Türk Hukuk Sitesi Forum Alanları > THS Şerhi > 818 S.lı Borçlar Kanunu (Eski) > MADDE 1 EskiBK. MADDE 1 ile ilgili bilgi

Üye İsmi Bilgileriniz Hatırlansın mı? Şifre

818 S.lı Borçlar Kanunu (Eski) MADDE 1 İki taraf karşılıklı ve birbirine uygun surette rızalarını beyan ettikleri takdirde, akit tamam olur.        Rızanın beyanı sarih olabileceği gibi zımni dahi olabilir.

Elektronik Sözleşmede İsimlendirme Sorunu: Elektronik Sözleşme mi, Dijital Sözleşme mi?(*)

Üyemizin Notu: Elektronik Sözleşmede İsimlendirme Sorunu: Elektronik Sözleşme mi, Dijital Sözleşme mi?(*) Verilerin sayısallaşması anlamını taşıyan terim dijital terimidir. Elektronik sözleşmenin tanımına bakıldığında verilerin sayısallaşmasının vazgeçilmez bir unsur olduğu görülmektedir. Bu nedenle elektronik sözleşmelerin doğru isimlendirmesi esasen “dijital sözleşmeler” olarak tesbit edilmelidir. Gerçekten de, elektronik kavramı, dijitale göre çok daha geniş bir anlama sahip olduğundan ve analog kavramını da içerdiğinden elektronik bir sözleşmeden söz edildiğinde esasında dijital olmayan çeşitli sözleşmeler de bu tanım içinde yer alabilecektir. Örnek vermek gerekirse, irade beyanlarının telefonla ya da telgrafla iletildiği akitlerde, bu iletişim metotları “analog teknolojiyi” kullandığından ve bu anlamıyla “elektronik” olduklarından, bu sözleşmelerin de elektronik sözleşme olarak nitelendirilmesi zorunluluğu ortaya çıkar. Oysa ki, söz konusu teknolojilerde irade beyanı sayısallaşmamıştır ve bu nedenle dijitallik unsuru mevcut değildir (Hatırlamak gerekir ki burada sözü edilen klasik anlamda telefon ve telgraf teknolojileridir. Bu teknolojilerin de esasen veriyi sayısal şekilde iletecek şekilde dijital halde sunulması teorik olarak mümkündür. Ancak geleneksel anlamda telefon ve telgraf iletimi bu teknolojilerin doğduğu tarihten itibaren ağırlıklı olarak analog şekilde sunulmaktadır.). Uygulamada da bu şekilde akdedilen sözleşmeler “elektronik sözleşme” kavramı içinde değerlendirilmemektedir. Sorun elektronik sözleşme teriminin, bu sözleşmenin tanımı ile uyuşmamasından kaynaklanmaktadır. Doktrinde ve uygulamada elektronik sözleşme kavramı hatalı olarak kendine önemli bir yer edinmiş ve dijital sözleşme anlamında yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Ancak elektronik sözleşmeden söz edildiğinde hemen her zaman sadece dijital sözleşmeler kastedilmekte ve terim bu şekilde kullanılmaktadır. Kavramın hatalı olarak yerleşmesinin sebebinin, bu sözleşmelerdeki elektronik sözcüğünün “elektronik ticaret”ten miras kalmış olması olduğu inancındayım. Elektronik ticaretin çok ani ve hızlı olarak doğması ve gelişmesi karşısında bu ticaret sırasında akdedilen tüm sözleşmeler de yaygın olarak elektronik sözleşme olarak anıla gelmiştir ve bilimsel çalışmalar ve özellikle de hukuk doktrini, bu gelişmeyi çok geriden takip ettiğinden konu hukuk bilimi önüne geldiğinde hukuk, yerleşmiş ve herkes tarafından bilinen ve kullanılan bu terimi değiştirecek güce sahip olmamıştır. Bu değişikliğe gidilememesinde hukukçuların teknik konulara ve elektronik/dijital kavramlarının ince farklarına yabancı olmalarının rolü olduğunu düşünmekteyim. Nitekim en ciddi doktrinsel tartışmalarda ve hatta çok önemli yasal düzenlemelerde dahi konunun değil isimlendirilmesi, tanımların yapılmasında ve kavramın sınırlarının çizilmesinde dahi “teknik hatalar” yapıldığı görülmektedir. Bu açıdan isimlendirme yanlışı yadırganmamalıdır. Özellikle konuya ilişkin bazı uluslararası metinler dikkate alındığında bu metinler içinde terimin “dijital sözleşme” yerine “elektronik sözleşme” olarak belirlenmesinin bilinçli yapılan bir seçim olduğu da dikkat çekmektedir. Esasında bu metinlerin içerikleri incelendiğinde getirilen hukuki düzenlemelerin hep “dijital sözleşme”ye münhasır olduğu çok belirgindir. Ancak söz konusu metinler bilişim teknolojilerinin çok hızlı değişimi dikkate alınarak akılcı bir yaklaşımla esnek ve genel şekilde kaleme alınmışlardır. Bu nedenle belirtilen hukuki metinlerde dijital sözleşme kavramının kullanılmasından kaçınılması ve bunun yerine elektronik sözleşme kavramının tercih edilmesi, iki nedenden kaynaklanmaktadır: a) Zaman içinde dijital sözleşmelerin bugünkü ağırlıklarını yitirerek yerlerini yeni teknolojik medyalarda akdedilen sözleşmelere bırakma ihtimaline binaen elektronik sözleşme kavramının gelecekte ortaya çıkması muhtemelen bu yeni sözleşme tiplerini de kapsayan genel bir terim olması, b) Söz konusu düzenlemelerin uygulamada pek sık rastlanmasalar da dijital olmayan (ama elektronik olan) sözleşmeleri de düzenleme kaygıları. Ancak uluslararası bu metinlerde terim hep elektronik sözleşme olarak geçse de, metinlerin ayrıntıları incelendiğinde konunun hemen her zaman doğrudan doğruya dijital sözleşmeler dikkate alınarak kaleme alındığı çok çarpıcı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yaklaşım da aslında son derece normaldir, zira uygulamada karşımıza çıkan sözleşmeler hemen her zaman “dijital” tipteki sözleşmelerdir. . (*) Sinan Öztürk Elektronik Sözleşmeler (Kuruluş ve Geçerlik Şartları) – İ.Ü.SBE.Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2002, sf.16

Şerhi Ekleyen Üyemiz: Sinan ÖZTÜRK Hukukçu

Şerh No : 2249 Şerh Son Güncelleme: 03-12-2009