Bu çıktı Dominant Mevzuat ve İçtihat programından alınmıştır.

YARGITAY
13. HUKUK DAİRESİ

Tarih : 27.06.2006
Esas No : 2006/4684
Karar No : 2006/10478


2004 - İCRA VE İFLAS KANUNU (İİK) 72

ÖZET : DAVA MENFİ TESPİT TALEBİDİR. DAVACI, KOOPERATİF HİSSE DEVRİ NEDENİYLE DAVALIYA VERDİĞİ DÖRT ADET SENET BEDELİNİ VADESİNDEN ÖNCE ÖDEDİĞİNİ, ANCAK DAVALININ SENETLERİ İADE ETMEYİP İCRA TAKİBİNE KOYDUĞUNU İLERİ SÜRMÜŞ, DELİL OLARAK DA KOOPERATİF ÜYELİK HAKKI DEVİR SÖZLEŞMESİNE DAYANMIŞTIR. SENETLER DAVALIDA OLDUĞUNA GÖRE, KOOPERATİFE İBRAZ EDİLEN SÖZLEŞMEDEN SONRA DÜZENLENEN SENETLERDEN DOLAYI BORÇLU OLMADIĞINI İDDİA EDEN DAVACI İDDİASINI YASAL DELİLLERLE İSPAT ETMEK ZORUNDADIR. SADECE RESMİ KOOPERATİF ÜYELİK DEVİR İŞLEMİNİN SAĞLANABİLMESİ İÇİN İMZALANDIĞI ANLAŞILAN SÖZLEŞME, BORCUN ÖDENDİĞİNİ İSPATA YETERLİ DEĞİLDİR. DAVACI İDDİASINI İSPAT İÇİN YAZILI DELİL İBRAZ EDEMEDİĞİNE VE DAVA DİLEKÇESİNDE TT TÜM HUKUKİ DELİL/ER" DEMEK SURETİYLE YEMİN DELİLİNE DE DAYANDIĞINA GÖRE, MAHKEMECE DAVACI YA ÖDEME İDDİASI KONUSUNDA DAVALI TARAFA YEMİN TEKLİF ETME HAKKI OLDUĞU HATIRLATIRILARAK, HASIL OLACAK SONUCA GÖRE BİR KARAR VERİLMESİ GEREKİRKEN, YAZILI ŞEKİLDE HÜKÜM TESİSİ USUL VE YASAYA AYKIRIDIR.

DAVA : Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı avukatı tarafından duruşmalı, davacı avukatınca duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililerce çağrı kağıdı gönderilmiştir. Belli günde davalı M. ve vekili avukat B. ile davacı vekili avukat C. 'nin gelmiş olmasıyla duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı, davalının P. Kooperatifindeki 24 nolu kooperatif hissesini 40.020.000.000. TL bedelle satın alıp bedelin 30.000.000.000. TL' si karşılığında 4 adet bono verdiğini, bakiye bedelinin ise devir sözleşmesi yapıldığında ve devir işleminin kooperatif kayıtlarına işleneceği zaman ödeneceğinin kararlaştırıldığım, ancak birkaç gün sonra kooperatif üyelik hakkı devir sözleşmesi imzaladıklarım ve senet bedellerini ödemesine rağmen, davalının senetleri sonra iade edeceğini söylediğini ve iade etmeyip icra takibine koyduğunu ileri sürerek, senetlerden dolayı borçlu olmadığının tespiti ile İcra tehdidi altında ödediği 4.864.000.000. TL 'sinin faizi ile davalıdan istirdadına karar verilmesini istemiştir.

Davalı, dava konusu senetlerin kooperatif hisse devri karşılığında verildiğini, ancak davacının senet bedelini ödemediğini, kooperatif kayıtlarım devir işleminin işlenebilmesi için matbu devir sözleşmesi imzalanmasının zorunlu olduğunu,davacının sözleşmeyi sonradan doldurduğunu, kendisinde bulunan sözleşme aslında bedel ve tarih bölümünün boş olduğunu, tacir olan davacının senetleri almadan ödeme yapmayacağını savunarak davanın reddini dilemiştir.Mahkemece davanın kabulüne, davacının borçlu olmadığının tespitine, davacı tarafından ödenen 4.864.000.000. TL' sinin faizi ile davalıdan alınmasına karar verilmiş hüküm, taraflarda temyiz edilmiştir.

1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının tüm itirazlarının reddi gerekir.

2-Davacı tarafından açılan dava menfi ve istirdat davasıdır. Davacı, kooperatif hisse devri nedeniyle davalıya verdiği dört adet senet bedelini vadesinden önce ödediğini, ancak davalının senetleri iade etmeyip icra takibine koyduğunu ileri sürmüş, delil olarak da kooperatif üyelik hakkı devir sözleşmesine dayanmıştır. Ancak davacı, davalı ve dava dışı kooperatif tarafından dosyaya ibraz edilen matbu sözleşmelerin el yazısı ile doldurulan bölümlerinde farklılık bulunmakta, davacı sözleşmesinin 26.06.2003 tarihinde imzalandığını ileri sürmekte, dava dışı kooperatifin 18.5.2005 tarihli yazısına göre; sözleşmenin kooperatife 19.03.2003 tarihinde ibraz edildiği, kooperatif tarafından sunulan sözleşmede tarih olmadığı, davalı tarafından sunulan sözleşmede ise miktar hanesinin boş olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan, davacı tarafından ibraz edilen sözleşmede bedelin tamamının nakden ödendiği belirtilmesine ve davacı da ayın iddia da bulunmasına rağmen, senetlerden arta kalan bakiye bedelin, davacının yönetim kurulu başkanlığını yaptığı kooperatifin müteahhidi olan dava dışı K. AŞ 'nin avansından 20.3.2003 tarihinde ödendiğinin kooperatif tarafından bildirilmesine göre, davacı tarafından ibraz edilen sözleşmede yazılı bedelin nakden ödenmediği ve tarihin sonradan doldurulduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda senetler davalıda olduğuna göre,'19.3 .2003 tarihinde kooperatife ibraz edilen sözleşmeden sonra 22.3.2003 tarihinde düzenlenen senetlerden dolayı borçlu olmadığını iddia eden davacı iddiasını yasal delillerle ispat etmek zorundadır. Sadece resmi kooperatif üyelik devir işleminin sağlanabilmesi için imzalandığı yukarıda açıklanan delillerle anlaşılan sözleşme, borcun ödendiğini ispata yeterli değildir. Davacı iddiasını ispat için yazılı delil ibraz edemediğine ve dava dilekçesinde " tüm hukuki deliller" demek suretiyle yemin deliline de dayandığına göre, mahkemece davacıya ödeme iddiası konusunda davalı tarafa yemin teklif etme hakkı olduğu hatırlatırılarak, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

SONUÇ : Yukarıda 1. bent açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı yararına BOZULMASINA, 450 YTL duruşma avukatlık parasının davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, 27.06.2006 gününde oybirliği ile karar verildi.