TÜRK CEZA KANUNU MADDE 244 - Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme
1 Madde metni
Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme
Madde 244- (1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Bu fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(4) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
2 Madde gerekçesi
MADDE 244.– Maddenin birinci fıkrasında bir bilişim sisteminin iş*leyişini engelleme, bozma, sisteme hukuka aykırı olarak veri yerleştirme, var olan verileri başka bir yere gönderme, erişilmez kılma, değiştirme ve yok etme fiilleri, suç olarak tanımlanmaktadır. Böylece sistemlere yöneltilen ızrar fiilleri özel bir suç hâline getirilmiştir. Aracın fizik varlığı ve işleme*sini sağlayan bütün diğer unsurları, söz konusu suçun konusunu oluştur*maktadır. Fıkrada seçimlik hareketli bir suç meydana getirilmiştir.
İkinci fıkrada, bu fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi hakkında işlenmesi hâlinde, verilecek cezanın artırılması öngörülmüştür.
Üçüncü fıkrada ise, bir ve ikinci fıkralarda tanımlanan fiillerin işlen*mesi suretiyle kişinin kendisine veya başkasına yarar sağlaması, ceza yaptı*rımı altına alınmıştır. Ancak, bu fıkra hükmüne istinaden cezaya hükmedile*bilmesi için, fiilin daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmaması gerekir. Bu bakımdan, fiilin örneğin dolandırıcılık, hırsızlık, güveni kötüye kullanma veya zimmet suçunu oluşturması hâlinde, bu fıkra hükmüne isti*naden cezaya hükmedilmeyecektir.
3 Hükümet Tasarısı
12.05.2003 Tarihinde TBMM’ye sevk edilen halinde 346.madde olarak ele alınmıştır.[1]
3.1 Hükümet tasarısı madde metni
Sistemi engelleme, bozma, haksız yarar sağlama
Madde 347- Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis ve üçmilyar liradan onbeşmilyar liraya kadar ağır para cezası verilir.
Bilişim sistemine hukuka aykırı olarak veriler sokan veya sistemin içerdiği verileri yok eden veya değiştiren kimseye üç yıldan altı yıla kadar hapis ve onmilyar liradan otuzmilyar liraya kadar ağır para cezası verilir.
Yukarıdaki fıkralarda belirtilen eylemlerle fail, başkasının zararına ve kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlarsa iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşmilyar liradan yirmimilyar liraya kadar ağır para cezasına hükmedilir.
Bu suçlara teşebbüs hâlinde faillere tamamlanmış suç cezası verilir.
3.2 Hükümet tasarısı madde gerekçesi
Madde 347- Madde, birinci fıkrasında bir bakıma bilişim sistemlerine karşı işlenen suçları cezalandırmakta ve böylece sistemlere yöneltilen ızrar fiillerini özel bir suç hâline getirmektedir. Fiiller, aracın fizik varlığını ve işlemesini sağlayan bütün diğer unsurları kapsamaktadır. Fıkrada seçimlik hareketli bir suç meydana getirilmiştir. Suçun maddî unsurları sistemin kendisini veya sistemin işlemesini sağlayan unsurları engellemek veya bozmaktır.
İkinci fıkrada bilişim sistemine kasten veri sokulması veya verilerin yok edilmesi yahut değiştirilmesi suç hâline getirilmiştir. 346 ncı maddenin ikinci fıkrasında yer alan ve fiili, netice nedeniyle ağırlaştıran hâllerin kasten gerçekleştirilmesi bu fıkra ile suç hâline getirilmiş olmaktadır.
Üçüncü fıkrada 346 ncı maddenin gerekçesinde de belirtildiği gibi failin başkasının zararına ve kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamak amacıyla bilişim sistemine girilmesi cezalandırılmaktadır. Fıkrada geçen "haksız bir çıkar" sözcükleri maddî yararlan ifade etmektedir.
4 765 Sayılı TCK
Madde 525/b - (Ek madde: 06/06/1991 - 3756/22 md.)
Başkasına zarar vermek veya kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla, bilgileri otomatik işleme tabi tutmuş bir sistemi veya verileri veya diğer herhangi bir unsuru kısmen veya tamamen tahrip eden veya değiştiren veya silen veya sistemin işlemesine engel olan veya yanlış biçimde işlemesini sağlayan kimseye iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşmilyon liradan ellimilyon liraya kadar ağır para cezası verilir.
Bilgileri otomatik işleme tabi tutmuş bir sistemi kullanarak kendisi veya başkası lehine hukuka aykırı yarar sağlayan kimseye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve ikimilyon liradan yirmimilyon liraya kadar ağır para cezası verilir.
5 Bilişim AĞI HİZMETLERİNİN DÜZENLENMESİ VE BİLİŞİM SUÇLARI HAKKINDA KANUN TASARISI
"BİLİŞİM AĞI HİZMETLERİNİN DÜZENLENMESİ VE BİLİŞİM SUÇLARI HAKKINDA KANUN TASARISI" Adalet Bakanlığı tarafından görüşe gönderilen tasarılar arasında yayınlanmıştır. Adalet Bakanlığı Kanunlar Genel Müdürlüğü'nün internet sayfasında tasarı ile ilgili açıklama olarak şu bilgiye yer verilmiştir:
"Avrupa Konseyinin 186 sayılı Siber Suçlarla Mücadele Sözleşmesi ile yabancı ülke mevzuatlarından da yararlanılarak, Ülkemizde giderek yaygınlaşan internet kullanımı sonucu ortaya çıkan suçların cezalandırılabilmesi ve Türk Ceza Kanununda bu konuda mevcut boşluğun doldurulması yönünde hükümler içeren yeni bir kanun tasarısı hazırlanması plânlanmaktadır"
Tasarı metni
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bilgilerin Gizliliği, Bütünlüğü ve Elde Edilmesine İlişkin Suçlar
Veriler veya programların bütünlüğüne müdahâle
MADDE 19 - (1) Bir bilişim ağı aracılığıyla; bir bilişim sisteminde bulunan verileri veya programları hukuka aykırı olarak bozan, silen, değiştiren, yok eden, erişilmez kılan veya sisteme veri veya program yerleştiren veya ekleyen veya veri veya programlara zarar veren kimseye iki yıldan beş yıla kadar hapis ve adlî para cezası verilir.
Sistemin çalışmasına müdahâle
MADDE 20- (1) Bir bilişim ağı üzerinden hukuka aykırı olarak bir bilişim sisteminin çalışmasını veya işleyişini tamamen veya kısmen engelleyen, erişilmez kılan veya bozan kişiye iki yıldan beş yıla kadar hapis ve adlî para cezası verilir.
6 İlgili Yabancı Mevzuat
6.1 BİLGİSAYAR SUÇLARI SÖZLEŞMESİ (CONVENTION ON CYBERCRIME)
9.1.1 Madde metni
Madde 4 - Verilere Müdahale
Taraflardan her biri, bilgisayar verilerinin haksız bir şekilde tahrip edilmesi, silinmesi, bozulması, değiştirilmesi veya erişilemez kılınması fiillerinin, kasıtlı olarak yapıldıklarında kendi ulusal mevzuatı kapsamında cezaî birer suç olarak tanımlanması için gerekli olabilecek yasama işlemlerini ve diğer işlemleri yapacaktır.
Taraflar, yukarıda Paragraf 1'de tanımlanan fiili, söz konusu fiilin ciddi zararla sonuçlanması şartına bağlama haklarını saklı tutabilirler.
Madde 5 - Sistemlere Müdahale
Taraflardan her biri, bilgisayar verilerine yeni veriler ilave etmek, bilgisayar verilerini başka yerlere iletmek, tahrip etmek, silmek, bozmak, değiştirmek veya erişilemez kılmak suretiyle, bir bilgisayar sisteminin işleyişini ciddi ölçüde ve haksız şekilde engelleme fiilinin, kasıtlı olarak yapıldığında kendi ulusal mevzuatı kapsamında cezaî bir suç olarak tanımlanması için gerekli olabilecek yasama işlemlerini ve diğer işlemleri yapacaktır.
9.1.2 Madde açıklayıcı memorandumları - Yasadışı erişim (Madde 4-5)
Verilere müdahale (Madde 4)
Bu hükmün amacı, bilgisayar verilerini ve bilgisayar programlarını da, fiziksel nesneler gibi, kasıtlı hasar verme girişimlerine karşı koruma altına almaktır. Burada koruma altına alınan yasal hak, saklanan bilgisayar veri ya da bilgisayar programlarının bütünlüğü ve uygun biçimde çalışmaları ve kullanımıdır.
Paragraf 1'de, örtüşen fiiller olarak "tahrip etmek" ve "bozmak", özellikle veri ve programların bütünlüğünün ya da bilgi içeriğinin olumsuz biçimde değiştirilmesiyle ilişkilidir. Verilerin "silinmesi", fiziksel bir cismin imhasına eşdeğerdir. Veriler imha edilir ve tanınmaz hale getirilir. Bilgisayar verilerinin erişilmez kılınması, verilerin saklandığı bilgisayara ya da veri taşıyıcısına erişimi olan bir kişi için verilerin ulaşılabilirliğini önleyen ya da sona erdiren herhangi bir fiil anlamındadır. "Değiştirme" terimi mevcut verilerin farklı bir hale getirilmesi anlamındadır. Virüs ve Truva atı gibi kötü amaçlı kodların sisteme sokulması da, bu nedenle, verilerin sonuçta farklı bir hale gelmesi gibi, bu paragrafın kapsamındadır.
Yukarıdaki fiiller ancak "haksız biçimde" gerçekleştirildiği takdirde cezalandırılabilir. Ağların tasarımının ayrılmaz bir parçası olan yaygın faaliyetler veya işletmeyle ilgili ya da ticari yaygın uygulamalar -örneğin bir bilgisayar sisteminin güvenliğinin sahibi ya da işletmecisinin izniyle test edilmesi ya da korunması, ya da sistemin işletmecisi yeni bir yazılım edindiğinde (örneğin İnternet'e erişim sağlayan, daha önce yüklenmiş benzer programları çalışmaz hale getiren bir yazılım) bilgisayarın işletim sisteminin konfigürasyonunun değişmesi- haklı biçimde gerçekleştirilmektedir ve dolayısıyla bu Madde çerçevesinde suç olarak tanımlanmamaktadır. Anonim iletişimleri kolaylaştırmak amacıyla trafik verilerinin farklı bir hale getirilmesi (örneğin anonim yeniden postalama sistemleri), ya da güvenli iletişim amacıyla verilerin farklı bir hale getirilmesi (örneğin şifreleme), ilke olarak gizliliğin meşru bir koruması olarak görülmeli ve haklı biçimde yapılmış oldukları kabul edilmelidir. Ancak, Taraflar, anonim iletişimle ilgili belli suiistimalleri, örneğin suçlunun kimliğini gizlemek için paket başlık bilgilerinin değiştirildiği durumları suç olarak tanımlamak isteyebilirler.
Ayrıca, failin "kasıtlı olarak" hareket etmiş olması gerekmektedir.
Paragraf 2, Tarafların ciddi zararla sonuçlanan fiillerle ilgili olarak haklarını saklı tutmalarına izin vermektedir. Bu ciddi zararları neyin teşkil ettiğinin yorumu ulusal mevzuata bırakılmıştır, ama Taraflar bu haklarını saklı tutma imkanından yararlanırlarsa yorumlarını Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne bildirmelidirler.
Sistemlere müdahale (Madde 5)
(89) 9 sayılı Tavsiyede bundan bilgisayar sabotajı olarak söz edilmektedir. Hükmün amacı telekomünikasyon olanakları da dahil olmak üzere bilgisayar sistemlerinin yasalara uygun şekilde kullanımının bilgisayar verileri kullanılarak ya da bu veriler etkilenerek uluslararası düzeyde engellenmesi fiilinin suç olarak tanımlanmasıdır. Korunan yasal hak, bilgisayar ya da telekomünikasyon sistemlerinin işletmeci ve kullanıcılarının bu sistemleri uygun biçimde işletme haklarıdır. Metin her tür işleyiş biçiminin koruma altına alınmasını sağlamak için tarafsız bir dille kaleme alınmıştır.
66. "Engelleme" terimi, bilgisayar sisteminin uygun işleyişine müdahale eden fiiller için kullanılmıştır. Bu engelleme, bilgisayar verilerine yeni veriler ilave etmek, bilgisayar verilerini başka yerlere iletmek, tahrip etmek, silmek, bozmak, değiştirmek veya erişilmez kılmak yoluyla yapılmış olmalıdır.
Cezai yaptırıma yol açması için engellemenin ayrıca "ciddi ölçüde" olması gerekir. Taraflardan her biri engellemenin "ciddi ölçüde" sayılması için hangi ölçütlerin gerçekleşmesi gerektiğine kendisi karar verecektir. Örneğin, Taraflardan biri engellemenin ciddi ölçüde sayılması için minimum düzeyde tahribatın oluşmasını yeterli görebilir. Taslağı kaleme alanlar, verilerin belli bir sisteme, sahibinin ya da işletmecisinin sistemi kullanma ya da diğer sistemlerle iletişim kurma yeteneği üzerinde önemli ölçüde zararlı bir etkisi olan bir biçim, hacim ya da sıklıkta gönderilmesini "ciddi ölçüde" olarak değerlendirmektedirler (örneğin "hizmetin reddi" saldırıları geliştiren programlar, sistemin işleyişini önleyen ya da önemli ölçüde yavaşlatan virüs gibi kötü amaçlı kodlar, ya da bir alıcıya sistemin iletişim işlevlerini engellemek üzere çok büyük miktarlarda elektronik posta gönderen programlar yoluyla).
Engelleme "haksız biçimde" yapılmış olmalıdır. Ağların tasarımının ayrılmaz bir parçası olan yaygın faaliyetler ya da işletmeyle ilgili ya da ticari yaygın uygulamalar haklı biçimde yapılmaktadır. Bunlar arasında, örneğin, bir bilgisayar sisteminin güvenliğinin sahibi ya da işletmecisinin izniyle test edilmesi ya da korunması, ya da sistemin işletmecisi daha önce yüklenmiş benzer programları çalışmaz hale getiren yeni bir yazılım edindiğinde bilgisayarın işletim sisteminin konfigürasyonunun değişmesi bulunmaktadır. Dolayısıyla, bu fiiller, ciddi ölçüde engellemeye yol açsalar da bu Madde çerçevesinde suç olarak tanımlanmamaktadır.
Ticari ya da başka amaçlarla istenmeyen e-postaların gönderilmesi, özellikle büyük miktarlarda ve çok sık bir biçimde gerçekleştirildiğinde ("spamming") alıcıyı rahatsız edebilir. Taslağı kaleme alanlara göre, bu fiil ancak iletişimi kasıtlı olarak ve ciddi ölçüde engellediğinde suç olarak tanımlanmalıdır. Ancak, Tarafların mevzuatlarında engelleme için farklı yaklaşımlar bulunabilir. Örneğin belli müdahale fiilleri idari suçlar olarak tanımlanabilir ya da başka şekillerde yaptırıma tabi kılınabilir. Metin, mevzuatlarında idari ya da cezai yaptırımı gerektirecek zarar eşiğine ulaşmak için sistemin işleyişinin ne dereceye kadar -kısmen ya da tamamen, geçici ya da kalıcı olarak- engellenmesi gerekeceğini belirlemeyi Taraflara bırakmaktadır.
Suç kasıtlı olarak işlenmiş olmalı, yani fail ciddi ölçüde engelleme kastıyla hareket etmiş olmalıdır.
6.2 İngiltere
İngiltere’de bilişim suçları 29 Haziran 1990 tarihli ve Computer Misuse Act (CMA) adlı 29 Ağustos 1990 tarihinde yürürlüğe giren ayrı bir kanunda düzenlenmiştir. CMA’da yetkisiz şekilde bilgisayarlara girmek, sistem içerisinde değişiklik yapmak veya benzeri müdahalelerde bulunmak suç sayılmıştır. 1990 tarihli Computer Misuse Act bilgisayarın kötüye kullanılması kanunu bu konudaki özel kanundur. Devlet kamu kurumlarına ya da askeri kuruluşlara ait bilişim sistemlerine zarar veren fail İngiltere’de terör şüphelisi statüsünde izlemeye alınır ve bu eylemlere karıştığı belirlenirse fail terörle mücadele kanunundan yargılanır.
6.3 İrlanda Suçlu Zarar Kanunu (Criminal Damage Act)
İrlanda Suçlu Zarar Kanunu’nun 5/1 maddesi ile ülke içinden veya dışından, ülke içindeki korunmuş olan sisteme hukuka aykırı şekilde girilmesi veya ülke dışından ülke içindeki korunmuş verilere müdahale etmek amacıyla sisteme müdahale etmek suç olarak kabul edilmiştir.[2]
1991 tarihli Criminal Damage Act Suçlu Zarar Kanunu madde 2 – 4 – 12de sisteme hukuka aykırı şekilde girerek sistemde zarara yol açan failin 10 yıla kadar hapis veya 12.697 euroya kadar para cezasına çarptırılması eğer fai bu yolla mağdura şantaj yapmışsa 14 yıla kadar hapis veya üst sınırı belirlenmemiş para cezası zarara yol açabilecek bir programı sisteminde bulundurmak ya da bu programı başkalarının kullanımına sunmak ise 10 yıla dek hapis ve 12697 euro para cezasına çarptırılacağını belirtmektedir.[3]
9.2 Almanya
e) Alman ceza hukukunda verileri değiştirmek ve bilgisayar sabotajı
suçları
Alm.CK, mala zarar verme (m. 303 Sachbeschädigung) kapsamında yaptırıma bağlanmış bulunan Datenveränderung başlıklı 303a ve Computersabotage başlıklı 303b maddeleriyle TCK m. 244’e yakın düzenlemeler içermektedir.
Verilerin değiştirilmesi
Madde 303a- (1) Hukuka aykırı olarak (202a maddesi ikinci fıkrası anlamındaki) verileri silen, gizleyen, kullanılmaz hale getiren veya değiştiren kişi, iki yıla kadar hapis veya (adli) para cezası ile cezalandırılır.
(2) Bu suça teşebbüs cezalandırılır.
(3) Birinci fıkrada tanımlanmış bulunan suça hazırlık hareketleri hakkında, 202c maddesi, gereğince uygulanır.
Bilgisayar sabotajı
Madde 303b- (1) Bir başkası için önemi olan veriye dayalı bir işlemi
1. 303a maddesi birinci fıkrasındaki suçu işlemek,
2. 202a maddesi ikinci fıkrası anlamındaki verileri, başkasına zarar vermek maksadıyla bilgisayara girmek veya iletmek ya da
3. bir bilgi işlem sistemini veya işlemciyi bozmak, zarara uğratmak, kullanılmaz hale getirmek, yok etmek veya değiştirmek suretiyle önemli derecede bozan kişi, üç yıla kadar hapis veya (adli) para cezası ile cezalandırılır.
(2) Bir başkasına ait bir işletme, kuruluş veya kurum için önemli olan veriye dayalı bir işlemin söz konusu olması halinde ise ceza beş yıla kadar hapis veya (adli) para cezasıdır.
(3) Bu suça teşebbüs cezalandırılır.
(4) İkinci fıkranın nitelikli hallerinde ceza altı aydan on yıla kadar hapis cezasıdır. Failin,
1. önemli derecede bir malvarlığı kaybına sebebiyet vermesi,
2. suçu, meslek edinerek veya bilgisayar sabotajı suçunu sürekli şekilde işlemek amacıyla kurulmuş bulunan bir örgüte üye olarak işlemesi,
3. bu suçun işlenmesi neticesinde, halkın ihtiyaçları için yaşamsal önemdeki besin, mal veya hizmetlerin karşılanması ya da Almanya Federal Cumhuriyeti’nin güvenliğinin zarar görmesi durumlarında kural olarak nitelikli hal vardır.
(5) Birinci fıkradaki suça hazırlık hareketleri için 202c maddesi, gereğince
uygulanır.
7 Suçla korunan hukuki değer
244.maddenin 1. ve 2.fıkralarında tanımlanan bilişim sisteminin işleyişinin engellenmesi, bozulması, verilerin yok edilmesi veya değiştirilmesi suçlarıyla korunmak istenen hukuksal yarar karma bir nitelik göstermektedir. Bu suç tanımlarıyla bilişim sistemlerinin yalnızca veri ve yazılımlardan oluşan soyut unsurları değil aynı zamanda somut unsuru olan donanım kısmı da koruma altına alınmıştır. Madde gerekçesinde “böylece sistemlere yöneltilen ızrar filleri özel bir suç haline getirilmiştir.
244.maddenin 4.fıkrasında tanımlanan, bilişim sistemi aracılığıyla hukuka aykırı yarar sağlama suçu ile korunmak istenen hukuksal değer ise suçun işleniş biçimlerine göre zilyetlik üçüncü kişilerin iyi niyetleri ve maddi ya da manevi mülkiyet haklarıdır.
Bilişim sistemlerinin veya verilerin zarar görmesi halinde kişinin mal varlığında bir azalma meydana gelebileceği gibi toplumun bilişim sistemlerinin işleyişine olan güvenleri ve ekonomik düzenin sağlıklı işleyişi etkilendiği bilişim sistemlerinin zarar görmeden işler durumda bulunmasında toplumsal yarar bulunduğu için bir suç tanımına TCK’nun “Topluma Karşı Suçlar” kısmında yer verilmiştir.
Bu suç nedeniyle korunan hukuki yararın bilişim sisteminin somut ve soyut unsurlarının bütünlüğü olduğu da kabul edilmektedir.[4]
8 Fail
Madde metninde suçu işleyecek kişi açısından “kişi” sözcüğü kullanılarak herhangi bir özellik belirtilmemiştir; bu nedenle bu suçun faili herkes olabilir. Fail açısından bir özellik göstermemektedir. TCK madde 246 uyarınca bu suçun işlenmesinden fayda sağlayan tüzel kişilere de bunlara özgü güvenlik tedbirlerinin uygulanacağı belirtildiğinden tüzel kişileri suçun faili yapmamaktaysa da bunların ceza hukuku açısından sorumluluğunu kabul etmektedir.
9 Mağdur
Mağdur belirli bir suçla zarara veya tehlikeye uğratılan hak veya çıkarın sahibi olan kişidir.[5]Bu suç mağdur açısından belli bir özellik göstermemektedir, Herkes bu suçun mağduru olabilir. Bilişim sisteminin maliki veya zilyedi olabileceği gibi eylemden zarar gören çıkarı zedelenen bilişim sistemi veya veriler üzerinde tasarruf yetkisi olan bir kişi de olabilir.
10 Suçun konusu
Bu suçun konusu bilişim sisteminin işleyişinin engellenmesi bozulması verilerin yok edilmesi veya değiştirilmesi suçunun konusunu bilişim sistemleri veya veriler oluşturmaktır. Her ne kadar yasa metninde ayrıca yazılımlar belirtilmemişse de yazılımların verilerden meydana gelen bir bütün olduğu kabul edildiğinden bu suçun konusunun oluşturan unsurlardan birisi olması için yazılımların ayrıca yasa metninde belirtilmesine gerek bulunmamaktadır.
11 Maddi unsur
Maddenin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen fiilleri işleyen failin kendisine olay veya başkasına haksız bir yarar sağlaması hali artırıcı neden olarak düzenlenmiştir. O halde maddenin 1. ve 2.fıkralarında belirtilen fiillerin gerçekleştirilmesi ile haksız çıkar sonucunun sağlanması halinde suç tamamlanır. Son fıkraya göre ceza tayini için fiilin daha ağır bir cezayı gerektiren suç oluşturmaması gerekir. Bu suçun özelliği tali norm niteliğinde olmasıdır. Nitekim madde metninde suçun bu özelliğini ifade etmek üzere fiilin başka bir suçu oluşturmaması gerektiğinden bahsedilmiştir. Bu durumda bilişim sistemleri aracılığıyla haksız çıkar sağlama şeklinde bir olayla karşılaşıldığında ilk önce fiilin örneğin dolandırıcılık, hırsızlık, güveni kötüye kullanma veya zimmet gibi bir başka suçu oluşturup oluşturmadığı araştırılmalıdır. Şayet olayın gerçekleştiriliş şekli bu suçlardan birisinin tanımına uygun ise bu suçlar işlenmiş olacaktır. Gerçekleştirilen fiil bu suçlardan birinin tanımına uymuyorsa o zaman 244.maddenin 4.fıkrası hükmü uygulanabilecektir. Asli normun özelliği ilkesi gereğince bir fiil hakkında asli ve tali norm şeklinde iki hüküm bulunuyorsa asli norm öncelikli olarak uygulanacaktır. Tali normlar bu konuda bir boşluk bırakmamak üzere konulan hükümlerdir.[6]
11.1 Hareket
12.1.1 Bilişim sisteminin işleyişini engellemek fiili
Bu ifadeyle yasa koyucunun belirttiği eylem sisteme etkide bulunularak sistemin düzgün işlemesinden elde dilecek her türlü faydanın engellenmesi ve sistemin işlevlerini yerine getirememesidir. Yasa koyucu burada kavramı çok geniş tutmuş ve nasıl olduğunu aramaksızın sistemin işletişini bozmak dışında sistemin işlemesini engelleyen her türlü eylemi buraya dahil etmiştir.
12.1.2 Bilişim sisteminin işleyişini bozmak eylemi
TCK 244. maddenin 1.fıkrasındaki yer alan bozmak ifadesiyle bilişim sisteminin kendisinden beklenen işi yapamayacak duruma getirilmesi bilişim sisteminin düzenin karıştırılması bilişim sistemine zarar verilmesi veya kötü duruma getirilmesi eylemleri kastedildiği ortaya çıkmaktadır.
12.1.3 Verileri bozmak eylemi
Bilişim sistemine verilen fiziki zararların dışında kalan hemen tüm zarar veri eylemler ve verilere zarar verme eylemini oluşturmaktadır.
12.1.4 Verileri yok etmek eylemi
Somut anlamda yok etmek eylemini değil bilişim alanında geçerli olan soyut anlamda mantıksal yok etmek eyleminin kastettiği belirtilmelidir.
12.1.5 Verileri değiştirmek eylemi
Verilerin değiştirilmesi eylemiyle bir veri ya da veri grubuna yerine başka verilerin konulması kastedilmektedir. Bu birkaç veriden oluşan bilgi notu ya da resmin değiştirilmesi şeklinde olabileceği gibi verilerden oluşan örneğin bir uygulama yazılımın değiştirilmesi şeklinde de olabilir
12.1.6 Verileri erişilmez kılma eylemi
Verilerin erişilmez kılınması verilerin malikinin ya da ilgilisinin istediği zaman ve istediği verilere ulaşmasının engellenmesi anlamına gelmektedir.
12.1.7 Bilişim sistemine veri yerleştirmek eylemi
Bu eylemle fail tarafından bilişim sistemine ya da veri taşıma aracına dışarıdan ve sistemin maliki ya da ilgilisinden izin alınmaksızın çeşitli verilerin sisteme kaydedilmesi yüklenilmesi ya da eklenmesi kast edilmektedir.
12.1.8 Bilişim sisteminde var olan verileri baka bir yere göndermek eylemi
Bu eylemle bilişim sisteminde bulunan verilerin bilişim sistemi dışında bulunan bir başka bilişim sistemine ya da veri taşıma aracına aktarılması kaydedilmesi belirtilmektedir.
11.2 Netice
Bilişim siteminin işleyişinin engellenmesi, bozulması, verilerin yok edilmesi veya değiştirilmesi suçunun oluşumu için failin yaptığı ana hareketlerin neticesinde bir zararın meydana gelmesi gerekmektedir.
Madde metninden bu eylemin bir zarar suçu olduğu anlaşılmaktadır. Bu eylemin gerçekleştirilmesi sonucunda bir zararın meydana gelmemesi esasen mümkün değildir. Zira bu tür eylemlerin hemen hepsi bilişim sistemleri açından zarar verici özelliğe sahiptir.
Fail hukuka aykırı yararı kendisine ya da üçüncü şahsa sağlayabilir. Hukuka aykırı yararın elde edilmesiyle suç tamamlanacaktır.
12 Hukuka aykırılık unsuru
Bilişim sistemin işleyişinin engellenmesi bozulması verilerin yok edilmesi veya tasarruf yetki değiştirilmesi suçunun işlenmesiyle suçla korunan hukuksal değerler konusunda da açıklandığı gibi bilişim sistemi veya veriler üzerinde tasarruf yetkisi bulunan kişinin bilişim sistemine veya verilere herhangi bir engel arıza ya da gecikme olmadan ulaşması ve kullanmasındaki çıkarı zedelenmektedir.
13 Hukuka uygunluk unsuru
19.1 Rıza
Eğer bilişim sisteminden yararlanmaya yetkili olan kimse faile giriş için izin vermişse ya da şifresini söylemişse artık eylem hukuka aykırı olarak kabul edilmeyecektir.[7]
19.2 Kanunun verdiği görevi yerine getirmesi
Yasaların verdiği yetkiye dayanarak bilişim sistemine müdahale edilmesi durumunda eylem artık hukuka aykırı olarak kabul edilmeyecektir. 5651 sayılı yasa veya CMK madde 134-135 uyarınca bu görevleri yapmak zorunda kalan kişilerin eylemleri bu kapsamda değerlendirilecektir.
14 Manevi unsur
Suç kasten işlenebilen bir suçtur. Bu suçun manevi unsuru bilerek ve isteyerek suç işleme kastıdır. Failin suç oluşturan eylemi gerçekleştirirken kasten hareket etmiş sayılabilmesi için yasal tanımda yer alan tüm unsurları öngörmüş olması, yani onları bilmiş olması gerekir. Ancak tek başına bilme suç işleme kastının varlığı için yeterli değildir bu yanı sıra failin gerçekleştirdiği eylemi ve sonuçlarını istemesi suç işleme kastının varlığı için gereklidir. Yani fail söz konusu eylemleri gerçekleştirirken bunun sonucunda bir zararın meydana gelmesini de istemelidir. Sonuçta bu suçun manevi unsuru olarak failin belli bir kasıtla hareket etmesinin gerektiği özel kast aranmamakta genel kastın varlığı suçu oluşturmaktadır. Yasada bu suç için failin bilerek ve isteyerek hareket etmesi arandığı için bu suç tipinin taksirle işlenmesi mümkün değildir.
15 Suçun özel görünüş biçimleri
15.1 Teşebbüs
Bu suçun teşebbüs halinde kalması mümkündür. Bu icra hareketlerine başlandıktan sonra bu hareketlerin yanında kalması şeklinde oluşabileceği gibi suçun icrasına ilişkin bütün eylemler tamamlandıktan sonra bu hareketlerin yanında kalması şeklinde olabileceği gibi suçun icrasına ilişkin bütün eylemler tamamlanmadan sonra suçun oluşumu için aranan zarar meydana gelmeden failin elinde olmayan nedenlerle suçun gerçekleşmemesi şeklinde de olabilecektir. Fail eylemi tamamlayamadığından eylem teşebbüs aşamasında kalmış sayılacak ve failin cezası belirlenirken TCK madde 35 düzenlemesi dikkate alınacaktır.[8]
15.2 İştirak
Suça iştirak türlerinin hepsinin gerçekleşmesi bu suç tipi açısından mümkündür. TCK 37, 38, 39 ve 40.maddelerinde düzenlenen suça iştirake ilişkin genel hükümler uygulanacaktır.
15.3 Zincirleme suç
Bu suç için en tartışmalı hususlardan bir tanesi bu suçta zincirleme suçun oluşup oluşmayacağıdır. Gerçekten de failin aynı suç işleme kastıyla bir bilişim sistemine birbirini takip eden zaman dilimlerinde ya da farklı zaman dilimlerinde girip verileri değiştirmesi, yok etmesi, engellemesi, bozması mümkündür. Eğer fail çok kısa aralıklarla ve seri bir şekilde bir bilişim sistemine hukuka aykırı olarak giriyorsa faile TCK 43.maddesi uygulanacak ve tek suçtan dolayı ceza arttırılarak verilecektir.
15.4 İçtima
Fail uzun aralıklarla ve farklı bilgileri engellemek bozmak değiştirmek için sisteme giriyor ve orada kalmaya devam ediyorsa burada failin aynı suç işleme kastıyla hareket ettiği söylenemeyecek ve her eylem için ayrı ceza verilip cezaların içtimaı kuralı uygulanacaktır.
Bu suçun mütemadi suç olarak da gerçekleştirilebilmesi mümkündür. Bu maddede belirtilen eylemlerin tümü devam eden bir şekilde işlenebilecektir. Bu durumda suç devam eden şeyin bittiği zaman gerçekleşmiş kabul edilecek ve zamanaşımı da bu andan itibaren işlemeye başlayacaktır.
15.5 Geçit suçu ile işlenebilme özelliği
Bu suç tipi geçit suçu özelliği taşıyan TCK madde 243 işlenerek yapılabilecektir. Bu suçlar elbette ki bir bilişim sistemine hukuka uygun olarak girilmesi neticesinde de oluşabilir. Ancak bu suçların faili tarafından öncelikle bir bilişim sistemine hukuka aykırı şekilde girilerek işlenmesi halinde faile yalnızca gerçekleştirdiği ikinci eylemin cezası verilecek yani 244.maddenin içerdiği yaptırımlar uygulanacaktır.
16 Suça etki eden sebepler
16.1 Hafifletici neden
TCK 244 uyarınca bu suç açısından hafifletici bir neden öngörülmemiştir.
16.2 Ağırlatıcı neden
TCK 243/3 uyarınca bu suç için ağırlatıcı bir neden öngörülmüştür. Bu eylemlerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna at bilişim sitemi üzerinde işlenmesi hali ağırlatıcı neden olarak öngörülmüştür. Buna göre söz konusu ağırlatıcı durumun gerçekleşmesi halinde faile verilecek ceza yarı oranında artırılacaktır.
17 Yaptırım
Bu suçu işleyen failler için yalnızca hürriyeti bağlayıcı ceza öngörülmüştür. Birinci fıkrada iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası, İkinci fıkrada altı aydan üç yıla kadar hapis, 244/3 uyarınca yarı oranında arttırılacak, 244/4 uyarınca da başka bir suç oluşturmaması halinde iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası olacaktır.
18 Müsadere
Bu suçun işlenmesinde kullanılan ve maksada tahsis edilmiş bulunan veya suçtan meydana gelen alet ve sistemler TCK madde 36 uyarınca devletçe alınır, müsadere edilir.
19 Kovuşturma
Maddede tanımlanan suçların soruşturma ve kovuşturması re’sen yapılır. Bu suçlar şikayete bağlı değildir. Savcılar bu suçun işlendiğini öğrendiklerinde görevleri gereği bu işi araştırıp sorumlular hakkında iddianame düzenlerler.
20 Görevli Mahkeme
5235 Sayılı Kanunun 11.maddesi uyarınca maddede tanımlanan suçlar dolayısıyla açılan davalara bakma görevi Asliye Ceza Mahkemesine aittir. Ancak bu suçun 5411 sayılı bankalar kanuna tabi olan banka veya kredi kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinden işlenmesi halinde Banka Kanun’un 164.maddesi uyarınca bu suçtan açılan davaya bakma görevi özel görev verilen Ağır Ceza Mahkemesine aittir.
21 Dava zamanaşımı
Maddenin 1 ve 2 fıkralarında uyan suçlarda TCK 66/1-e bendi uyarınca bu suçların dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır. 3 fıkradaki nitelikli halin uygulanması ve 4. fıkranın uygulandığı durumlarda bu süre 66/1-d bendi uyarınca onbeş yıldır.
22 İstatistiki bilgiler
TCK’nun 244.maddesiyle ilgili olarak işlenen suçlar her geçen gün artmaktadır. Aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere TCK 244/4 fıkrasından yargılanan sayısı bu maddeden yargılanan kişilerin ortalamasının %75 civarında olduğu TCK 244/1 ve 2 fıkrası ise %25 civarındadır.
CEZA MAHKEMELERİNDE 5237 SAYILI TCK UYARINCA KARARA BAĞLANAN DAVALARIN SANIKLARI HAKKINDA VERİLEN KARARLARIN VE SUÇ TÜRÜNE GÖRE DAĞILIMI (1/1/2009-31/12/2009)[9]
[1] http://www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1-0593.pdf
[2] http://www.irishstatutebook.ie/1991/en/act/pub/0031/print.html 2.—(1) A person who without lawful excuse damages any property belonging to another intending to damage any such property or being reckless as to whether any such property would be damaged shall be guilty of an offence. 4.—A person (in this section referred to as the possessor) who has any thing in his custody or under his control intending without lawful excuse to use it or cause or permit another to use it—
[3] http://www.ictlaw.com/crime.htm
The Criminal Damage Act, 1991 sets out four offences: causing damage to data, threatening to damage data, the offence of possession of anything with intent to cause damage to data and unauthorised access to a computer. The penalties for committing any of the first three offences can range up to 12,697 euro and ten years in prison. If someone gains unauthorised access to a computer, he will be liable on summary conviction to a fine of up to 634 euro and/or imprisonment not exceeding three months. The Data Protection Act, 1988 creates an offence of gaining unauthorised access to personal data.
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Türk Ceza Kanunu Madde 244 - Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme Veya Değiştirme" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Özgür Eralp'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
Şu ana dek 6 okuyucu bu makaleyi değerlendirdi :
6 okuyucu (100%) makaleyi yararlı bulurken,
0 okuyucu (0%) yararlı bulmadı.
Okuyucu
23080
Bu Makaleyi Şu An Okuyanlar (1) :
* Son okunma 1 saat 2 dakika 12 saniye
önce.
* Ortalama Günde 5,01 okuyucu.
* Karakter Sayısı : 32520, Kelime Sayısı : 4176,
Boyut : 31,76 Kb.
*
5 kez yazdırıldı.
*
5 kez indirildi.
*
2 okur yazarla iletişim kurdu.
* Makale No : 1386
Türk Ceza Kanunu Madde 244 - Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme Veya Değiştirme
