|
Hasan Basri ILIK
İst.B.Ş.Bld.Zbt.Me.
hbilik@ibb.gov.tr
0535 659 16 44
www.zabita.hizmetleri.com
SÖZLEŞMELİ KOLLUK; 178 YILLIK ZABITANIN SONU ANLAMINAMI GELİYOR?
Halen hazırlık aşamasında olan Kamu Personeli Rejimi Yasa taslağı ile Devlet Personel Rejiminin tümden değiştirilerek, bir kısım kamu görevlilerinin olduğu gibi Belediye Zabıtasının da sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesi hedeflenmektedir.
Tasarıda memur ve sözleşmeli personel şöyle tanımlanmıştır.
".........
İKİNCİ BÖLÜM
İstihdam Şekilleri, Kadro ve Pozisyonlar
İstihdam şekilleri
Madde 4- Kamu kurum ve kuruluşlarında kamu hizmetleri, memurlar, diğer kamu görevlileri, tam zamanlı veya kısmi zamanlı çalışan sözleşmeli personel ile geçici personel ve işçiler eliyle yürütülür. Hangi kamu hizmetlerinin hizmet satın alınması yoluyla gördürülebileceği kanunla düzenlenir.
a) Memur: Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devletin, kamu iktisadi teşebbüslerinin ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri kamu erkini kullanarak yerine getirenler veya bu kuruluşlarda strateji ve genel politika tespiti, araştırma, planlama, programlama, yönetim ve denetim işlerinde görevli ve yetkili olanlar, bu Kanunun uygulanmasında memur sayılırlar. Memur kadrolarının standart unvanları, ekli I sayılı listede gösterilmiştir.
b) Sözleşmeli personel: Devletin, kamu iktisadi teşebbüslerinin ve diğer kamu tüzel kişilerinin yürütmekle yükümlü oldukları ve memurlarca yerine getirilmesi gerekmeyen kamu hizmetlerinin ifası amacıyla, bu Kanunda belirtilen esaslar çerçevesinde sözleşme ile tam zamanlı veya kısmi zamanlı olarak çalıştırılan ve işçi sayılmayan personeldir. Sözleşmeli personel pozisyonlarının standart unvanları bu Kanuna ekli II sayılı listede gösterilmiştir.
........"
Gerek yürürlükteki belediye yasası,gerekse belediye zabıtasına görev ve yetki veren diğer hukuki metinler incelendiğinde,belediye zabıtasının; “....bakmak” , “.....denetlemek” , “.....kestirmemek” , “.....bulundurmamak” , “.....yaptırmak” , “.....men etmek” , “.....izin vermek veya vermemek” , “.....yıktırmak” , “.....kapattırmak” , “.....muhafaza etmek” , “.....tayin ve tahdit etmek” , “......temin eylemek” , “.....icra etmek” , “.....kapatmak” , “.....önlemek” , “.....gözetmek” , “.....kontrol etmek” , “.....mühürlemek” , “.....el koymak” , “.....müdahale etmek” , “.....durdurmak” , “.....imha etmek” , “.....tespit etmek” , “....düzenlemek” , “.....tahliye etmek” , “....girmek” ya “....yapmama” yada “yapılmasını sağlamak” gibi emir/yasak içerikli kamu yararı güden görevleri yerine getirmekle mükellef olduğu görülür.
Belediye zabıtasının temel olarak “YÜRÜTME” ve “DENETİM” nitelikli görevleri yerine getirdiği,bir başka deyişle belediye zabıtası,kent ve beldenin düzenini ve belde halkının sağlığını korumaya ilişkin belediye yönetimi tarafından verilen kararları YÜRÜTTÜĞÜ ,kent ve beldenin düzenini ve belde halkının sağlığını koruma yönünde ise DENETİM görevini yerine getirdiği herkesçe malumdur
Belediye Zabıtasının Temel olarak Görev Ve Yetkileri;
Belediye Zabıtası 1580 sayılı yasanın 104 ncü maddesine istinaden kurularak; T.C. Anayasasının 5.maddesinde düzenlenmiş ".......insanların ve toplumun refah,huzur ve mutluluğunu sağlamak............." devletin temel amaç ve görevidir. İlkesine uygun olarak "Belediye Zabıtası; beldede esenlik, huzur, sağlık ve düzenin sağlanmasıyla görevli olup............ belediye zabıtası tarafından yerine getirilmesi gereken emir ve yasaklarla bunlara uymayanlar hakkında mevzuatta öngörülen ceza ve diğer yaptırımları uygular." denilerek Belediye Zabıtasının görev ve yetkileri düzenlenmiştir.
Devletin, kamu iktisadî teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin asıl görev ve işlevleri kamu hizmetine ilişkin olup, bu kuruluşlar kamu hizmetlerini “genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü” kılınmışlardır. Kamu hizmetleri, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle yürütülecek aslî ve sürekli görevleri içermektedir. Kamu hizmetinin amacı, kamunun çıkarını korumak, yararını sağlamaksa, Belediye Zabıtasının Yerine getirdiği görevler bu görevlerin ifası bakımından kullandığı yetkiler ve aldığı olumlu yada olumsuz sonuçlar direk kamu yararı ile ilgili değil midir? Belediyelerin İdari Kolluğu olan,Zabıtalarının 24 saat esasına göre çalışarak,mahalli idarelerin halka götürdüğü hizmetlerin korunmasında ve bu hizmetlerin yaşatılmasında ve yerinde denetlenmesinde önemli kamusal görevleri yok mudur?
Belediyeler,hemşehrileri için doğumdan ölüme kadar geçen süre zarfında,ihtiyaç duyulan hizmetleri vermesi beklenilen yüzü halka dönük kurumlardır.01. Eylül 1930 tarihli Belediye Kanunun 19.maddesinin 2.fıkrası, Belediyeyi; bu beklentiler doğrultusunda "Beldenin ve belde halkının sağlık,selamet ve refahını temin ve belde intizamını bozulmaktan korumakla görevli kılar,bu maksatla yasaların verdiyi yetkiye istinaden emirler vermek,belediye yasakları koymak ve infaz ettirmek aksine hareketleri görülenleri cezalandırmak yetkisi ile de donatmış bulunmaktadır" Kent yaşamında her gün,her yerde ve her an yüzlerce Belediye emir ve yasakları ihlal edilmekte,başka bir değişle kente karşı suçlar işlenmektedir. İşte bu emir ve yasakların,Belediye suçlarının hangi görevlilerin araştıracağını,takip ve tespit edeceğini hükmedilen cezaların infazını kimlerin yapacağını aynı kanunun 104.maddesi Belediyelerin icra gücü ve kolluk kuvveti olarak BELEDİYE ZABITA'sını işaret etmektedir. işaret edilen bu görev ve hizmetlerin, Anayasal bir idare olan Belediyelerden kesintisiz ve sürekli vermesi beklenmektedir. Bu görev ve hizmetler genel idari esaslar çerçevesinde verilmekte olup sonuç olarak kamu yararı güdülen hizmet alanlarıdır.
Kamu hizmetinin amacı, kamunun çıkarını korumak, yararını sağlamaktır. Bireysel çalışmaların amacı kişisel yarardır. Kamu yararı ve kamu hizmetleri kollektif gereksinimleri karşılar. Kamu yararı, bu niteliğiyle bireysel yarardan ayrı ve ondan üstündür. Bu nedenle, kamu hizmetlerini düzenleyen kurallar, bireysel ilişkileri düzenleyen kurallardan anlam ve nitelik yönünden farklı kurallardır. Anayasa’nın 128. maddesi, nitelikleri bakımından özellik taşıyan bu kamu hizmetlerinin “genel idare esaslarına göre yürütüleceğini” öngörmüştür.
Anayasa, “genel idare esasları”nın neler olduğunu ayrıca belirlememiş, Türk idare hukukuna yollamada bulunmuştur. İdare, Türk hukuk mevzuatında, her şeyden önce, kamu kudretini kullanan bir varlıktır. İdare, hukukî ve teknik bir nitelik taşıyarak, devletin kendine özgü amacına ulaşmak yolunda yaptığı çalışmaların tümüdür. İdare hukuku, idareye uygulanan özelliği ve özerkliği bulunan bir hukuktur. Bu özerklik, diğer hukuk kurallarına bağlı olmaması ile kendini gösterir. İdarenin yürütmekle yükümlü olduğu kamu hizmetleri memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülmekte, memurlarla diğer kamu görevlilerinin hizmet koşulları, nitelikleri, atanma ve yetiştirilmeleri, ilerleme ve yükselmeleri, ödev, hak, yükümlülük ve sorumlulukları, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri tümüyle idare hukukunun düzenleme alanına girmektedir
İdare Nedir?Belediye Zabıtası İdari bir Kolluk mu dur?
İdare; Genel anlamda “idare (yönetim, administration)”, belli bir amacın gerçekleştirilmesi için kurulan örgüt veya bu amaca ulaşmak için yürütülen planlı insan faaliyeti demektir Bu anlamda idare (yönetim), hem örgütü, hem de bu örgütün faaliyetlerini ifade eder. İdare olgusu beşerî faaliyetin her alanında görülür. Açıkçası, nerede belli bir amacın gerçekleşmesi için yapılan bir faaliyet varsa, orada bir idare olgusu vardır
1. Kamu idaresinin amacı “kamu yararı (intéret public)”dır.
2. Kamu idareleri, kamu yararı amacını gerçekleştirebilmek için, “kamu gücü (puissance publique)”yle donatılmışlardır
2. Kamu idareleri kamu gücüne sahip olduklarından dolayı özel kişiler karşısında üstün konumdadırlar
İdare; Fonksiyonunu yerine getirerek kamu yararını gerçekleştirebilmek için,özel kişilere oranla üstün ve ayrıcalıklı yetkilerle donatılmıştır.
3. Kamu idaresinin kuruluşu ve çalışması kanunlarla düzenlenmiştir. Kamu idaresi alanında kanuna bağlılık ilkesi geçerlidir. Kamu idaresinin -yöneticisi, karşılaştığı soruna, tüm ihtimalleri düşünerek serbestçe bir çözüm bulamaz. Kamu yöneticisi, kanunun izin vermediği bir çözüme başvuramaz
1. İdarî Teşkilât.- “İdarî teşkilât (organisation administrative)” konusu genel idare hukuku konusudur. Çünkü bu konuda görülen, kamu tüzel kişiliği, merkezden yönetim, yerinden yönetim, idarî hiyerarşi, idarî vesayet, yetki genişliği, kamu idaresi, kamu kurumu gibi kavram, kurum ve kurallar, sadece belirli bir idarî faaliyet alanında değil, akla gelebilecek bütün idarî faaliyet alanlarında geçerlidir.
2. Kamu Hizmeti.- “Kamu hizmeti (service publique)” de genel idare hukukunun bir konusudur. Zira, eğitim, sağlık, toplu taşıma, haberleşme, kanalizasyon, su, gaz, elektrik, gibi çok çeşitli alanlarda ve çok çeşitli kuruluş tarafından yürütülen kamu hizmetleri hep aynı hukukî rejime tâbidir.
3. Kolluk.- “Kolluk” da genel idare hukukuna ait bir konudur. Zira, kolluk kavramına, kurumuna, ve kolluk kurallarına güvenlik alanında görüldüğü gibi, sağlık, gümrük, turizm, ormancılık, imar, alanlarında da görülür. İçişleri Bakanlığının kamu düzenini sağlamak amacıyla yaptığı bir işlem de, Gümrük Bakanlığının, Orman Bakanlığının, bir belediyenin, bir köyün kamu düzeni amacıyla yaptığı işlem de bir kolluk işlemidir ve aynı hukukî rejime tâbidir.
Kolluk kuvvetlerinin klasik anlamda üç temel gayesi vardır.
Kamu Güvenliği
Kamu Huzuru
Kamu Sağlığı
Belediye Zabıtası genel görevli olduğundan belediyenin kolluk gücüdür. Bilindiği gibi idari kolluğun temel amacı kamu düzenini korumaktır. Kamu düzeni,toplumun dış ve maddi düzenini meydana getirir. Kamu düzeni yukarıda da bahsedildiği gibi güvenlik/huzur ve sağlık öğelerinden oluşmaktadır. Belediye Zabıtası bu üç öğeden Kamu huzuru ve Kamu Sağlığı nın temini yönünde hem icra hem de denetim görevi yapmaktadır.
İdarî Kolluğun Özellikleri;
İdari kolluğun en önemli özelliği kamu gücüne dayanmasıdır. Yaptığı iş ve eylemlerin kamu yararına olup kamu gücü ile desteklenmesidir.
Bütün bunlar çerçevesinde Kolluk örgütlerinin temel görevi, toplumdaki düzenin, huzurun, barışın ve suçsuzluk durumunun devamını, diğer bir ifade ile kamu düzeninin bozulmamasını sağlamaktır. Toplumsal yaşamın gerektirdiği düzen ve intizamın sağlanabilmesi için, yönetimin bireylerin özgürlüklerine karışmasına ve özgürlüklerinin sınırlarını belirtmesine “yönetsel (idari) kolluk” denir. Yönetsel kolluk bunu gerçekleştirebilmek için emir ve yasaklar koymaktadır.
Belediye Zabıtası; yukarıda da belirtildiği üzere yasaların kendisine verdiği emir/yasak içerikli görevleri yerine getirdiğinden tam anlamıyla idari kolluktur. İdari kolluğun en önemli özelliği olan kamu erkini kullanarak görev yapması,görevlerin ifasında bu kamu kudretine sürekli ihtiyaç duyuyor olması sözleşmeli yapılmak istenilen Zabıta teşkilatını ne kadar güç duruma düşüreceğini bu günden ön görememek olanaksızdır. Belediye Zabıtasının sözleşmeli yapılmak istenen diğer kamu görevlileri gibi olmadığını bir kaç örnekle tespit edebiliriz. Bir itfaiye memuru; yangına müdahalesi esnasında kendisine vatandaş tarafından her hangi bir karşı koyma/engelleme gibi eylemlerle karşılaşmamaktadır. Aksine vatandaştan yardım bile alabilmektedir.
Mühendis,veteriner,sağlık memuru ,hasta bakıcı, Adli memur, akardör, ambar memuru, animatör, anketör, apron memuru, arşivci, bandocu, bilgi işlem operatörü, daktilograf, ev ekonomisi, fotoğrafçı, gardfren, gemi adamı, grafiker, hostes, ışıkçı, idari memur, ebe,hemşire,öğretmen,teknisyen,kazancı,raspacı,dok tor,vaiz,zoolog,antrenör,mütercim,astronom,biyolog ,avukat,vs. gibi sözleşmeli yapılmak istenen kamu görevlilerinin aksine, Belediye zabıtası görevini yaparken kamu erki ile desteklenmek zorunda dır. Aksi takdirde kaldırım,cadde,bulvar ve yol üzerindeki bir seyyar satıcıyı kaldırmak,Bir gece konduyu yıkmak,esnaf denetimi yapmak,çevreyi kirletenlerle mücadele etmek,belediye emir ve yasaklarına aykırı hareket edenlere yaptırım uygulamak,mühürleme yapmak,hal girişi olmayan bir sebze/meyve kamyonunu hale sevk etmek,şehre kaçak kömür girişini engellemek,satılanlara el koymak,kaçak et araçlarına el koymak,tahliye işlemlerini gerçekleştirmek,vs.gibi görevleri nasıl yerine getirebilir. Büyük kent belediyeleri dahil bütün belediyelerin hem denetim hem de icra-i görevlerinde belediye zabıtalarının dolaylı yada direkt olarak görevli olduklarını söyleyebiliriz. Örneğin;Veteriner işleri Müdürlüğü,Sağlık İşleri Müdürlüğü,İmar ve Ruhsat Müdürlüğü,Çevre Müdürlüğü,vs. personelinin denetime dair bütün görevlerinde zabıtaya ihtiyaç duymalarının ,bu denetimleri beraberindeki zabıtalar desteği ile gerçekleştirmelerinin ne manaya geldiğini anlamak da zor değildir. Çünkü; Belediye Zabıtası nitelik bakımından, bahsi geçen bu müdürlüklerdeki personelin aksine kamu kudretini kullanabilme kabiliyeti ve kamu erki ile donatılmış bulunmaktadırlar.
Madde metninde ifade edilen ve belediye zabıtasının dünden bu güne kullana geldiği Kamu Erki ifadesi işte bu açıdan önem arz etmektedir. Belediye Zabıtası kolluk olmanın olmazsa olmazı olan kamu erkini kullanamayacaksa, ki, sözleşmeli yapılırsa kullanamaz, o zaman bu oldukça sıkıntılı sonuçlar doğuracaktır. Belediye Zabıtası bu gün için devlet memuru olmanın avantajı ile silahsız ve savunmasız kamu düzeni,sağlığı ve huzurunu temin eylerken. Belediye Zabıtasına daha da fazla güç kazandırmak için; hem yürürlükte ki 1580 sayılı Belediye kanununun 106.maddesinde hem de yeni bir düzenleme olan 5215 sayılı Belediyeler Kanununun 51.maddesinin 2.paragrafında " Görevini yaparken zabıtaya karşı gelenler, Devlet zabıtasına karşı gelenler gibi cezalandırılır" denilmiştir. Zabıta, her gün yüzlerce suçun işlendiği büyük kentlerin denetimi sorununda daha gerçekçi ve işlevsel çözümler beklerken belki de farkında olmadan yapılan bu düzenleme ile iyice güçsüzleşecektir. Yada bu düzenleme, belediye zabıtasının geleceği açısından planlı bir gayenin ilk adımı olacaktır.
Bu gün bile muhatapları tarafından horlanan,zor koyulan,darp alan,bıçaklanan,hatta öldürülen zabıtalar sözleşmeli statüye geçirilirse, galiba Allah kerim demekten başka bir çare kalmaz. Yada her zabıta ekibine birkaç güvenlik görevlisi (polis) vererek göreve sevk etmek gerekecektir. Belediye Zabıtasının halen yürütmekte olduğu görevlerinin bir kısmında polise ihtiyaç duyuyor olması, verimlilik açısından rahatsızlık duyulan bir konu iken zabıta işlerinin tümüyle polis nezaretinde yürütülmesi kaçınılmaz olacaktır. Bu da TODAİE'nin, zabıtanın geleceği üzerindeki endişelerinin gerçekleşmesine yardımcı olacaktır.
Kamu Personeli Rejimi Yasa tasarısı çalışmasının TODAİE ye yaptırıldığını bilmekteyiz. Türkiye ve Ortadoğu Amme İdareleri Enstitüsü bu çalışmasıyla 2002 eylül ayında yayınladığı Belediye Zabıta Hizmetleri Yönetimi raporuyla çelişkiye düşmektedir ki bu yaman bir çelişkidir. TODAİE söz konusu bu raporun 177.sayfasında, "Belediyelerin zabıta hizmetlerini zabıta unvanına sahip olan kişilerden başkalarına gördürülmesi yasa dışıdır. Ancak uygulamada. Türkiye'deki belediyelerin büyük bir bölümünde,zabıta unvanına sahip olmayan belediye görevlilerine zabıtalık yaptırılmaktadır; bu durum ülke genelinde oldukça yaygındır. Ancak belediyeler,neden zabıta unvanına sahip olmayan görevlilerine zabıtalık yaptırmaktadırlar?.............Belediye Zabıta hizmetlerinin gerektirdiği görevler,Anayasanın 128.maddesinde belirtilen asli ve sürekli görevlerdendir ve dolayısıyla memurlar eliyle görülürler. Anayasanın tanımı,asli ve sürekli görevlerin genel memur kategorisi içerisindeki kişiler tarafından görülmesi gerektiği konusunda amir hükümdür. Anayasanın 127.maddesinin son bendinde,yerel yönetimlerin kolluk işlerinin yasal düzenleme konusu olduğunun belirtilmesi [1580 sayılı]belediye yasası'nın 105.maddesinde sayılan unvanlar dışındaki görevlilerin [devlet memuru olmayanların] belediye kolluğu olarak görev yapamayacaklarını kesin olarak destekler. Anayasadan başlayan hükümler doğrultusunda,belediyelerin kolluk görevleri,belediye yasasında sayılan unvanlar dışındakiler [devlet memuru olmayanlar] tarafından yapılamaz." tespitini yapmıştır. Şimdi ise Belediye Zabıtasını sözleşmeli personel statüsüne geçirecek bu yeni çalışmasıyla söz konusu bu tespiti çelişmektedir.
Belediye Zabıtasının geleceği üzerine de ön görüleri olan TODAİE aynı raporun 198.sayfasında "liberal ideolojinin ve küreselleşmenin toplumsal hedeflerine dayanarak [yapılan öngörüde] ......diğer [kamu] hizmetler gibi emniyet hizmetlerinin de merkezi yönetimden alınarak yerel yönetimlere devredilmesi,........zabıta hizmetlerinin emniyet hizmetleri içinde erimesi yurttaşlar yerine küresel güçlerin gönencini artıracaktır." Derken belediye zabıtasının geleceğinden vatandaşların huzur,sağlık ve refahı açısından endişe duydukları kanısına varmamak mümkün değildir. TODAİE ile aynı kanıda olduğumu belirtmeliyim. Kentlerin ve kent sakinlerinin huzur,sağlık ve refahı ancak güçlü bir zabıta teşkilatı eliyle sağlanması olasıdır.
Belediye Zabıtası şu görüşler de dikkat çekicidir. Ege Zabıtaları Vakfı yayını olan 21.Yüzyıla Girerken Belediye Zabıtası çalışmasının 198.sayfasında ",Başkanlık makamının "emirleri doğrultusunda hareket eden bir zabıta kuvveti" anlayışının personel politikası yönüyle de işlevselliği tartışılabilir. Nitekim Zabıtaların statülerine ilişkin litaratürdeki ortak anlatım"Belediye başkanının her istediği işe koşan ve/veya koşmasını beklediği,belediye başkanlarının çoğunun zabıtanın gerçek işlevinin tam olarak ne olduğunu bilmediği,çoğu başkanın zabıtayı kendi hizmet ehli gibi gördüğü,hatta belli zamanlarda fedaisi gibi kullandığı,yasa ve yönetmelik dışı işlemleri zabıtaya yaptırdığı" noktasında buluşmaktadır" denilmektedir. hal böyleyken; Sözleşmeli yapılan zabıtalar kendilerini nasıl bir geleceğin beklediğini kestirmekte zorluk çekmeyeceklerdir.
Kamunun yeniden yapılandırılması,Kamu Personeli rejiminin değiştirilmesi ile Avrupa birliği uyum sürecinde Zabıta ile ilgili böylesi düzenlemelerin taraflı tarafsız herkesi hayal kırıklığına uğratacağı muhtemeldir. Bütün bunlardan; İhtisap neferinden Kent Polisine idealinin slogandan ibaret olduğu anlaşılmaktadır.
Galiba Zabıta ; yokluğunda anlaşılacaktır.
KAYNAKÇA;
TODEİ YYAEM Belediye Zabıta Hizmetleri Yönetimi
A. Şeref Gözübüyük, Yönetim Hukuku, Ankara, Turhan Kitabevi Yayınları, Onüçüncü Baskı, 1999, Hamza Eroğlu, İdare Hukuku, Ankara, Işın Yayıncılık, Tarihsiz,
Hartmut Maurer, Droit administratif allemand, (Traduit par Michel Fromont), Paris, L.G.D.J., 1994,
Gözübüyük, Yönetim Hukuku, op.cit., İsmet Giritli, Pertev Bilgen ve Tayfun Akgüner, İdare Hukuku, İstanbul, Der Yayınları, 2001,
Kemal Gözler, İdare Hukuku, Bursa, Ekin Kitabevi Yayınları, 2003,
Ege-Zav yayını 21 yüzyıla Girerken Belediye Zabıtası S.138 İzmir 2000
www.zabita.hizmetleri.com
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Sözleşmeli Kolluk; 178 Yıllık Zabıtanın Sonu Anlamınamı Geliyor?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Kentpolisi'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Sözleşmeli Kolluk; 178 Yıllık Zabıtanın Sonu Anlamınamı Geliyor?
