(Karar Tarihi : 27.11.2008)

Dava, 31.10.2006 tarihinde açılan hakem kararının tenfizi istemine ilişkindir.

Dosya kapsamından; davacının donatanı bulunduğu "G." isimli geminin kiracı davalı tarafından davacıya iadesi gerektiğine ilişkin hakem kararlarının Türkiye'nin de taraf olduğu "Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkında 10.06.1958 Tarihinde New-York'ta Yapılan Konvansiyon" uyarınca TENFİZ'ini istediği anlaşılmaktadır.

6762 Sayılı Türk Ticaret Yasası'nda görev hususunu düzenleyen 4. maddesine 20.04.2004 tarih 5136 Sayılı Yasa ile eklenen son fıkrada "iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde HSYK'nın olumlu görüşü ile Adalet Bakanlığınca bu yasanın dördüncü kitabında yeralan deniz hukukuna ilişkin ihtilaflara bakmak ve asliye derecesinde olmak üzere Denizcilik İhtisas Mahkemeleri kurulur. Bu mahkemelerin yargı çevresi HSYK tarafından belirlenir" hükmü yeralmaktadır.

HSYK'nın 20.07.2004 gün 370 sayılı kararı ile İstanbul ilinde Denizcilik İhtisas Mahkemesi kurulup, faaliyete geçtiği anlaşılmaktadır.

HSYK'nın 24.03.2005 gün 188 sayılı kararında Denizcilik ihtisas Mahkemesi kurulmayan yerlerde, ticaret mahkemesi bulunması halinde bir ticaret mahkemesi var ise, bu mahkemenin, birden fazla ticaret mahkemesi bulunan yerlerde 1 numaralı ticaret mahkemesinin görevli olacağı hususu karar altına alınmıştır.

TTY'nin eklenen metinden de anlaşıldığı gibi TTY'nin 4. kitabında yeralan 816 ila 1263 maddeleri arasında düzenlenen uyuşmazlıkların deniz hukukuna ilişkin olup, kurulması halinde Denizcilik İhtisas Mahkemesinde görülmesi hususu tartışmasızdır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 142. maddesinde "mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi, yargılama usulleri kanunla düzenlenir" hükmü yer almaktadır.

HYUY'nin 1 ve 9. maddelerine göre, görev ve yetki hususunun belirlenmesinde ana kural davanın açıldığı tarihteki durumun esas alınmasıdır. Denizcilik İhtisas Mahkemesinin kuruluş Yasasında zaman bakımından faaliyete geçme günü yönünden özel bir düzenleme bulunmadığı anlaşılmakla, görevin belirlenmesinde davanın açıldığı tarihin esas alınması gerekir. Bu husus Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 19.04.2006 gün 2006/11-58 E. 2006/228 K., 22.11.2006 gün 2006/11-720 E.-2006/745 K. Sayılı kararlarında da aynen benimsenmiş olmakla, uyuşmazlığın Deniz Hukukuna ilişkin olduğu gibi, Asliye Hukuk Mahkemelerinin bir türevi olan Denizcilik İhtisas Mahkemesinde görülmesinin 5715 Sayılı MÖHUK 60/2 maddesine aykırı bir durum oluşturmadığı da saptanmıştır.

O halde; davaya bakmakla görevli mahkeme İstanbul Denizcilik İhtisas Mahkemesidir.

KARAR : Yukarıda belirtilen nedenlerle; HYUY'nin 25. ve 26. maddeleri gereğince İstanbul Denizcilik İhtisas Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 27.11.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Üye Notu : İşbu kararın özet bölümü tarafımızdan yazılmış olup, kararın özet kısmı hariç metni Kazancı yayınlarından alınmıştır.

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Ticaret Kanunu MADDE 4 :IV - TİCARİ DAVALAR VE DELİLLERİ:

       1. UMUMİ OLARAK:

       21 inci maddenin birinci fıkrası gereğince her iki taraf için ticari sayılan hususlardan doğan hukuk davaları ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın:
1. Bu kanunda;

       2. Medeni Kanunun, rehin mukabilinde ikraz ile meşgul olanlar hakkındaki 876 ila 883 üncü maddelerinde;

       3. Borçlar Kanununun, bir işletmenin satılması veya diğeriyle birleştirilmesi hakkındaki 179 ve 180, rekabet memnuiyetine dair 348 ve 352, neşir mukavelesi hakkındaki 372 ila 385, itibar mektubu ve itibar emri hakkındaki 399 ila 403, komisyona dair 416 ila 429, ticari mümessiller ve diğer ticari vekiller hakkındaki 449 ila 456, havale hakkındaki 457 ila 462, vedia hakkındaki 463 ila 482 nci maddelerinde;

       4. Alameti farika, ihtira beratı ve telif hakkına mütaallik mevzuatta;

       5. Bu kanunun 135 inci maddesinde yazılı ticarete mahsus yerler hakkındaki hususi hükümlerde;

       6. Bankalar ve ödünç para verme işleri kanunlarında; tanzim olunan hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava sayılır. Şu kadar ki; her hangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmiyen havale, vedia ve telif hakkından doğan davalar bundan müstesnadır.

       Ticari davalarda dahi deliller ve bunların ikamesi Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümlerine tabidir.

       (Ek fıkra: 20/04/2004-5136 S.K. 1.mad) İş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü ile Adalet Bakanlığınca, bu Kanunun Dördüncü Kitabında yer alan deniz ticaretine ilişkin ihtilaflara bakmak ve asliye derecesinde olmak üzere Denizcilik İhtisas Mahkemeleri kurulur. Bu mahkemelerin yargı çevresi Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından belirlenir.

Şerh Son Güncelleme: 19-10-2009