Üyemizin Notu:
İİK 33.madde ilamların icrası hakkındaki hükümleri için uygulanacak olan bir kanun maddesidir.Alacaklının elinde mahkemeden alınmış bir ilam yada ilam mahiyetine haiz olan belgelerden birisi var ise;bu ilamın gereğini yapmak için ilamlı icra takibi başlatılır.İlamın muhteviyatı;para yada malvalığı alacağı olabileceği gibi;şahıs varlığına ilişkin bir hakta olabilir.İlamlı icra takibine girişen alacaklının başlatmış olduğu bu takibe karşı,borçlu olan kişi yasada sayılan çeşitli ve tahdidi sebeplerden dolayı icra mahkemesine başvurarak icranın geri bırakılmasını talep etme hak ve yetkisine sahiptir.İcranın geri bırakılmasını gerektirecek sebepleri İİK 33.madde itfa(ödeme),imhal(erteleme,mühlet verme),zamanaşımına yönelik olan itirazlardır.İİK 33.maddeyi ikiye ayırarak incelemek gereklidir.
Bunlardan birincisi;icra emrinin tebliği üzerine yapılacak olan icranın geri bırakılması talebi;ikincisi ise icra emrinin tebliğinden sonra yapılacak olan icranın geri bırakılması talebidir.Birinci durumda yani icra emrinin tebliği üzerine borçlu tarafından 7 gün içerisinde ilamlı icra takibinin başlatıldığı icra mahkemesine müracaat ederek borcun zamanaşımına uğradığı,imhal veya itfa edildiği gerekçesiyle icranın geri bırakılması için dava açılır.Bu gerekçeye dayanan imhal ve itfa talepleri için İİK 33.madde de ispat açısından birtakım şekli şartlar getirilmiştir.Buna göre borçlu tarafından icra emrinin tebliği üzerine yapılacak imhal ve itfa taleplerinde yetkili merciilere re'sen yapılmış veya usulüne göre tasdik edilmiş veya icra dairesi yada icra mahkemesi yada mahkeme önünde ikrar olunmuş(duruşmalardaki ikrar,kabul beyanı gibi) belgelerle ispat edildiği zaman icra takibi geri bırakılır.
Bunlardan ikincisi ise;icra emrinin tebliğinden sonra yapılacak olan borcun zamanaşımına uğradığı,itfa yada imhal edildiği gerekçesi ile icra mahkemesine yapılacak olan icranın geri bırakılması müracaatıdır.İcra emrinin tebliğinden sonra yapılacak olan icranın geri bırakılması talebi için İİK 33/2 de herhangi bir süre sınırlaması öngörülmediği için bu talepler her zaman yapılabilir.Ancak süre sınırlaması olmamakla birlikte icra emrinin tebliğinden sonra yapılacak imhal ve itfa gerekçesi ile icranın geri bırakılması taleplerinin İİK 33/1 de olduğu üzere ispatının birtakım şekli belgelerle ispat edilmesi(tevsiki) gerekmektedir.Buna göre icra emrinin tebliğinden sonra yapılacak imhal veya itfa sebebiyle icranın geri bırakılması talebinin noterlikçe re'sen yapılmış veya tasdik olunmuş belgelere veya icra zaptı ile ispat edilmesi gereklidir.Buna göre;İİK 33/1 de yer alan ispat şekli ile İİK 33/2 de yer alan ispat şekli birbirinden tamamen farklıdır.
İcra mahkemesi icranın geri bırakılması talebi üzerine;tarafları duruşmaya çağırarak iki türlü karar verir.Bunlardan birincisi borçlu tarafından yapılan icranın geri bırakılması talebini reddeder,ikincisi ise borçlu tarafından yapılan icranın geri bırakılması talebini kabul eder.İlk olasılıkta icranın geri bırakılması talebini reddederse İİK 33/3 gereği borçlu temyiz yoluna alacağı karşılayacak olan bir teminatı dosyaya depo etmek kaydı ile başvurabilir.Temyiz yoluna başvuru için teminat alınmasının nedeni ise;icranın geri bırakılması kararı reddedilen borçlunun alacaklının temyiz sonuçlanana kadar uğrayaağı zararı karşılamak için yatırmış olduğu teminattır.İcra mahkemesi teminatı kural olarak almak zorunda olup;temyiz süresi içerisinde borçlunun alacaklı tarafından yeteri kadar malı haczedilmişse o halde teminatı göstermeye gerek yoktur.Temyiz sonucunda icranın durdurulmasının reddi hakkında icra mahkemesi tarafından verilen karar onandığı zaman alacaklı icra dosyasında işlemlere devam edip; borçluda borçlu olmadığı bir parayı alacaklıya ödediği zaman borçlunun İİK 72.madde çerçevesinde istirdat davası açma hakkı vardır.
İİK 33/a ise;ilamlı icra takibine konu edilen ilamın zamanaşımına uğradığı yada zamanaşımın kesildiği yada tatile uğradığı iddiaları ile icra mahkemesine yapılacak olan müracaatı kapsar.Bu gerekçelerle yapılacak olan müracaat herhangi bir süre sınırlamasına bağlı değildir.İcra mahkemesi bu gerekçelerle yapılan icranın geri bırakılması taleplerini resmi vesikalar üzerinde inceler ve dolayısıyla borçlu olan kişinin ispat için kullanacağı belgeler resmi belge niteliğinde olmalıdır.İcra mahkemesi icranın geri bırakılması talebi üzerine iki türlü karar verir.Bunlardan birincisi icranın geri bırakılması talebini kabul eder,ikincisi ise icranın geri bırakılması talebini reddeder.İcranın geri bırakılmsı talebini kabul ederse alacaklı bu kararın kesinleştiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde genel mahkemelerde ilamın zamanaşımına uğramadığı iddiası ile dava açar.Alacaklı icra mahkemesi tarafında icranın geri bıakılmasının kabulü kararının kesinleşmesinden itibaren 7 gün içerisinde genel mahkemelerde dava açmaz ise;o halde ilamın zamanaşımına uğradığı hususu alacaklı açısından kesin hüküm teşkil eder.İcra mahkemesi icranın geri bırakılması kararını reddederse İİK 33/son uygulama alanı bulur ve alacaklı icra dosyasında borçlu açısından cebri icra işlemlerine devam eder ve borçlu olmadığı bir paayı ödemek zorunda kalan borçlunun İİK 72.madde çerçevesinde istirdat davası açması mümkündür.
|
