(Karar Tarihi : 21.10.2003)

"Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı avukatı tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı vekili avukat F____ T____ ile davacı vekili avukat Y____ K____' ın gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Davacılar, davalının açtığı uyku tulumu ihalesini kazandıklarını, davalı ile sözleşme imzaladıklarını, ihale ilan tarihi ile ihale günü arasında çok kısa bir sürenin olması nedeniyle sözleşme eki teknik şartnameye göre üretim imkanı olup olmadığını araştıramadıklarını, ihaleden sonra uzun bir süre numune çalışması yapmalarına rağmen teknik şartnameye uygun olarak uyku tulumu yapılmasının mümkün olmadığını ve sözleşmenin ifasının imkansız olduğunu tespit ettiklerini, davalıdan sözleşmeyi revize etmesini istemelerine rağmen davalının aralarındaki sözleşmeyi fesh edip, yatırılan teminatı irat kaydettiğini ileri sürerek irat kaydedilen 315.594,24 DM teminatın yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemişlerdir.

Davalı, gönderilen 10 gün süreli ihtarnameye rağmen davacıların malları teslim edemediklerini, kendisinin de sözleşmeyi fesh edip, sözleşme gereğince teminatı irat kaydettiğini savunarak davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, sözleşme eki teknik şartnamede öngörüldüğü şekilde uyku tulumu yapılmasının fiilen mümkün olmadığı, bu durumun BK m.20 hükmüne aykırı olduğu ve sözleşmenin batıl olduğu gerekçe gösterilerek davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.

Davacı taraf, davalıya verdiği 21.11.2000 günlü teklif mektubunda teknik şartnamenin tüm maddelerini tek tek okuyup kabul ettiğini, bu şartname hükümlerine uygun olarak uyku tulumu üreteceğini kabul etmiştir. Davacılar tacir olup, TTK m.20/2 hükmünce ticaretlerine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmek zorundadırlar. O nedenle ihaleden önce ihaleye konu uyku tulumlarının teknik şartnamede gösterilen CLO değerlerine göre imal edilip edilemeyeceğini tespit edip, sonucuna göre hareket etmeliydiler. Davalı, sözleşmeden doğan edimini yerine getirip 03.01.2001 günü akreditif açmasına rağmen davacıların 05.04.2001 tarihli yazılarıyla numune çalışmalarına başladıklarını, bazı teknik değerlere ulaşamadıklarını davalıya bildirmeleri, davalının kendilerine verdiği süreler içinde edimlerini yerine getirmemeleri basiretli bir tacirden beklenen davranış olarak kabul edilemez. Davalı, aralarındaki sözleşmenin 13/a maddesi hükmüne uygun olarak sözleşmeyi feshedip, yatırılan teminatı da haklı olarak irat kaydettiğine göre mahkemece, davanın reddine karar verilmesi gerekir. Bu hususun gözardı edilerek yazılı gerekçe ile hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.

KARAR : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davalı yararına BOZULMASINA, 275.000.000 lira duruşma avukatlık parasının davacılardan alınarak davalıya ödenmesine, 21.10.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi."

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Ticaret Kanunu MADDE 20 :C - TACİR OLMANIN HÜKÜMLERİ:

       I - UMUMİ OLARAK:

       Tacirler her türlü borçlarından dolayı iflasa tabi oldukları gibi, kanun hükümlerine uygun olarak bir ticaret unvanı seçmeye ve kullanmaya, işletmelerini ticaret siciline kaydettirmeye ve ticari defterler tutmaya mecburdurlar.

       Her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi lazımdır.

       Tacirler arasında, diğer tarafı temerrüde düşürmek veya mukaveleyi fesih yahut ondan rücu maksadiyle yapılacak ihbar veya ihtarların muteber olması için noter marifetiyle veya iadeli taahhütlü bir mektupla yahut telgrafla yapılması şarttır.

       Tacir sıfatına bağlı olan diğer hükümler mahfuzdur.

Şerh Son Güncelleme: 02-10-2010