T.C.

YARGITAY

3. HUKUK DAİRESİ

E. 1998/8708

K. 1998/10034

T. 1.10.1998

DAVA : Dava dilekçesinde 702.000.000 lira ecrimisilin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmişti. Mahkemece davanın 101.612.750 liranın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
YARGITAY KARARI
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
KARAR : Davacı; davalının babasıyla 1/2'şer hissedar oldukları dükkanda, davalının babasının vefatından sonra davalı ile paydaş olduklarını, uzun yıllardır davalının bu dükkanı, tatlıcı olarak kullandığını beyanla, son (5) yıllık ecrimisil bedeli (702.000.000) liranın tahsilini talep etmiştir.
Davalı; savunma yapmamıştır.
Mahkemece intifadan men'in davacının açtığı ortaklığın giderilmesine ilişkin davanın açılma tarihi olan 9.9.1996 tarihinde gerçekleştiği belirtilerek bu tarihten sonrası için (101.612.750) lira ecrimisilin tahsiline karar verilmiştir.
Uyuşmazlık; ecrimisile konu yerin ticarethane olması halinde intifaden men'in aranıp aranmayacağı noktasında toplanmaktadır.
a) Eğer, dava konusu yeri davacıların murisi sağlığında tatlıcı dükkanı olarak işletip gelir elde ettiyse ve davalı da aynı işten gelir elde etmeyi sürdürdüyse intifadan men aranmaz. Çünkü; davalı davacıların murisinin oluşturduğu hukuki semereden yararlanmaktadır.
b) Eğer, davaya konu dükkan davalının veya murisinin şahsi emeği ile tatlıcı dükkanı olarak gelir getiren bir yer haline geldiyse ve davacıların murisinin hiçbir katkısı yoksa, bu durumda intifadan men aranır.
Mahkemece; yukarıda açıklanan ilkeler ışığında tarafların bu konudaki tüm delilleri toplandıktan sonra, gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırılarak sonucuna uygun bir karar vermek gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ : Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 128. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine 1.10.1998 gününden oybirliği ile karar verildi.

********

Yukarıdaki karara göre, fabrika olarak işletilen ticarethane A ve B tarafından kurulmuş ve C nin bu fabrikanın kuruluşuna katkısı olmamış ise, C nin mirasçıları için " intifadan men " koşulu aranır.Bu durumda ihtarnamenin tebliği tarihinden itibaren ecrimisil istenir. (Sorudan olayın bu şekilde gerçekleştiği anlaşılıyor ise de, ) fabrikanın kuruluşuna C da katılmış ise , mirasçıları C nin yarattığı hukuki semereden yararlanır, intifadan men koşulu aranmaz.Bu durumda geçmişe yönelik talep imkanı varsada C sağlığında kullanıma muvafakat ettiğinden ölüm tarihinden itibaren istenebilir.

E ise B nin haklarını halefiyet yoluyla kullanabilir.Kendisine payın devredildiği tarihten itibaren ecrimisil isteyebilir. Hakkını devreden B nin fabrikanın kurucularından ve onu işleten şahıs olduğu anlaşıldığından E , B nin yarattığı hukuki semereden yararlandığından " intifadan men " koşulu aranmaz. Fakat karşı taraf bu devir olayından haberdar olmadığını ve bu yönden " kötüniyetli" olmadığını ileriye sürebilir. Ecrimisil takdirinin bir koşuluda karşı tarafın kötüniyetli olmasıdır. Böyle bir durumla karşılaşmamak için E içinde ihtarname gönderilmesini yararlı buluyorum. Bu durumda E için de ec rimisil ihtarname tarihinden başlar dava tarihine kadar devam eder.

C mirasçıları ile E nin durumu farklılık gösterdiğinden ve davacıları farklıolduğundan davaların ayrı ayrı açılması gerekir diye düşünüyorum.

Saygılarımla.