GelirVK. MADDE 9 Türkçeleştirme Önerisi

193 S.lı Gelir Vergisi Kanunu MADDE 9 Türkçeleştirme Önerisi

GelirVK. MADDE 9 Mevcut Metin

İKİNCİ KISIM : MUAFLIK VE İSTİSNALAR

BİRİNCİ BÖLÜM : ESNAF MUAFLIĞI

VERGİDEN MUAF ESNAF

(Değişik cümle: 22/07/1998 - 4369/26 md.) (1) Ticaret ve sanat erbabından aşağıda yazılı şekil ve suretle çalışanlar gelir vergisinden muaftır.

       1. Motorlu nakil vasıtaları kullanmamak şartı ile gezici olarak veya bir işyeri açmaksızın perakende ticaret ile iştigal edenler (Giyim eşyalarıyla zati ve süs eşyaları, değeri yüksek olan ev eşyaları ile pazar takibi suretiyle gıda, bakkaliye ve temizlik maddelerini ve sabit iş yerlerinin önünde sergi açmak suretiyle o iş yerlerinde satış yapılan aynı neviden malları satanlar hariç)(1)

       2. Bir işyeri açmaksızın gezici olarak ve doğrudan doğruya müstehlike iş yapan hallaç, kalaycı, lehimci, musluk tamircisi, çilingir, ayakkabı tamircisi, kundura boyacısı, berber, nalbant, fotoğrafçı, odun ve kömür kırıcısı, çamaşır yıkayıcısı ve hammallar gibi küçük sanat erbabı;

       3. Köylerde gezici olarak her türlü sanat işleri ile uğraşanlar ile aynı yerlerde aynı işleri bir işyeri açmak suretiyle yapanlardan 47 nci Maddede yazılı şartları haiz bulunanlar (51 inci Madde şümulüne girenler bu muafiyetten faydalanamazlar);

       4. Nehir, göl ve denizlerde ve su geçitlerinde toplamı 50 rüsum tonilatoya (50 rüsum tonilato dahil) kadar makinesiz veya motorsuz nakil vasıtaları işletenler; hayvanla veya bir adet hayvan arabası ile nakliyecilik yapanlar (Bu bentte yazılı ölçüler, birlikte yaşıyan eşlerle velayet altındaki çocuklar hakkında veya ortaklık halindeki işletmelerde, bu kimselerin veya ortaklığın işlettiği vasıtalar toplu olarak nazara alınmak suretiyle tespit edilir);

       5. Ziraat işlerinde kullandıkları hayvan, hayvan arabası, motor, traktör gibi vasıtalar veya sandallarla nakliyeciliği mutat hale getirmeksizin ara sıra ücret karşılığında eşya ve insan taşıyan çiftçiler;

       6. (Değişik fıkra: 28/03/2007-5615 S.K./1.mad) Evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere, muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak şartıyla; oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın satanlar. Bu ürünlerin, pazar takibi suretiyle satılması ile ticarî, ziraî veya meslekî faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri hariç olmak üzere; düzenlenen kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satılması muaflıktan faydalanmaya engel değildir.

       7. (Ek bent: 04/06/2008 - 5766 S.K./8.mad) Ticari işletmelere ait atıkları mutat olarak veya belli aralıklarla satın alanlar hariç olmak üzere, bir işyeri açmaksızın kendi nam ve hesabına münhasıran kapı kapı dolaşmak suretiyle her türlü hurda maddeyi toplayarak veya satın alarak bu malların ticaretini yapanlara veya tekrar işleyenlere satanlar;

       8. Yukarıdaki 1 - 7 numaralı bentlerde sözü edilen işlere benzerlik gösterdikleri, Danıştay'ın muvafık mütalaası üzerine, Maliye Bakanlığınca, kabul ve ilan olunan ticaret ve sanat işleri ile iştigal edenler.

       (İkinci fıkra mülga: 22/07/1998 - 4369/26 md.)

       (Üçüncü fıkra mülga: 11/08/1999 - 4444/14 md.;Değişik fıkra: 28/03/2007-5615 S.K./1.mad) Ticarî, ziraî veya meslekî kazancı dolayısı ile gerçek usûlde Gelir Vergisine tâbi olanlar ile yukarıda sayılan işleri Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanlar esnaf muaflığından faydalanamazlar.

       (Ek fıkra: 22/07/1998 - 4369/26 md.) Esnaf muaflığı şartlarını topluca taşıyanlar bu muaflıktan yararlanabilmek için ilgili esnafr odasına kayıt olmak ve durumlarını tevsik suretiyle belediyeden "Esnaf Muaflığı Belgesi" almak zorundadır.

       (Ek fıkra: 22/07/1998 - 4369/26 md.) Esnaf muaflığının faydalananlar faaliyetleri ile ile ilgili olarak satın aldıkları mallara ve giderlerine ilişkin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden aldıkları belgeleri saklamak zorundadır. Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yoklamaya yetkililer veya yoklamaya yetkililerle birlikte belediye zabıtalarınca müştereken yapılan denetimlerde, vergiden muaf esnafın bir takvim yılı içinde bir defa mal alış ve giderlerine ilişkin belgeleri yanında bulundurmadığının veya bulundurduğu belgenin satışını yaptığı mal ve hizmetle ilişkisinin olmadığının tesbiti halinde, "Esnaf Muaflığı Belgesi " iptal edilir. Belgesi iptal edilenlerden muaflık şartlarını taşıyanlar, aynı faaliyette devam etmek istemeleri halinde yeniden belge almak zorundadır.

       (Değişik fıkra: 22/07/1998 - 4369/26 md.) Bir işyeri açmaksizın münhasıran gezici olarak; milli piyango bileti satanlar ile 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna göre gerçek ve tüzel kişilerin mallarını iş akdi ile bağlı olmaksızın bunlar adına kapı kapı dolaşmak suretiyle tüketiciye satanlar yukarıdaki şartlarla sınırlı olamksızın gelir vergisinden muaftır.

       (Ek fıkra: 26/12/1993 - 3946/6 md.) Bu muaflığın, 94 üncü Madde uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulü yoktur.

GelirVK. MADDE 9 Türkçeleştirme Önerisi

İKİNCİ KISIM: BAĞIŞIKLIK VE AYRIKLAR

BİRİNCİ BÖLÜM: ESNAF BAĞIŞIKLIĞI

VERGİDEN BAĞIŞIK ESNAF

(Değişik cümle: 22.07.1998 - 4369 s.y./26. m.) Tecimen ve zanaatçılardan aşağıda yazılı biçimde çalışanlar, gelir vergisinden bağışıktır:
1. Motorlu taşıma araçları kullanmamak koşuluyla gezici olarak ya da bir işyeri açmaksızın tüketiciye pazarlama ve satımla uğraşanlar (Giyim eşyaları, bireysel ve süs eşyaları, değeri yüksek ev eşyaları ile pazar yerlerinde gıda, bakkalda satılan şeyler, temizlik maddeleri ve durağan işyerlerinin önünde sergi açarak o işyerlerinde satış yapılan aynı türden mal satanlar dışında olmak üzere);

2. Bir işyeri açmaksızın gezici olarak ve doğrudan doğruya tüketiciye iş yapan atımcı, kalaycı, lehimci, musluk onarımcısı, çilingir, ayakkabı onarımcısı, ayakkabı boyacısı, berber, takav, fotoğrafçı, odun ve kömür kırıcısı, çamaşır yıkayıcısı ve yükçü gibi küçük zanaatçılar;

3. Köylerde gezici olarak her türlü zanaat işleri ile uğraşanlar, aynı yerlerde aynı işleri bir işyeri açarak yapanlardan 47. maddede yazılı koşulları taşıyanlar (51. madde kapsamına girenler bu bağışıklıktan yararlanamazlar);

4. Nehir, göl, deniz ve su geçitlerinde toplamı 50 rüsum tonilatoya (50 rüsum tonilato içinde) kadar makinesiz ya da motorsuz taşıma araçları işletenler; hayvanla ya da bir adet hayvan arabası ile taşımacılık yapanlar (Bu bentte yazılı ölçüler, birlikte yaşıyan eşlerle velilik altındaki çocuklarla ilgili olarak ya da ortaklık durumundaki işletmelerde bu kimselerin ya da ortaklığın işlettiği araçlar toplu olarak göz önüne alınarak belirlenir);

5. Tarım işlerinde kullandıkları hayvan, hayvan arabası, motor, traktör gibi araçlar ya da sandallarla taşımacılığı düzenli olarak yapmaksızın ara sıra ücret karşılığında eşya ve insan taşıyan çiftçiler;

6. (Değişik fıkra: 28.03.2007-5615 s.y./1. m.) Evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aygıtlar dışında olmak üzere, devitken güç kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak koşuluyla oturdukları evlerde ürettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma ürünleri, kırpıntı deriden üretilen ürünler, örgü, dantel, her tür nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın satanlar. Bu ürünlerin, pazar yerlerinde satılması ile tecimsel, tarımsal ya da meslekle ilgili etkinlikleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi yükümlüsü olanların düzenledikleri dışında olmak üzere; düzenlenen kermes, şenlik, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satılması bağışıklıktan yararlanmaya engel değildir.

7. (Ek bent: 04.06.2008 - 5766 s.y./8. m.) Tecimsel işletmelerin atıklarını düzenli olarak ya da belli aralıklarla satın alanlar dışında olmak üzere, bir işyeri açmaksızın kendi adına ve yararına salt kapı kapı dolaşarak her türlü hurda maddeyi toplayarak ya da satın alarak bu malların tecimini yapanlara ya da yeniden işleyenlere satanlar;

8. Yukarıdaki 1 - 7 numaralı bentlerde sözü edilen işlere benzerlik gösterdikleri Danıştay'ın uygun görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca kabul edilip duyurulan tecim ve zanaat işleri ile uğraşanlar.

(İkinci fıkra yürürlükten kaldırıldı: 22.07.1998 - 4369 s.y./26. m.)
(Üçüncü fıkra yürürlükten kaldırıldı: 11.08.1999 - 4444 s.y./14. m.; değişik fıkra: 28.03.2007-5615 s.y./1. m.) Tecimsel, tarımsal ya da mesleğe ilişkin kazancı dolayısıyla gerçek yöntemde gelir vergisine bağlı olanlar ile yukarıda sayılan işleri gelir ve kurumlar vergisi yükümlerine bağlılık oluşturacak biçimde yapanlar, esnaf bağışıklığından yararlanamazlar.

(Ek fıkra: 22.07.1998 - 4369 s.y./26. m.) Esnaf bağışıklığı koşullarını topluca taşıyanlar, bu bağışıklıktan yararlanabilmek için ilgili esnaf odasına yazılarak ve durumlarını belgeleyerek belediyeden "Esnaf Bağışıklığı Belgesi" almak zorundadır.

(Ek fıkra: 22.07.1998 - 4369 s.y./26. m.) Esnaf bağışıklığından yararlananlar, etkinlikleri ile ilgili olarak satın aldıkları mallara ve giderlerine ilişkin gelir ve kurumlar vergisi yükümlülerinden aldıkları belgeleri saklamak zorundadır. Vergi Yöntem Yasasına göre yoklamaya yetkililer ya da yoklamaya yetkililerle birlikte belediye zabıtalarınca ortaklaşa yapılan denetimlerde, vergiden bağışık esnafın bir takvim yılı içinde bir kere mal alış ve giderlerine ilişkin belgeleri yanında bulundurmadığı ya da bulundurduğu belgenin satışını yaptığı mal ve işle ilişkisinin olmadığı belirlendiğinde "Esnaf Bağışıklığı Belgesi" kullanıştan kaldırılır. Belgesi kullanıştan kaldırılanlardan bağışıklık koşullarını taşıyanlar, aynı etkinliği sürdürmek isterse yeniden belge almak zorundadır.

(Değişik fıkra: 22.07.1998 - 4369 s.y./26. m.) Bir işyeri açmaksızın salt gezici olarak milli piyango bileti satanlar ile 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Yasasına göre gerçek kişilerin ve tüzelkişilerin mallarını iş sözleşmesiyle bağlı olmaksızın onlar adına kapı kapı dolaşarak tüketiciye satanlar, yukarıdaki koşullarla sınırlı olmaksızın gelir vergisinden bağışıktır.

(Ek fıkra: 26.12.1993 - 3946 s.y./6. m.) Bu bağışıklığın 94. madde uyarınca kesinti yoluyla alınan vergiye etkisi yoktur.

Ekleyen Üyemizin Notu :

Şerhi Ekleyen Üyemiz:

Özge YÜCEL

Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi

Şerh No : 2177

Şerh Son Güncelleme: 30-11-2009

THS Sunucusu bu sayfayı 0,02751589 saniyede 8 sorgu ile oluşturdu.