(Karar Tarihi : 13.01.2010)

Dava: Kasten insan öldürmeye teşebbüs suçundan sanık H____'nin 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 81/1, 35/2. maddeleri uyarınca 15 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin O____ Ağır Ceza Mahkemesi'nin 06.02.2007 tarihli ve 2006/ 40 esas, 2007/10 sayılı kararının, Yargıtay 1. Ceza Dairesi'nin 11.06.2008 tarihli ve 2008/485 Esas, 2008/4895 Karar sayılı ilamı ile onanarak kesinleştiği, hükümlünün yargılamanın yenilenmesine ilişkin isteminin aynı mahkemenin, 19.09.2008 tarihli ve 2006/40 Esas, 2007/10 Karar sayılı karan ile reddine karar verildiği, bu karara karşı yapılan itirazı inceleyen G____ Ağır Ceza Mahkemesi'nce 12.06.2009 tarihli ve 2009/432 Değişik İş sayılı kararı ile itirazın reddine karar verdiği belirtilerek;

5271 sayılı Ceza Mahkemesi Kanunu'nun 23/3. maddesindeki , aynı kanunun 318/1. maddesindeki biçimindeki düzenlemeler karşısında, ilk karan veren heyetin olayla ilgili kanaatinin oluştuğu, görüşünün ilk hükümle belirginleştiği, yeniden, yargılama aşamasında ya da bu aşamaya götürecek talebin kabule değer olup olmadığına dair vereceği kararda önceki kanaat ve görüşün etkisi altında kalabileceği, bu nedenle adil yargılanma hakkının bir uzantısı olarak olaya tamamen yabancı, farklı bir heyetin yargılamanın yenilenmesi talebini incelemesi gerektiği hususu gözetilmeden, itirazın kabulü yerine yazılı biçimde reddine karar verilmesinde isabet bulunmadığı vurgusuyla; Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün 09.11.2009 gün ve 63006 sayılı istemlerine dayanılarak anılan kararın, 5271 sayılı CMK'nun 309. maddesi gereğince kanun yararına bozulmasına ilişkin Yargıtay Cumhuriyet Başkanlığı'nın 08.12.2009 gün ve 272079 sayılı tebliğnamesine bağlı dosya dairemize gönderilmekle okundu, gereği konuşulup düşünüldü,

TÜRK MİLLETİ ADINA

1- KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİNE İLİŞKİN UYUŞMAZLIĞIN KAPSAMI:

Uyuşmazlık, kasten insan öldürmeye teşebbüs suçundan hükümlü H____'nin, yargılamanın yenilenmesine ilişkin isteminin reddine dair karara yönelik itirazın reddine dair G____ Ağır Ceza Mahkemesi'nin 12.06.2009 tarihli ve 2009/432 Değişik İş sayılı kararının, 5271 sayılı CMK. 23/3, 318/1. maddelerindeki düzenlemelere uygun olup olmadığı hususunda toplanmaktadır.

2- HUKUKSAL DEĞERLENDİRME:

Öğretide olarak isimlendirilen yasa yararına bozma, yasa yolunun koşullan ve sonuçlan 5271 sayılı CMK'nun 309 ve 310. maddelerinde düzenlenmiştir.

5271 sayılı CMK'nun 309. maddesinde Adalet Bakanlığı'na, 310. maddesinde ise Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na tanınan bu yetki, hüküm veya mahkemelerce verilip istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümdeki hukuka aykırılığı gidermeyi amaçlayan olağanüstü bir yasa yoludur.

Bu şekilde kesinleşmiş bir karar veya hükümde hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hükmün Yargıtay'ca bozulması istemini, yasal nedenlerini açıklayarak, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na yazılı olarak bildirecektir.

Bunun üzerine; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'da kararın veya hükmün bozulması istemini içeren yazısını bu nedenleri aynen yazarak, Yargıtay Ceza Dairesi'ne verecek, ileri sürülen nedenlerin Yargıtay'ca yerinde görülmesi halinde karar veya hüküm yasa yararına bozulacak, yerinde görülmezse talep reddedilecektir.

Yargılamanın yenilenmesi (muhakemenin iadesi), mahkemece verilip kesinleşen hükümde, hukuksal hatanın yapıldığının bilahare tesbiti üzerine başvurulan özel nitelikli bir yoldur. Kesin hükmün dokunulmazlığının istisnasını oluşturur. Kesinleşen hükmün, maddi gerçeğe uymadığının anlaşılması halinde düzeltilmesi gerekir. Yargılamanın yenilenmesi ancak kesinleşmiş hükümlerde başvurulacak bir yoldur. Diğer bir anlatımla, kesinleşmemiş hükümlerde bu yola başvurulması imkansızdır. Yargılamanın yenilenmesi davası, herhangi bir süreyle sınırlandırılmamıştır.

Yargılamanın yenilenmesi kurumu, 5271 sayılı CMK'nun 311 ila 323. maddelerde düzenlenmiştir. Yargılamanın yenilenmesi istemi, ilk hükmü veren mahkemeye sunulur. Bu mahkeme, istemin kabule değer olup olmadığına karar verir (CMK. 318/1).

Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde;

O____ Ağır Ceza Mahkemesi'nin 06.02.2007 tarih ve 2006/40 Esas, 2007/10 Karar sayılı hükmünü veren mahkeme heyetinin Başkan E____ O____ (3____), Üyeler N____ (4____) ve S_____ (1____)'den teşekkül ettiği, verilen hükmün Yargıtay 1. Ceza Dairesi'nin 11/06/2008 tarihli ve 2008/485 Esas, 2008/4895 Karar sayılı ilamı ile onanarak kesinleştiği; yargılamanın yenilenmesine ilişkin hükümlünün isteminin, aynı mahkemenin 19/09/2008 tarih ve 2006/40 Esas, 2007/10 Karar sayılı ek kararı ile CMK'nun 318/1. maddesi gereğince kabule değer olmadığından reddine karar verildiği; red kararı veren mahkeme heyetinde; Başkan E____ (34417) ile Üyeler A____ (3____) ve A____ (3____) isimli hakimlerin bulunduğu,

Hükümlü müdafiinin, yargılamanın yenilenmesi istemine yönelik isteminin, anılan mahkemenin 30.04.2009 tarihli ve 2006/40 esas, 2007/10 sayılı ek karan ile reddine karar verildiği, bu kararın 05.05.2009 tarihinde hükümlü müdafiine tebliğ edildiği, 11.05.2009 tarihinde ise G____ Ağır Ceza Mahkemesi'ne itirazda bulunduğu, G____ Ağır Ceza Mahkemesi'nce 12.06.2009 tarihli ve 2009/432 Değişik İş sayılı karar ile itirazın reddine karar verildiği, kesin nitelikteki red kararının hükümlü müdafiine 01.07.2009 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.

5271 sayılı CMK'nun 23/3. maddesi uyarınca; yargılamanın yenilenmesi halinde, önceki yargılamada görev yapan hakim, aynı işte görev alamaz. Yargılamanın yenilenmesi isteminin kabule değer olup olmadığına ilişkin kararın aynı mahkemece, fakat asıl kararı veren başkan ve üyeler dışındaki hakimlerden oluşturulan heyetçe verilmesi gerekir. Asıl kararı veren heyette başkan olarak görev yapan E_____ (3____)'nun yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine karar veren heyette de görev alması CMK'nun 23/3. maddesine aykırılık oluşturmaktadır. Bu nedenle Yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine dair kararın ortadan kaldırılmasına ve talebin kabulüne karar vermesi gerekir iken, itirazın reddine karar vermesi usule aykırı olduğu saptanmıştır.

O____ Ağır Ceza Mahkemesi'nin 19.09.2008 tarihli ve 2006/40 Esas, 2007/10 Karar sayılı yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine dair karara yönelik itirazın kabulü yerine, reddine ilişkin G____ Ağır Ceza Mahkemesi'nin 12.06.2009 tarih ve 2009/432 Değişik İş sayılı kararının bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.

3- Sonuç ve Karar:

1- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının isteminin kabulüne,

2- G____ Ağır Ceza Mahkemesi'nin 12.06.2009 tarihli ve 2009/432 Değişik İş sayılı kararının, 5271 sayılı CMK'nun 309. maddesi uyarınca (BOZULMASINA),

3- Diğer işlemlerin yapılabilmesi için dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 13.01.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Üye Notu : yargılamanın yenilenmesi talebine hakimler pek sıcak bakmadığı için kendilerinin karar verebileceği kanaatinde oluyorlar. Oysa olması gerekeni yargıtay açık bir dil ile ortaya koymuştur.

İlgili Mevzuat Hükmü : Ceza Muhakemesi Kanunu MADDE 23 :(1) Bir karar veya hükme katılan hâkim, yüksek görevli mahkemece bu hükme ilişkin olarak verilecek karar veya hükme katılamaz.

(2) Aynı işte soruşturma evresinde görev yapmış bulunan hâkim, kovuşturma evresinde görev yapamaz.

(3) Yargılamanın yenilenmesi halinde, önceki yargılamada görev yapan hâkim, aynı işte görev alamaz.

Şerh Son Güncelleme: 12-08-2011