T.C.
YARGITAY
Birinci Hukuk Dairesi Esas No : 2003/00357 Karar No : 2003/02202 Tarih : 04.03.2003


Mahkemesi: H. As. H. H.
Tarihi: 20.11.2002
Nosu: 97-346
Davacı: G. Ö.
Davalı: H. Ö.
Taraflar arasında görülen davada:
Davacı, oğlu olan davalının ilerde kendisine ve babasına bakacağını, tüm ihtiyaçlarını karşılayacağını söyleyerek ikna ettiğini ve dava konusu üç parça taşınmazını istediğini, bunun üzerine taşınmazlarını davalıya hibe ettiğini ancak kısa süre sonra kendilerine kötü davranmaya, hakaret etmeye ve yükümlü olduğu vazifeleri yerine getirmemeye başladığını ileri sürerek iptali ile yeniden adına tescil istemiştir.
Dava, Borçlar Kanunun 244. maddesinden kaynaklanan bağıştan rücu hukuksal nedenine dayalı iptal ve tescil isteğine ilişkindir
Mahkemece davanın kabulüne hükmedilmiştir.
Bağıştan dönme (rücu) bağışlayanın tek taraflı bağışlanana varması gerekli beyanıyla geriye yürürlü (makable şamil) olarak hukuki ilişkiye son veren yenilik doğurucu bir haktır.
Bağışlanan bağışlayana veya yakınlarına karşı bir cürüm işlerse veya yasa gereği yapmakla zorunlu olduğu ödevlerini önemli surette aksatırsa yahut bağışlamayı sınırlayan ödevleri haklı bir sebep olmaksızın yerine getirmezse, bağışlayan bağıştan dönme (rücu) sebebini öğrendiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde beyanda bulunmak veya dava açmak suretiyle bağıştan dönebilir. Bağıştan dönme (rücu) Borçlar Kanununun 244. maddesinde aynen "bağışlayan aşağıdaki hallerden biri vukuunda elden yaptığı bağışlamadan veya tenfiz ettiği taahhüdünden rücu ile bağışlananın elinde hala ne kalmış ise onun iadesini dava edebilir:

1. Bağışlanan bağışlayana yahut yakınlarından birine karşı ağır bir cürüm irtikap ederse,
2. Bağışlanan bağışlayana veya ailesi için kanunen mükellef olduğu vazifelere karşı ehemmiyetli bir surette riayetsizlikte bulunmuş ise,
3. Bağışlanan bağışlamayı takyit eden mükellefiyeti haklı bir sebep olmaksızın icra etmezse" şeklinde hükme bağlanmıştır.

Yasa koyucu söz konusu maddesinin birinci ve ikinci fıkraları hükmüyle mirastan ıskat sebeplerini düzenleyen Medeni Kanunun 510. maddesi arasında paralellik sağlamış, bağıştan yararlanan kişiyi bağışlayanın devamlı baskısından kurtarmak istemiştir. Gerçekten basit olayların dönme (rücu) nedeni sayılması, yukarda değinilen mahzurun yanında açıklanan yasa maddelerinde izlenen amaca aykırı bir durum yaratacağı gibi hak ve adalet duygularınıda zedeler. Bu itibarla her iki madde hükümleri birlikte değerlendirilerek olayların kapsamları, nitelikleri özellikle ve hamet derecelerinin gözönünde bulundurulması zorunludur.