Üyemizin Notu:
Yasanın 3. maddesinin B bendi vergi hukukunun ispat başlığını taşır. B bendi ile vergi usul kanununun ruhunu oluşturan mükelleflerin şekli (biçimsel) vergi yükümlüklerine uymaları halinde (defter ve belge düzenine uymak, bildirimleri yerine getirmek, beyanname vermek vb.) beyanlarının doğru kabul edilceği kuralının istisnai hallerini vurgulamaktadır.
Bu istisnai hallerden birincisi vergiyi doğuran olayın gerçekleşmiş sayılcağı halin bağlandığı hukuki işlemlerin kanuna karşı hile yolu ile gerçek mahiyetinden saptırılması haline ilişkindir. Bu hususta en sık verilen örnek veraset intikal vergisi vermemek için babanın oğluna bağışladığı evini satmış gibi göstermesi halidir. Bu örnekte sözü edilen kanuna karşı hile haline vergi yazınında peçeleme adı verilir. Peçeleme yolu ile gerçek mahiyetinden saptırılmış bir hukuki işlemin örneğin satış işlemi yapılmış gibi gösterilmiş bir işlemin gerçekte bağışlama işlemi olduğunun ortaya konulmasına ise vergi yazınında ekonomik yorum veya ekonomik yaklaşım ilkesi adı verilir.
Mükelleflerin vergi ususl kanununda öngörülen şekli ödevlere uygun davranmaları şartı ile beyanlarının doğru kabul edilmesi halinin ikinci istisnası ise beyan içeriğinin ekonomik ve teknik gereklere aykırı olması halidir. Madde uyarınca mükelleflerin beyanları teknik ve ekonomik gereklere aykırı ise artık defter ve belge düzenine uygun davranmanın sağladığı korumadan yararlanamazlar. Sözgelimi bir imalathanenin muhasebesi ne denli düzenli olursa olsun, elektrik faturasında yazan tüketim tutarı, defterlerinde kayıtlı üretim ve stok miktarı ile uyuşmuyor ise defterlerinde yer alan kayıtlara itibar edilemeyecektir.
Yasada öngörülen bu iki istisnai hal dışında, mükellefin beyanlarının doğru olduğu kabul edilecek ve bu beyanların aksini iddia eden yani vergi idaresi ispatlamak durumunda kalacaktır.
Madde uyarınca vergi dairesi, mükellefin beyanlarının aksini ispatlamak hususunda, delil serbestisinden yararlanacaktır. Vergi yazınında delil serbestisi ilkesi adı verilen bu kuralın istisnasını yemin ve olayla doğrudan ilgisi olmayan tanık beyanı oluşturur.
|
