|
BELEDİYELERDE E-TEBLİGAT DÖNEMİ
Şanlıurfa Belediyesi Hukuk İşleri Müdürü
Bu yazımızda 19/1/2013 tarih ve 28533 sayılı Resmi gazete yayınlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliğinin belediyelerde nasıl uygulanacağını ele alacağız.
a-Tebligat nedir?
Tebligat “hukuksal bir işlemin ilgili kimsenin bilgisine sunulması için yetkili makamın yasaya ve usule uygun bir biçimde yazı ile veya ilan yoluyla yaptığı belgeleme işlemi” şeklinde tanımlanabilir. Tebliğ mazbatası, tebliğin ne zaman,nerede ve kime yapıldığını ispatlayan belgedir Kısaca, tebligat, belgeli teslimattır.Tebliğin çoğulu tebligattır.
“Tebligat, bilgilendirme yanında, belgelendirme özelliği ile bulunan bir usul işlemidir. Bu nedenle tebligat ile ilgili 7201 sayılı tebligat kanunu ve tebligat tüzüğü hükümleri tamamen şeklidir. Kanun ve tüzüğün amacı,tebliğin muhatabına ulaşması,konusu ile ilgili olarak kişilerin bilgilendirilmesi ve bu hususun belgeye bağlanmasıdır., hal böyle olunca kanun ve yönetmelik hükümlerinin en ufak ayrıntısına kadar uygulanması zorunludur. (1.HD 15.09.1998 T. E.1998/6407 K.1998/9124 )”[1] (1.HD.07.06.2000 T. E.2000/7264 K.2000/7421)[2]
b- E-tebligat nedir?
Tebligat Kanunu’nda değişiklik yapılmak suretiyle, Türk Hukuku’na elektronik tebligat imkânı getirilmiştir (m.7/a) Kayıtlı Elektronik Posta Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik çıkarılmıştır. Bu yönetmelikle, kayıtlı elektronik posta adresi edinecek gerçek ve tüzel kişilere, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na ve kayıtlı e-posta hizmet sağlayıcılarına görevler yüklenmiştir. Esasen, kayıtlı e-posta sistemiyle e-tebligat arasında, hukuki ve teknik yönlerden bağlantı kurulmuştur. Son olarak 19/1/2013 tarih ve 28533 sayılı Resmi gazete yayınlanan ELEKTRONİK TEBLİGAT YÖNETMELİĞİ yayınlanmıştır.
Yönetmelikte “Elektronik tebligat: Bu Yönetmelik kapsamına uygun olarak elektronik ortamda yapılan tebligat”tır. Denilmektedir.Bu tanımdan da anlaşılıyor ki E-tebligat, mevcut vasıtalarına, tebligat vasıtalarına internetin eklenmesidir. E-tebligat, postayla tebligata benzemektedir; e-zarflı ve e-imzalıdır. Tebligat vasıtası olarak internetin kullanılması sayesinde, yazılı evrakın sanal suretinin, muhatabın kayıtlı e-posta adresine gönderilmesidir.
c- Belediyenin Elektronik tebligat adresi edinmesi
Belediye Elektronik tebligat adresi almak için PTT’ye başvurmak zorundadır. Belediye tebligata elverişli bir Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) adresi edinecektir.( KEP hakkında detaylı bilgi için “KEP Sitemi Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” bkz) KEP adresi PTT’den edinilebileceği gibi bu konuda hizmet sunan bir hizmet sağlayıcıdan da alınabilecektir. Yapılan başvuruda, elektronik tebligat adresinin hangi birim ve personel tarafından kullanılacağı da belirtilir.(Y.m.6/1)
Tebligatı çıkaran merci olan belediyenin merkezî yapıda bir bilişim sistemine sahip olması, işlemlerini elektronik ortamda yapması ve talebi halinde, merci bünyesinde bulunan tüm birimler için tek bir elektronik tebligat adresi kullanılır. Elektronik tebligat gönderme işlemi tebligatı çıkaran merciin sistemi ile PTT sistemi arasında yapılacak entegrasyonla sağlanır.(Y.m.6/2)
ç- Gerçek kişiler için E-Tebligat
Tebligata elverişli bir elektronik posta adresi vererek bu adrese tebligat yapılmasını isteyen kişiye, elektronik yolla tebligat yapılır” fıkrasıyla gerçek kişilere yapılacak e-tebligatın, mecburi olmadığı gerçek kişinin isteğine bırakıldığı görülmektedir (m.7/a-1)
Kişi, elektronik yolla tebligat almak istiyorsa güvenli elektronik imza vasıtasıyla elektronik tebligat adresi almak için hizmet sağlayıcılara başvuru yaparak tebligat adresi aldıktan sonra belediyeye elektronik tebligat adresini bildirmesi gerekir.(Y.m.7/4) Muhataplara ait elektronik tebligat adresleri ve bu adreslere ilişkin değişiklikler, tebligat çıkarmaya yetkili mercilerin ve tüm hizmet sağlayıcıların erişimine açık bir şekilde elektronik tebligat hizmeti alanlar listesinde tutulur. Elektronik tebligat hizmetinden isteğe bağlı olarak yararlananların, bu listede yer almaları izin vermelerine bağlıdır.
Bildirdiği adresin elektronik tebligata elverişli olmaması halinde, diğer usullerle tebligat yapılır. Bu durumda gönderilecek tebligata, muhatabın bildirmiş olduğu adresin, elektronik tebligata elverişli olmadığına ilişkin şerh düşülür. Ayrıca bundan sonraki tebligatların elektronik yolla yapılacağı bilgisine yer verilir.
Gerçek kişler elektronik tebligat hizmetinin kullanıma kapatılmasını talep edebilirler.
d- Anonim, Limited gibi sermaye şirketleri için E-Tebligat
“Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlere elektronik yolla tebligat yapılması zorunludur” fıkrası ise, ticaret şirketlerinde sermaye şirketleriyle sınırlı olarak e-tebligatın zorunluluk arz ettiğini ortaya koymaktadır (m.7/a-2) bu şirketlerin en kısa zamanda PTT veya hizmet sağlayıcılar vasıtasıyla KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) adresi edinmeleri gerektiğini belirtmek isteriz .Bu şirketlerin öncelikle elektronik tebligata elverişli kayıtlı elektronik posta adresi edinmesi (Y.m.6/2) ve belediyedeki işlemleri için elektronik tebligat adreslerini bildirmeleri zorunludur.(Y.m.7/2) Belediyenin bu tür şirketleri varsa öncelikle kendi şirketleri için bunu temin etmeleri gerekir.
Bu şirketler eğer elektronik tebligat adresi edinmezse şirketlerin MERSİS’te kayıtlı olan tebligat adreslerine, elektronik tebligat adresi edinmeleri için başvuruda bulunmaları konusunda uyarı yapılacaktır.
Ancak zorunlu nedenlerle eğer e- tebligat yapılamıyorsa o zaman diğer usullerde tebligat yapılır. Sermaye şirketleri, zaman içersinde hizmet sağlayıcılarını değiştirebilirler, ancak (tüzel kişiliğin sona ermesi ve benzeri haller hariç) elektronik tebligat hizmetinin kullanıma kapatılması için başvuruda bulunamazlar.
Şirketlere diğer yollardan tebligat yapılması (Teb.K.m.12,13) halinde dikkat edilmesi gereken hususlar
1- Tüzel kişilere tebligat yetkili temsilcilerine, bunlar birden fazla ise yalnız birine yapılır. Tebliğ yapılacak bu kişiler herhangi bir sebeple mutat iş saatlerinde iş yerinde bulunmadıkları veya o sırada evrakı bizzat alamayacakları bir halde oldukları takdirde tebliğ orada hazır bulunan memur veya müstahdemlerinden birisine yapılır. Yetkili kişilerin bulunmadığı tebliğ mazbatasına yazılmadığından yapılan tebligat geçerli değildir. (12.HD 18.11.2003 T. E.2003/23298 K. 2003/22884)
2-… Ltd. Şirketine gönderilen ödeme emri ( sekreter M.Ç. ) imzasına tebliğ edilmiştir. Tebligat Tüzüğü'nün 18. maddesinde yetkili kişilerin bulunmadığının tebliğ mazbatasında gösterilmesi zorunludur. Böyle bir tespit yapılmadan sekretere yapılan tebligat geçerli değildir.(HGK 22.6.1988 T. 1988/12-266 - 12.HD 18.11.2003 T. E.2003/23298 K.2003/22884 T.)
3-Anonim Şirket adına çıkarılan tebligat “aynı adreste birlikte oturan…….imzasına” şeklinde yapılamaz. (12.HD 7.6.1999 T. E.1999/7023 K.1999/7696)
4-Şirkete yapılan tebligatın,birlikte sakin yeğeni,şerhiyle yapıldığı görülmüştür.Oysa bu şekilde tebligat ancak gerçek kişilere yapılacak tebligatlarda söz konusu olabilir,bu nedenle yapılan tebligat geçersizdir.(Danıştay 7.D. 7.6.1995 T. E.1995/2355 K.1995/1338)
5-Tüzel kişiler adına ve adı geçen ….AŞ şirketine Ticaret Sicilinde yazılı adreslerini gönderilen tebligatların 7201 sayılı Kanunun 21. maddesine göre yapılmış olması halinde tebliğ memurunun Tüzüğün 28. maddesindeki koşulları araştırması gerekli değildir. Zira, muhatabın adreste bulunmaması halinde, bunun nedeninin araştırılması ve dağıtım (mesai) saatinden sonra adrese dönüp-dönmeyeceğinin tespit edilmesi gerçek kişiler yönünden zorunlu olup,Tüzel kişilerin sıfatı ve niteliği itibariyle böyle bir araştırmanın yapılmamış olması tebligatın usulsüzlüğü sonucunu doğurmaz.Yapılan tebligat geçerlidir. (12. HD E. 2007/6733 K. 2007/9747 T. 11.5.2007)
6-Tüzel kişiye, “muhatabın kendisine” şeklinde tebligat yapılamaz.(12.HD E.2002/6020 K.2002/6884)[3]
e-E-tebligatta Tebliğ tarihi nasıl belirlenecek
Tebligatı çıkaran belediye, elektronik tebligat mesajını PTT tarafından kendisine verilen elektronik tebligat adresi aracılığıyla PTT’ye iletecektir. PTT, bu mesajı zaman damgasıyla muhatabın elektronik tebligat adresine; muhatap diğer bir hizmet sağlayıcıdan elektronik tebligat adresi almış ise, bu hizmet sağlayıcının sunucusuna iletecektir. Kendisine elektronik tebligat mesajı ulaşan diğer hizmet sağlayıcıları da bu mesajı zaman damgasıyla imuhatabın elektronik tebligat adresine iletecektir.
Gerçek veya tüzel kişilere yapılmış olsun, “elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış” sayılmaktadır (m.7/a-4)Dolayısıyla, e-tebligatta tebliğ tarihi, alındı bilgisinin teyit edilmesi üzerine, e-tebligat teşkil eden e-postanın muhatabın elektronik adresine ulaştığı günden itibaren beşinci gündür.E-postanın muhatabın elektronik adresine düştüğü günden itibaren altıncı günden başlayarak süreler hesaplanacaktır. Burada normal posta yoluyla tebligatı almış olsaydı süresi hemen başlarken e-tebligatta ise ekstra 5 günlük süre verilmektedir.
f-Muhatabın elektronik tebligatı alma usulü
Muhatap elektronik tebligat hesabına, güvenli elektronik imzasını kullanarak veya hizmet sağlayıcı tarafından verilen parola ve şifre ile birlikte telefonuna kısa mesajla gelen tek kullanımlık şifre vasıtasıyla erişir.Tebliği almaya yetkili kişinin, kimlik doğrulaması hizmet sağlayıcı tarafından yapılır.
g- E-tebligatın getirdiği kolaylıklar nelerdir.
Ülkemizdeki mevzuatta ilk defa 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile kayıtlı elektronik posta sistemine atıf yapılmış olup, tacirler arasındaki, diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleşmeden dönmeye ilişkin elektronik ortamdaki ihbarların veya ihtarların kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılacağı hüküm altına alınmıştır. Ayrıca, yine aynı Kanun ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na KEP sistemi ile ilgili ikincil düzenlemeleri yapma yetkisi ve görevi verilmiştir
E-tebligat ile işlemler hızlanacak ve kaynak zaman israfına son verilecektir. Tebliğ evrakının zıyaı, tebellüğden imtina ve imza edemeyecek durum olasılıkları, e-tebligat seviyesinde ortadan kalkmaktadır. Ayrıca, e-tebligat ile hizmetçiye tebligat, tebliğ zarfının muhtara bırakılması; memur veya müstahdemlere tebligat hususundaki hükümler uygulanmayacaktır.
E-postaların elektronik adresin yanlış yazılması dolayısıyla ulaşmaması durumunda e-posta depo sunucusu (mail box server) tarafından tebliği çıkaran mercie iletilen hata mesajı (failure message), tebliğ olgusunun gerçekleşmediğini belgeleyecektir.(Y.m.9/4)Böylece, tebliğ mazbatasının eksik veya yanlış düzenlenme-sinden doğan adaletsizlikler ve mazbatanın geri dönmesinin beklenmesinden kaynaklanan gecikmeler giderilecektir.
PTT, bu yönetmelikte sayılan hizmetlerin karşılığında alacağı bedele ilişkin ücret tarifesini henüz yayınlamamıştır.
7201 sayılı Kanunda e-tebligat adresi alınmaması halinde uygulanacak bir cezai veya idari bir yaptırım öngörülmemiştir. Ancak belediye süreç içinde şirketlerden e-tebligat adreslerini istemelidir.
h- Kayıtlı Elektronik posta (KEP) Hesabı Nereden Alınabilir?
KEP, elektronik postanın bilinen hizmetlerine ilave olarak, elektronik posta göndericisi ve alıcısı arasında;- Gönderici tarafından gönderinin yapılıp yapılmadığına,
- Alıcıya iletilip iletilmediğine,
- Gönderinin Alıcının posta kutusuna ulaşıp ulaşmadığına
ilişkin delil hizmetleri sunmakta ve ihtiyaç duyulması halinde elektronik postaya yeniden erişilebilmesine imkan tanımaktadır. KEP sisteminin kullanıcısı olan gönderici, elektronik postanın kendisi tarafından gönderilmediğini ve aynı sistemin kullanıcısı olan alıcı ise kendisine ulaşmadığını iddia edememektedir. Bir elektronik postanın göndericiden alıcıya iletilmesi sırasında meydana gelen bütün işlemlere ilişkin KEP sisteminin tuttuğu kayıtlar delil mahiyetinde ve hukuki geçerliliğe sahip belgeler olarak kabul edilmektedir.
PTT den ve yetkili kuruluşlardan alınabilir.
Kurumsal Başvuru:
- TNB KEPHS A.Ş. web sayfasında “Online Ön Başvuru” bağlantısında yer alan “Kurumsal Kullanıcı Başvuru Formu” doldurulur.
- Kurumsal kullanıcılar “Sakla İlet, Sakla Bildir veya Sadece Al” hesap türlerinden birini seçebilir.
- Ön başvuru alındığına dair kullanıcının formda belirttiği e-posta hesabı aracılığıyla başvuru onayı için gerekli belgeleri de içeren bir bilgilendirme yapılır.
- Gerekli belgeler ile birlikte Kurum Yetkilisi, TNB KEPHS AŞ’ye gelerek “Kurumsal Kullanıcı Sözleşmesi”ni imzalar. TNB KEPHS A.Ş yetkilisi tarafından gerekli kontroller yapıldıktan sonra KEP başvurusu onaylanır.
- Sisteme giriş yaparken kullanılacak “Kullanıcı Adı” e-posta ve SMS yoluyla, kullanılacak “Şifre” SMS yoluyla kullanıcıya bildirilir.
- KEP başvurunuz onaylandıktan sonra TNB KEPHS A.Ş. web sayfasında bulunan “Sisteme Giriş” bağlantısından elektronik imzanızla hesabınızı kullanmaya başlayabilirsiniz.”
Belediyeler buradan temin edebilecekleri gibi PTT aracılığıyla da edinebileceklerdir.
ÖZÜR VE DÜZELTME;
TÜRKKEP Kurumsal İletişim Sorumlusu Hülya hanımın "
bu alanda tek yetkili kuruluşun TNB olduğu yönünde yanlış bilgilendirme yapılmıştır. Oysaki tek yetkili kuruluş TNB değildir. BTK'nın sayfasından da kontrol edeceğiniz üzere http://www.btk.gov.tr/bilgi_teknolojileri/kayitli_elektronik_posta/kephs.php) TÜRKKEP'i de yazınıza eklemenizi ve bu yanlış anlaşılmanın" düzeltilmesi yönündeki haklı talebini yerine getirmek ve bu konuyla ilgilenenlerin yukarıda verilen adresten yetkili kuruluşları tespit ederek iletişime geçebileceğini ifade etmek isterim.
Dipnotlar;
[1] Yargıtay Kararları Dergisi 4 nisan 1999 s.454-456
[2] Yargıtay Kararları Dergisi 2001/2 s.174
[3] Yargıtay Kararları Dergisi sayı ocak 2003
[4] http://www.tnbkep.com.tr/kep_hizmet.php?CSRT=16724202970413443720
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Belediyelerde E-Tebligat Dönemi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av.M.Lamih Çelik'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Belediyelerde E-Tebligat Dönemi
