T.C. Danistay
6.Dairesi

Esas: 2001/1396
Karar: 2002/2298
Karar Tarihi: 16.04.2002

ÖZET: Manevi tazminata tazminat davasının açıldığı günden itibaren yasal faiz hükmedilmesi gerekir.

(2709 S. K. m. 138) (2577 S. K. m. 28)

Temyiz İsteminde Bulunanlar: 1-(Davacı) ...

2-(Davalılar) ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. ...

Vekili : Av. ...

Karşı Taraf : 1-(Davalılar) ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. ...

Vekili : Av....

2-(Davacı) ...

İstemin Özeti : Antalya 2. İdare Mahkemesinin 1.11.2000 günlü, E:2000/980, K:2000/979 sayılı kararının manevi tazminata ilişkin bölümünün usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek taraflarca bozulması istenilmektedir.

Davacının Savunmasının Özeti : Temyiz edilen kararın davanın manevi tazminata ilişkin bölümünün kısmen kabulüne ilişkin kısmında bozma nedenlerinden hiçbiri bulunmadığından usul ve kanuna uygun olan kararın anılan bölümünün onanması gerektiği savunulmaktadır.

Davalıların Savunmalarının Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Leyla Kodakoğlu'nun Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının manevi tazminata ilişkin bölümünün bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı M. İclal Kutucu'nun Düşüncesi : Tarafların temyiz dilekçelerinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını . gerektirir nitelikte görülmemektedir.

Açıklanan nedenlerle tarafların teniyiz istemlerinin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

Dava, davacının taşınmazına komşu, ..., ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz için verilen inşaat ruhsatının kesinleşen mahkeme kararları ile iptal edilmesine rağmen, yargı kararının uygulanmaması nedeniyle zarara uğranıldığından bahisle, 1.000.000.000.-lira maddi, 1.000.000.000.-lira manevi tazminatın, idarenin işlem tesis etmesi gerektiği iddia edilen tarihten itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, davanın kısmen reddi, kısmen de kabulü yolunda verilen kararın 850.000.000.lira maddi tazminat isteminin kabulüne istemin bu meblağı açan bölümünün ise reddine ilişkin kısmının onanması, diğer bölümlerinin ise bozulması yolunda Danıştay Altıncı Dairesince verilen 26.4.2000 günlü, E:1999/1643, K:2000/2469 sayılı kararın bozmaya ilişkin bölümüne uyularak, dava konusu olayda manevi tazminatın koşulları bulunduğundan, davacının duyduğu elem ve sıkıntıların da dikkate alınması suretiyle takdiren 250.000.000.-lira tutarındaki manevi tazminatın davalı idarelerce davacıya ödenmesi gerektiği, diğer taraftan maddi tazminat için hesaplanacak faizin ise yerleşik yargı içtihatları gereğince dava açma tarihinden itibaren yasal faiz oranında ödenmesi gerektiği, manevi tazminata ilişkin olarak ise faiz yürütülmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, maddi tazminat için dava açma tarihi olan 18.10.1996 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizin ve 250.000.000.-lira tutarındaki manevi tazminatın davalı idarelerce davacıya ödenmesine, manevi tazminat isteminin fazlası ile manevi tazminata yönelik faiz isteminin ise reddine karar verilmiş, bu kararın manevi tazminata ilişkin bölümü taraflarca temyiz edilmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 138.maddesinde yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu kurala bağlanmıştır.

Bu kural uyarınca, idarelerin yargı kararlarının gereğini gecikmeksizin yerine getirmesi zorunludur ve yerine getirilmemesi durumunda ağır hizmet kusuru işlendiğinin kabulü gerekir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Kararların Sonuçları" başlıklı 28. maddesinin 3. fıkrasında da, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemeleri kararlarına göre işlem tesis edilmeyen veya eylemde bulunulmayan hallerde idare aleyhine Danıştay ve ilgili idari mahkemede maddi ve manevi tazminat davası açılabileceği kuralı yer almaktadır.

Manevi tazminat temelde gerçek bir tazmin aracı olmayıp doğrudan doğruya bir manevi tatmin aracıdır. Bir idari işlem veya eylem nedeniyle ızdırap duyan kişiye sadece tatmin aracı olan bir miktar para verilerek bu üzüntü ve sıkıntının tam olmasa bile bir miktar azaltılması temel amaçtır.

Uyuşmazlık konusu olayda, davacı bağımsız bölüm maliki olduğu binaya komşu parsel üzerine inşa edilen yapı nedeniyle huzurunun bozulduğunu, idarenin yargı kararının gereğini yerine getirmemesi nedeniyle 25 yıldır oturduğu daireyi terk ederek başka bir yere taşınmak zorunda kaldığını, yıllardır sürdürdüğü hukuk mücadelesi de dikkate alındığında çektiği acı ve sıkıntının kısmen de olsa karşılanması gerektiğini iddia etmektedir. Bu nedenle, dava konusu olayda manevi tazminatın koşulları bulunduğundan, davacının duyduğu elem ve sıkıntıların yargı kararının gereğinin yerine getirilmemiş olması nedeniyle halen devam ettiğinin de dikkate alınması suretiyle uygun bir miktar manevi tazminata hükmedilmesi gerekmektedir. Davacı 18.10.1996 gününde açtığı bu davada, yargı kararının gereğinin yerine getirilmemiş olması nedeniyle duyduğu elem ve ızdırabın karşılığı olarak 1.000.000.000.lira manevi tazminat istemiş, İdare mahkemesi kararında ise takdiren 250.000.000.lira manevi tazminat ödenmesine karar verilmiş ve bu miktara faiz de yürütülmemiştir.

Doktrinde de kabul edildiği üzere, manevi tazminatın manevi tatmin aracı olmasından dolayı zenginleşmeye yol açmayacak miktarda, fakat idarenin olaydaki kusurunun niteliğini ve ağırlığını ifade edecek ölçüde ve tazminat olarak istenilen meblağın da gözönünde bulundurulması suretiyle saptanması zorunludur.

Bu durumda, halen yargı kararının gereğinin yerine getirilmediği de dikkate alındığında 1.000.000.000.-lira manevi tazminat isteminin tamamının kabulüne karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmaktadır.

Ayrıca, yargılama sürecinin uzun sürmesi ve ülkemizde yaşanan yüksek enflasyon da dikkate alındığında, manevi tazminata da tazminat davasının açıldığı gün olan 18.10.1996 gününden itibaren yasal faize hükmedilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle temyize konu Antalya 2. İdare Mahkemesinin 1.11.2000 günlü, E:2000/980, K:2000/979 sayılı kararının manevi tazminata ilişkin kısmının BOZULMASINA, 4.240.000'er lira karar harcı ile fazladan yatırılan 3.160.000'er lira harcın temyiz isteminde bulunanlara iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 16.4.2002 gününde oybirliği ile karar verildi.

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************
www.sinerjias.com.tr