurma ve ilam harcının davada haklı çıkması nedeniyle davacı tarafa
iadesi gerekirken, yargılama gideri olarak davalı Kuruma yükletilmesin
de hukuki isabet görülmediği gerekçesyile, kararın yargılama giderleri
nin davalı idareden alınarak davacıya ödenmesine ilişkin kısmının bo-
zulmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesi ise; 492 sayılı Harçlar Kanununun 2.maddesinde, yargı
işlemlerinden, bu Kanuna bağlı (1) sayılı Tarifede yazılı olanların,
yargı harçlarına tabi olduğu, 11.maddesinde, genel olarak yargı harçla
rını davayı açan veya harca mevzu olan işlemin yapılmasını isteyen ki-
şilerin ödemekle mükellef olduğu, 27.maddesinde, (1) sayılı Tarifede
yazılı maktu harçların ilgili bulunduğu işlemin yapılmasından önce pe-
şin olarak ödeneceği, 31.maddesinde, peşin alınan karar ve ilam harcı-
nın, işin hitamında ödenmesi gereenden fazla olduğunun anlaşılması ha-
linde istek üzerine geri verileceği, 123.maddesinde, özel kanunlarla
harçtan muaf tutulan kişilerle istisina edilen işlemlerden harç alınma
yacağı hükümlerinin yer aldığı; bu hükümler ile yargı harçlarının öden
mesi ve geri verilmesi ile ilgili usul ve esasların ayrıntılı olarak
açıklandığı; Kanunda, Özel Kanunlarla harçtan muaf tutulan kurumların
taraf olduğu davalarda, kurumun haksız çıkması halinde, davayı açanın
ödediği harçların, harç ödeyene iade edileceğine ilişkin herhangi bir
hükmün yer almadığı; davada, davalı idareden alınarak davacıya verilme
sine hükmedilen miktarın harç değil yargılama gideri olduğu ve 2577 sa
yılı Kanunun 31.maddesinin yollamada bulunduğu hukuk Usulü Muhakemele-
ri Kanununun 423.maddesine göre, Tarife gereğince alınan yargılama
harçlarının yargılama giderlerinden olduğu, 416.maddesinde, yargılama
giderlerinin, giderleri peşin ödeyen tarafın haklı çıkması halinde di-
ğer taraftan tahsil olacağı, 417.maddesinde, iki taraftan her birinin
kısmen haklı çıkması halinde mahkemenin yargılama giderlerini araların
da takdir ettiği suretle taksim edeceğinin belirtildiği; bu hükümler-
den de açıkça anlaşıldığı üzere, kararla hükmedilen miktarın, Sosyal
Sigortalar Kurumundan bir hizmet veya işlem nedeniyle alınan yargı har
cı değil, yargılama gideri olduğu ve davada haksız çıkan tarafın yargı
lama giderleri ile sorumlu tutulmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı
gerekçesi ile ısrar kararı vermiştir.
İdare Mahkemesi kararında da açıkca belirtildiği üzere, Sosyal Sigorta
lar Kurumundan alınarak davacıya verilmesine hükmedilen miktarın, Kuru
mun kanunla muaf tutulduğu harç değil, yine kanun gereği, davada hak-
sız çıkması nedeniyle davacıya ödemek durumunda bulunduğu yargılama
gideri olduğu; davacının, kanunen peşin ödemek zorunda olduğu ve yargı
lama gideri olduğu; davacının, kanunen peşin ödemek zorunda olduğu ve
yargılama nedeniyle kullanılan harcın, Danıştay Beşinci Daire kararın-
da sözü edildiği gibi davacı tarafa iadesinin söz konusu olamayacağı
zira Harçlar Kanununda iadenin yalnızca fazla olan ve kullanılmayan
harçlara özgü tutulduğu ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, Harçlar Ka
nunu ve Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu hükümlerinin birlikte değerlen
dirilmesi sonucunda idare mahkemesince verilen ısrar kararının mevzua-
ta uygun bulunduğu anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle davalı idarenin temyiz isteminin reddine, İzmir
1.İdare Mahkemesinin 10.9.1993 günlü 1993/591 sayılı ısrar kararının
onanmasına karar verildi.
KARŞI OY:
4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun, 26.7.1983 günlü 2868
sayılı Kanunun 2.maddesi ile değişik 24.maddesinin (c) fıkrasında, Sos
yal Sigortalar Kurumu tarafından açılan ve Kurumun taraf olduğu dava-
lar ve icra kovuşturmaları ile ilanlarının her türlü vergi, resim ve
harçtan muaf olduğu hükme bağlanmıştır.
Maddede yer alan muafiyet Kurum tarafından açılan davalarda ödenmesi
gereken harçları kapsadığı gibi; kurumun taraf olduğu, bir başka anla-
tımla davalı konumunda bulunduğu davalardaki harçları da kapsamakta ve
bu nedenle her ne suretle olursa olsun, Kurumun harç ödemekle yükümlü
tutulmasına yasal olanak bulunmamaktadır.
Bu durum nedeniyle, Sosyal Sigortalar Kurumuna karşı açılan ve Kurum
aleyhine sonuçlanan davada, önceden alınan başvurma ve ilam harcının
davada haklı çıkması nedeniyle davacı tarafa iadesi gerekirken, yargı-
lama gideri olarak davalı Kuruma yükletilmesinde hukuki isabet bulunma
maktadır.
Açıklanan nedenle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile İdare
MAhkemesinin yargılama giderleri yönünden vermiş olduğu ısrar kararı-
nın, Danıştay Beşinci Dairesinin kararı doğrultusunda bozulması oyuy-
la, onanmasına ilişkin kararı karşıyız.



BŞ/SE