|
|
T.C. YARGITAY
3.Hukuk Dairesi
Esas: 2004/13785
Karar: 2004/13931
Karar Tarihi: 16.12.2004
ÖZET: Nişanın bozulması durumunda, niteliği itibariyle mutat olmayan yani alışılmışın dışındaki nişan hediyelerinin, verenler tarafından iadesi istenebilir. Hediyeler aynen mevcut olmadığı takdirde karşılığı olan bedel geri verilir ki bu durumda sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır. Hediyelerin mutat sayılıp sayılmayacağını tespit ederken, o yörede yerleşmiş örf ve adet kurallar, tarafların mali durumları ve hediyelerin maddi değerinin o günün koşullarına göre fahişliği birlikte değerlendirilmeli, sonuca göre karar verilmelidir. Uygulamada nişan yüzüğü dışındaki altın ve ziynet eşyası alışılmışın dışında hediyeler niteliğinde sayılıp iadesi gerektiği içtihat edilmiştir.
(4721 s. MK m. 122)
Dava dilekçesinde, davalıya nişanda takılan kolye, bilezik, künyeden oluşan altın set ile 1 alyans ve 1 çeyrek cumhuriyet altının aynen iadesi, olmadığı takdirde 2.340.000.000 lira bedelinin tahsili istenilmiştir.
Mahkemece, bilirkişi raporuna, yöredeki örf ve adete göre dava konusu ziynetlerin alışılmış hediyelerden olduğundan bahisle iadesi istenemeyeceğinden davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
TMK'nun 122. maddesine (743 Sayılı MK'nun md.86/2) göre, nişanın bozulması halinde, alışılmışın dışındaki hediyelerin aynen, mevcut değil ise, karşılığı olan bedel sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri verilir.
Nişan hediyelerinin mutat sayılabilmesi, yöresel örf ve adete göre verilen hediyelerden olması yanında maddi değerinin de günün koşullarına göre fahiş olmayan hediyelerden bulunmasına bağlı olup bu fahişlik olgusu da daha çok tarafların mali ve sosyal durumları ile ölçülmelidir. Nişanlının mali gücünü aşarak verdiği hediyenin onun yönünden mutat sayılması ve fahiş olmayacağının kabulü düşünülemez. Aksi halde, hediye verilen nişanlının haksız zenginleşmesine yol açılmış olur.
Yerleşik Yargıtay uygulamasına göre de nişan yüzüğü dışındaki altın ve ziynet eşyası mutat hediye kapsamında olmayıp iadesi gereken hediyeler olarak değerlendirilmektedir.
Belirtilen nedenlerle nişan yüzüğü dışındaki, niteliği itibariyle mutat olmayan davacı istemlerinin kabulü gerekirken reddi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 16.12.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************
|