|
|
|
|
|||||||
|
(Karar Tarihi : 16.06.2010)
Dava: Taraflar arasındaki
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 30.06.2009 gün ve 2009/6126-12880 sayılı ilamı ile; (...İlk hüküm; davalı-karşılık davacının temyizi üzerine; Yargıtay'ca <...kocanın tanığı Y____K____'nin, kadının bir başka erkekle yaşadığı yolundaki beyanının, diğer tanık beyanlarıyla ve delillerle birlikte tartışılarak, inandırıcı bulunup bulunmadığına ilişkin bir gerekçeye de yer verilmeden dikkate alınmamasının usul ve yasaya aykırı bulunduğu..> gerekçesiyle bozulmuş, bozma sebebine göre diğer yönler incelenmemiştir. Mahkemece bozmaya uyulduğu halde, tanık Yurdagül'ün beyanının diğer delillerle birlikte tartışılıp değerlendirilmesi yerine bozmanın kapsamı dışına çıkılarak davalı-karşılık davacı tanığı D____ T____'ın dinlenmesi doğru değildir. Bu nedenle adı geçen tanığın beyanı hükme esas alınmamıştır. Yapılan soruşturma ve toplanan delilerden; davalı-karşılık davacının eşine şiddet uygulamasına ve güven sarsıcı davranışlarda bulunmasına karşılık davacı-karşılık davalı kadının da, davadan sonra olsa da, güven sarsıcı davranışlar sergilediği, bu suretle Türk Medeni Kanununun 185/3. maddesindeki sadakat yükümlülüğünü ihlal ettiği anlaşılmaktadır Kadının bu haksız tutumu karşısında davalı-karşılık davacı için boşanma davası açma hakkı doğmuştur. Gerçekleşen bu olaylara göre, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına sebep olan olaylarda davalı-karşılık davacı kocanın daha ziyade, kadının ise kocaya oranla daha az kusurlu bulunduğu, kadının, kocanın davasına karşı çıkmasının hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olup, evlilik birliğinin devamında karşılık davalı kadın bakımından korunmaya değer bir yarar kalmadığı anlaşılmaktadır. Evlilik birliği temelinden sarsılmış olup, iki taraf için de devamı beklenemez. Bu itibarla, davalı-karşılık davalı kocanın boşanma davasının da kabulü gerekirken yetersiz gerekçe ile reddi doğru bulunmamıştır…) Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve direnme kararının verildiği tarih itibariyle HUMK. nun 2494 sayılı Yasa ile değişik 438/II. fıkrası hükmü gereğince duruşma isteğinin reddine karar verilip dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü: Karar: Dava, karşılıklı boşanma istemlerine ilişkindir. Davacı-karşılık davalı V____ I____ vekili; müvekkili ile 1994 yılında evlenen davalının alkol alışkanlığının her geçen gün artması, maddi ve manevi tüm ilgisini ilk eşi ile onunla birlikte yaşayan kız çocuğuna hasretmesinin yanı sıra müvekkiline şiddet uygulaması nedeniyle evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını ve tarafların 2004 yılı Ağustos ayından itibaren ayrı yaşadıklarını ileri sürerek boşanmaya karar verilmesini talep etmiş ve davalıdan maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur. Davalı-karşılık davacı M____ T____ I____ vekili; evlilik birliğinin çekilmez hale gelmesinde davacının geçirdiği jinekolojik ameliyat sonucu girdiği erken menopozun ağırlaştırdığı psikolojik problemlerin etken olduğunu, küçük meseleleri büyüten davacının gereksiz harcamalar yaptığını ve en sonunda müvekkilini darp ederek evden kovduğunu savunarak, haksız ve dayanaksız boşanma davasının reddi ile karşılık boşanma davalarının kabulüne, evlilik birliği içinde edinilmiş malların paylaşımına karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemenin; davalı-karşılık davacı kocanın evlilik birliğinin sarsılmasına sebep olan olaylarda kusurlu olduğunu benimsemek suretiyle, Yerel Mahkemece bozma ilamına uyularak, Görüldüğü üzere; evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına sebep olan olaylarda davalı-karşılık davacı erkeğin kusurlu bulunduğu Yerel Mahkeme ve Özel Daire'nin kabulündedir. Yargılama sırasında dinlenen tanık beyanıyla beliren, davacı-karşılık davalı kadının güven sarsıcı davranışta bulunduğu olgusunun, dava tarihinden sonra geliştiği konusu da çekişme dışıdır. Uyuşmazlık; dava tarihinden sonra meydana gelen maddi ve hukuki olguların mahkemece değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ve buna bağlı olarak hükme esas alınıp alınamayacağı noktasında toplanmaktadır. Uyuşmazlığın çözümü; somut olayda olduğu gibi, boşanma davasının açılmasından sonra gerçekleşen maddi olguya ilişkin olarak delil ibraz edilip edilemeyeceği ve davadan sonra ortaya çıkan olguya dair böyle bir delilin değerlendirilmesinin gerekip gerekmediği sorularına doğru cevabın verilmesiyle mümkündür. Bu soruların cevaplanabilmesi ise, hukuk yargılamasında uygulanan genel usul hükümlerinden gidilerek, davanın açılmasının usul hukuku bakımından meydana getirdiği sonuçların irdelenmesini gerekli kılmaktadır. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 179/1. maddesi uyarınca davacı, davanın dayanağı olan bütün vakıaları sıra numarası altında ve açık özetleriyle birlikte dava dilekçesine yazmalıdır. Bunlar, dava dilekçesindeki talep sonucunun dayanağı olan ve bu talep sonucunu haklı göstermeye yarayan vakıalardır. Davacının dava dilekçesinde bildirdiği vakıaların doğru olduğu yargılama sırasında ispat edilirse ve bu vakıalar davacıyı haklı gösteriyorsa, dava kabul edilerek davacı lehine hükme bağlanır. Dava dilekçesinde ileri sürülmemiş olan vakıalar, davadan sonra kendiliğinden incelenemeyeceği gibi, hakim onları hatırlatacak hallerde dahi bulunamaz (H.U.M.K m75). O halde, sadece dava dilekçesinde bildirilmiş olan vakıalar davanın sınırını çizmekte ve mahkemece ancak, bu vakıalar hakkında inceleme ve değerlendirme yapılabilmektedir. İşte bu nedenledir ki, her dava açıldığı tarihteki fiili ve hukuki duruma göre karara bağlanır. Bir başka ifadeyle hüküm, uyuşmazlığın başlangıcından dava açılan güne kadar gerçekleşmiş olayları kapsar. Aksinin kabulü; davacının dayandığı olguların, dolayısıyla elde etmek istediği nihai talebin dışına çıkılması sonucunu doğuracağı gibi; temyiz ve karar düzeltme süreçleri de dahil, yargılamanın hangi aşamasına kadar gerçekleşecek hukuki ve fiili olguların nazara alınması gerektiği sorununu ortaya çıkaracaktır. Nitekim 28.11.1956 tarih ve 15/15 sayılı Yargıtay içtihadı Birleştirme Kararı'nda, "her davada açıldığı tarihte tespit edilen vaziyet hükme ittihaz olunması iktiza eylemesine…" gerekçesine yer verilerek, davanın açılmasına kadar gerçekleşen hukuki ve maddi vakıalara göre sonuçlandırılması gerektiği benimsenmiştir. Bu genel açıklamalardan sonra; uyuşmazlığın üzerinde toplandığı yön itibariyle, boşanmada yargılama usulüne dair yasal düzenlemenin ayrıca irdelenmesi gerekmektedir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 184. maddesinde Boşanma davalarında genel yargılama usulünün uygulanmayacağı istisnalar, Medeni Kanunun 184. maddesinin birinci fıkrasında; 1. Hakim, boşanma veya ayrılık davasının dayandığı olguların varlığına vicdanen kanaat getirmedikçe, bunları ispatlanmış sayamaz. 2. Hakim, bu olgular hakkında gerek re'sen, gerek istem üzerine taraflara yemin öneremez. 3. Tarafların bu konudaki her türlü ikrarları hakimi bağlamaz. 4. Hakim, kanıtları serbestçe takdir eder. 5. Boşanma veya ayrılığın fer'i sonuçlarına ilişkin anlaşmalar, hakim tarafından onaylanmadıkça geçerli olmaz. 6. Hakim, taraflardan birinin istemi üzerine duruşmanın gizli yapılmasına karar verebilir. Şeklinde sıralanmıştır. Görüldüğü üzere, boşanmada genel yargılama usulünün uygulanmasına ayrık olan kurallar ve uygulanması gereken özel usuller, Türk Medeni Kanunu'nun 184. maddesinde sınırlı olarak belirtilmiş olmasına karşın; bu sınırlamalar ve istisnalar içinde, davadan sonra ortaya çıkan fiili ve hukuki olguların değerlendirmede esas alınacağına dair özel bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Şu hale göre; her dava ve bu bağlamda eldeki davada olduğu gibi boşanma davaları, açıldığı tarihteki hukuki ve maddi olgulara göre sonuçlandırılmalıdır. Öyle ki, bu husus vazgeçilmez temel bir hukuk kuralıdır. Somut olayda; yargılama sırasında bilgi ve görgüsüne başvurulan tanık Y____ K____, "davacı kadının başka bir erkekle yaşadığı" olgusunun, 18.01.2005 tarihinde açılan davadan sonra gerçekleştiğini -şu anda- sözcükleriyle ifade etmiştir. Esasen tanık beyanında, söz konusu yeni olgunun dava tarihinden sonrası kastedilerek aktarıldığı hususu, Özel Dairece ve Yerel Mahkemenin kabulünde olup, çekişme dışıdır. Dava dilekçesinde, davanın açıldığı tarihe kadar davacı kadının güven sarsıcı davranışlar sergilediğini gösterir bir olayın varlığı da ileri sürülmemiştir. Bu itibarla, dava tarihinden sonra üstelik salt tanık beyanıyla beliren maddi bir olgunun değerlendirilmesi ve hükme esas alınması olanaklı değildir. Bozma ilamında sözü edilen, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 185. maddesinin 3. fıkrası uyarınca eşlerin birbirine karşı sadakat yükümlülüğünün ihlali olgusunun, ancak boşanma davasından önce gerçekleşmesi halinde ve buna davada dayanılması durumunda hükme esas teşkil edebileceği kuşkusuzdur. Dava tarihinden sonra sadakat yükümlülüğünün ihlali halinde ise, az yukarıda açıklanan ilkeler gereği, bu yeni olgunun, yeni bir davanın konusunu teşkil edeceği, her türlü duraksamadan uzaktır. Hal böyle olunca; Yerel Mahkemenin, her davanın açıldığı tarihteki hukuki ve maddi olgulara göre sonuçlandırılması gerektiği ilkesi benimsenerek, davadan sonra tanık beyanıyla beliren olgunun kadının kusurunun belirlenmesinde değerlendirilemeyeceği, dolayısıyla hükme esas alınamayacağı yönündeki direnme kararı usul ve yasaya uygun olup, yerindedir. Ne var ki; davalı-karşılık davacı vekilinin diğer temyiz itirazları Özel Dairece incelenmediğinden, dosya Özel Daireye gönderilmelidir. KARAR : Yukarıda açıklanan nedenlerle direnme kararı uygun olup, davalı-karşılık davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 2. Hukuk Dairesi'ne gönderilmesine, 16.06.2010 gününde yapılan ikinci görüşmede oyçokluğu ile karar verildi. KARŞI OY Yerel Mahkeme kararını onayan Hukuk Genel Kurulu Kararı çoğunluk görüşü ile, Özel Daire doğrultusunda oy kullanan azınlık görüşü arasındaki uyuşmazlık; davalı-karşılık davacı kocasının eşine şiddet uyguladığı ve güven sarsıcı davranışlarda bulunduğu sabit olmakla birlikte; davacı karşılık-davalı kadının, dava açılmasından sonra da olsa güven sarsıcı davranışlar sergilemesinin, davalı karşılık davacı kocaya boşanma davası açma hakkını verip vermeyeceği; buna göre davalı- karşılık davalı kocanın boşanma davasının da kabulüne karar verilmesinin gerekip gerekmeyeceği noktasında toplanmaktadır. Başka bir anlatımla, boşanma davaları açıldığı tarihteki maddi olgulara göre mi çözülür? Yoksa dava devamında oluşacak yeni maddi vakalar anılan dava içerisinde karşı dava ya da o dava içerisinde dikkate alınarak mı çözülür? Boşanma hukuku, aile hukuku sistematiği, aile hukuku da medeni hukuk sistematiği içerisinde yer alır. Medeni usulün amacı gerçeğe ulaşmaktır. Medeni hukuk kişilerin birbirleriyle özel yaşam ilişkilerinin, hukuki ilişkilerini hakların öğelerini saptar. Medeni usul hukuku ise maddi hukuka aykırılık halinde, hukuki himayenin nasıl sağlayacağını gösteren kurallar bütünüdür. Başka bir anlatımla Medeni Hukuk, maddi hukuk olarak hukuki himayenin haklılığının unsurlarını Medeni Usul Hukuku hukuki himayenin sağlanmasının koşullarını içerir. O halde her iki hukuk alanı bağımsızdır. Amaç ve düşünceleri ayrıdır. Buna bağlı olarak hukuki işlem ile usulü işlem kavramları farklıdır. Anayasanın m.2 de belirtilen Aile Hukuku ile ilgili hükümler düzenlenirken, ailenin menfaati yanında, toplum menfaati de göz önünde tutulur. Toplum menfaatinin korunması ise, ancak devletin müdahalesi ile emredici kurallarla düzenlenir. (Öztan, Bilge: Aile Hukuku, B.5, Ankara 2005, sh 5). Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun m.185/ II, 77 hükümleri ve Aynı uyuşmazlık içerisinde yeni bir vaka olarak getirilen bir olay o temel uyuşmazlık içerisinde görülebilmesi usul ekonomisi ile uyumludur. Yeni olay yeni dava düşüncesi davaları çoğalttığı gibi az yukarıda ifade edilen aile hukukunun temel prensipleri ve medeni usul esasları ile örtüşmemektedir. Boşanma davası açıldıktan sonra eşlerin davranış ve yaşam biçimlerinin sınırları sosyolojik ve aile hukuku açısından tartışılarak temel uyuşmazlık içerisinde çözülmesi gerekirken, usul kavramları şablonu içerisinde, davanın sonuçlandırılmasına, tarafların haklı olup olmadığı tartışmasına girmeden teknik olarak katılamıyorum. Dava ve karşılık dava, Türk Medeni Kanununun 166/1.maddesinde yer alan Mahalli mahkemece; davacı/mütekabil davalı kadının, bir başka erkekle yaşadığına ilişkin tanık beyanı dava tarihinden sonraya ait olması nedeniyle dikkate alınmamış, davalı/mütekabil davacı koca Mahalli mahkeme ile Özel Daire arasındaki uyuşmazlık; davalı/mütekabil davacı kocanın eşine fiziki şiddet uyguladığı, hakaret ettiği ve güven sarsıcı davranışlarda bulunduğu sabit olmakla birlikte, davacı/karşılık davalı kadının; boşanma davasının açılmasından sonra bir başka erkekle ilişkide bulunmasının, onu kusurlu kabul etmek için dikkate alınıp alınmayacağı ve buna bağlı olarak koca bakımından da evlilik birliğinin müşterek hayatı sürdürmesi kendisinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılıp sarsılmadığı ve kocanın boşanma davasının da kabulüne karar verilmesinin gerekip gerekmediği noktasında düğümlenmektedir. Her şeyden önce şu husus belirtilmelidir. Mücerret dava tarihindeki vaziyetin hükme esas alınması gerektiğine ilişkin tahdidi ve genel prensip şeklindeki bir hüküm, ne Türk Medeni Kanununun İkinci olarak; Türk Medeni Kanununun 184.maddesinin 4.bendi; boşanma davalarında hakime, kanıtları serbestçe takdir etme hakkı tanımış ve hakimin vicdani kanaatine önem vermiştir. Hakim, hükme yeterli delil varken kabule şayan bir gerekçe göstermeden o delilleri kabulden imtina edemez. Eşlerden biri tarafından Türk Medeni Kanununun 166/1.maddesine dayanılarak açılmış olan boşanma davasında, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizliğin mevcut ve sabit olduğunu belirlediği takdirde hakim, boşanma kararı verir. Deliller buna yeterli değilse davayı reddeder. Mücerret dava tarihindeki vaziyetin hükme esas ittihaz olunmasına ilişkin görüşe bu davalarda sıkı biçimde bağlı kalınması, hakimin Açıklanan sebeplerle, direnme kararının bozulması gerektiği düşüncesiyle değerli çoğunluğun aksi yöndeki görüşüne iştirak etmiyorum. |
|
İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Medeni Kanunu MADDE 185 :Evlenmeyle eşler arasında evlilik birliği kurulmuş olur.
Eşler, bu birliğin mutluluğunu elbirliğiyle sağlamak ve çocukların bakımına, eğitim ve gözetimine beraberce özen göstermekle yükümlüdürler. Eşler birlikte yaşamak, birbirine sadık kalmak ve yardımcı olmak zorundadırlar. Gerekçesi için Bkz. |
|
Şerh Son Güncelleme: 04-07-2011
|
| Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir. |
